Rada Ministrów przyjęła na ostatnim posiedzeniu nowelizację ustawy o rynku rybnym. Dzięki znowelizowanemu dokumentowi wprowadzone zostaną między innymi uproszczenia w zakresie sprawozdań z połowów. Wzmocnione zostaną również role organizacji producentów ryb.
Projekt nowelizacji ustawy jest konsekwencją reformy wspólnej polityki rybołówstwa oraz organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury. Ma przyczynić się do realizacji celów nowych unijnych rozporządzeń w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa.
Główne cele reformy wspólnego rynku rybnego to:
- uproszczenie procedur prawnych i obowiązków w zakresie sprawozdawczości;
- wzmocnienie roli uznanych organizacji producentów ryb;
- ograniczenia wsparcia rynkowego (zlikwidowanie systemu wycofania, pozostawienie mechanizmu prywatnego składowania);
- zapewnienie lepszej informacji dla konsumenta tak aby mógł podejmować świadome decyzje zakupu.
Najważniejsze propozycje zmian wprowadzonych do projektu nowelizacji ustawy dotyczą następujących obszarów:
Identyfikowalność produktów rybnych w łańcuchu „od łowiska do półmiska”
Chodzi o to, by produkty rybne były znakowane na każdym etapie dystrybucji (identyfikacja: źródła pochodzenia, daty połowu, narządzi połowowych, sposobów obróbki, dostawców, itp.). Część tych informacji będzie miała znaczenie dla konsumenta, część natomiast będzie zapewniała odpowiedni poziom kontroli (np. w identyfikowaniu i zwalczaniu nielegalnych połowów). Uregulowano kompleksowo kompetencje właściwych organów upoważnionych do kontroli produktów rybołówstwa i akwakultury. Przewidziano, że kontrolę i nadzór nad jakością produktów rybnych (oznaczanie i etykietowanie) będzie sprawować również Inspekcja Handlowa.
Organizacja producentów
Dostosowano terminologię zgodnie z nowymi przepisami wspólnotowymi; zastąpiono termin: „program operacyjny” terminem: „plan produkcji i obrotu”. Określono również procedurę dotyczącą obowiązku składania i zmiany planów produkcji i obrotu. Organizacje producentów zobowiązano do przedkładania ministrowi ds. rybołówstwa sprawozdania rocznego, opisującego realizację planu produkcji i obrotu. Uchylono przepisy dotyczące planu poprawy jakości, gdyż aktualne przepisy wspólnotowe nie uwzględniają takiego planu.
Nowe przepisy uproszczają interwencję na rynku rybnym poprzez rezygnację z części dotychczas obowiązujących mechanizmów, pozostawiając wyłącznie jeden instrument związany z składowaniem utrwalonych produktów rybołówstwa. Ma to służyć wspieraniu stabilności rynku oraz zwiększaniu zysków producentów.
Do ustawy dodano rozdział 8a, w którym znalazły się przepisy związane z wprowadzaniem do obrotu produktów pochodzących z państw trzecich. Uregulowano w nim ponadto sprawy dotyczące powstrzymywania i eliminowania wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa pochodzących z nielegalnych źródeł (nielegalne połowy).
Zwiększą się kompetencje ministra ds. rybołówstwa w odniesieniu do drogowych, kolejowych albo lotniczych przejść granicznych w zakresie m.in. wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa pochodzących z państw trzecich i powstrzymywania i eliminowania połowów NNN. Minister będzie również określał ceny progowe, po których może zostać uruchomiony mechanizm składowania.
Do projektu nowelizacji ustawy wprowadzono nowe definicje, dotyczące m.in.: producenta, centrum pierwszej sprzedaży. Zamieniono także pojęcia „produkty rybne” na „produkty akwakultury” oraz „sektor rybacki” na „sektor akwakultury” z uwagi na fakt, że ich definicje określone są w przepisach UE, jak również ze względu na zapewnienie spójności terminologicznej z obecnie obowiązującą ustawą z 19 grudnia 2014 r. o rybołówstwie morskim.
Hubert Bierndgarski
fot. H. Bierndgarski