W sobotę, 17 października do Gdańskiej Stoczni Remontowa SA wpłynął Sołdek - muzealny 72-latek, miejska ikona i stały element nabrzeża wyspy Ołowianka. Jako statek-muzeum ma wyłączone silniki główne oraz układy napędowe, dlatego też w "rejsie" do stoczni pomogły mu dwa pchacze - Nosorożec G-01 i Nosorożec G-02.
Sołdek jest pierwszym po II wojnie światowej, zbudowanym w Polsce rudowęglowcem. Obecnie statek-muzeum jest w zasobach Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku i od ponad 30 już lat służy przy nabrzeżu Ołowianki mieszkańcom i turystom odwiedzającym to miasto – rocznie odwiedza go około 60 tys. osób.
Przez ponad 31 lat odbył 1479 podróży morskich do Danii, Niemiec, Belgii i Szwecji, przewiózł w sumie ponad 3,5 miliona ton węgla i rudy żelaza zawijając do 60 portów, a swój niezwykle pracowity etap eksploatacji zamknął 30 grudnia 1980 roku. Po specjalnym remoncie, 17 lipca 1985 r. Sołdek rozpoczął nową służbę jako statek-muzeum Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku, przy nabrzeżu gdańskiej Ołowianki. Patronat nad Sołdkiem objęła wtedy Gdańska Stocznia Remontowa, a od kilku lat sprawuje go Remontowa Holding.
Warto dodać, że jeszcze w latach 80. ub. wieku w komitecie zaangażowanym w przebudowę i przystosowanie Sołdka do pełnienia funkcji statku-muzeum działał m.in. Piotr Soyka - dawniej dyrektor naczelny i prezes stoczni Remontowa SA, a potem prezes Remontowa Holding.
Mimo że statek nie jest wykorzystywany do celów żeglugowych, musi spełniać odpowiednie przepisy dotyczące bezpieczeństwa. Aby mógł służyć mieszkańcom Gdańska i turystom, statek musi posiadać aktualną informację o stateczności, a także przechodzić okresowe przeglądy techniczne na wodzie i w doku.
Kilka lat temu Remontowa przeprowadziła na statku duże prace konserwatorskie zabezpieczając kadłub, odnawiając nadbudówki - dziobową i rufową oraz pomieszczenie maszyny sterowej. Stoczniowcy wymienili także elementy wręgów i pokładników pokładu głównego, naprawili elementy wzmocnienia poszycia burtowego, wyremontowali pokrywy ładowni. Wykonano prace konserwatorsko-malarskie w ładowniach i zbiornikach balastowych, zabezpieczając wszystkie te powierzchnie specjalnymi powłokami malarskimi o odpowiedniej trwałości.
Czytaj także:
Podczas obecnego remontu, planowana jest m.in. wymiana fragmentów blach poszycia, konstrukcji oraz nitów. Zostaną przeprowadzone także liczne prace konserwacyjno-malarskie nadwodnej części kadłuba, wykonana zostanie nowa instalacja elektryczna wewnątrz statku, a gruntowne malowanie i odświeżenie przejdą ładownie statku, pełniące na co dzień funkcję sal wystawowych. Czas wykonywania prac w stoczni wynosi około czterech tygodni.
Warto zaznaczyć, że to pierwszy tak duży remont Sołdka od 35 lat, czyli od chwili, kiedy został po raz pierwszy udostępniony do zwiedzania jako statek-muzeum. Po zakończonej renowacji jednostka wróci na swoje miejsce, ale na czas czynności związanych z organizacją nowej wystawy stałej, będzie wyłączona ze zwiedzania.
Czytaj także:
Poprzez częściową przebudowę na Sołdku zostanie udostępniona (zamknięta obecnie dla zwiedzających) ładownia nr 2, znajdująca się w dziobowej części. Dzięki temu statek zyska 150 metrów kwadratowych nowej powierzchni, którą będzie można przeznaczyć na wystawy czasowe i miejsce konferencji.
Wystawa o ludziach Sołdka
„Sołdek i jego czasy” to tytuł nowej wystawy stałej, która zostanie otwarta na wyremontowanym statku-muzeum. Opowiadać będzie o kwestiach związanych z historią polskiej techniki okrętowej, w szczególności o realiach politycznych, społecznych oraz gospodarczych w jakich powstawał statek i w jakich był eksploatowany.
To opowieść o ludziach związanych ze statkiem: konstruktorach, traserach, niterach, spawaczach, kapitanach, oficerach - mówi dr Robert Domżał, dyrektor NMM. - Chcieliśmy wprowadzić naszych gości w świat historycznego statku o napędzie parowym, z którym zawiązane są życiorysy i emocje wielu ludzi morza. Ważnym zabiegiem będzie uwydatnienie elementów konstrukcji statku poprzez odpowiednie ich podświetlenie wewnątrz oraz umożliwienie widzom bezpośredniego kontaktu z wybranymi eksponatami i zachęcenie do aktywnego poznawania wystawy za pomocą nowoczesnych środków multimedialnych. Otwarcie ekspozycji stałej na Sołdku planowanie jest we wrześniu 2021 r.
Remont oraz organizacja nowej wystawy stałej w ładowniach Sołdka będą możliwe dzięki projektowi „2 statki - wspólne morze. Sołdek i Vityaz: dziedzictwo morskie Polski i Rosji”. Oprócz Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku w projekt zaangażowane są instytucje z Kaliningradu - Muzeum Światowego Oceanu oraz Bałtycki Federalny Uniwersytet im. Immanuela Kanta. Dwuletni projekt „2 statki – wspólne morze…” jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Rosja 2014-2020. Całkowity koszt projektu to 2 067 696,76 euro. Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku otrzyma dofinansowanie w wysokości 780 594,00 euro.
Głównym celem polsko-rosyjskiego projektu jest zachowanie dziedzictwa historycznego oraz promocja kultury lokalnej regionów transgranicznych, poprzez zachowanie statków: polskiego rudowęglowca Sołdek oraz jednostki naukowo-badawczej „Vityaz” – oddziału Muzeum Światowego Oceanu w Kaliningradzie.
Projekt 2 statki – wspólne morze… jest ważny nie tylko ze względu na remont Sołdka, do którego zwiedzający i gdańszczanie mają ogromny sentyment - zaznacza dr Marcin Westphal, dyrektor NMM ds. merytorycznych. - Prowadzimy ten projekt wspólnie z parterami z Kaliningradu, a głównym jego założeniem jest dualizm: zarówno na rosyjskiej jednostce Vityaz, jak i na naszym Sołdku będą prowadzone te same prace remontowe, zostanie też zorganizowana na obu jednostkach nowa wystawa stała, która ma promować wiedzę z zakresu żeglugi i transportu morskiego. Połączą nas także zaplanowane na wiosnę 2021 roku plenery artystyczne oraz wymiana doświadczeń i dobrych praktyk.
Wymiary główne Sołdka:
długość całkowita: 87m
długość między pionami: 82,60m
szerokość: 12,30m
wysokość do pokładu głównego: 5,80m
zanurzenie eksploatacyjne statku-muzeum: 2,80m
nośność: 2.540 t
Więcej o historii Sołdka można przeczytać w miesięczniku "Polska na Morzu".
AL, rel (NMM w Gdańsku)
Fot.: Sławomir Lewandowski, Marcin Koszałka / PORTALMORSKI.PL
PortalMorski.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.