CSI-POM Twoje okno na świat Bałtyku

Zasadniczym celem projektu „Cyfrowy System Informacji dla polskich obszarów morskich” CSI-POM i CSI-POM2, realizowanego przez Pracownię Modelowania Procesów Ekohydrodynamicznych Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk w Sopocie w ramach programu „Nauka dla Społeczeństwa”, jest określenie struktur, dynamiki i zmienności czasowo-przestrzennej procesów fizycznych i biochemicznych zachodzących w środowisku morskim południowego Bałtyku przy użyciu opracowanych w ramach projektu narzędzi opartych na modelowaniu numerycznym.

Przedmiotem działań jest opracowanie i budowa Cyfrowego Systemu Informacji o środowisku polskich obszarów morskich Bałtyku (CSI-POM i CSI-POM2) celem wizualizacji wyników modelowych i udostępniania ich w formie map w czasie rzeczywistym i z 48+ godzinną prognozą dla szerokiego grona użytkowników (www.csipom.pl i www.csipom2.pl).

Nowatorstwem etapu 1 tego projektu było opracowanie nowych narzędzi, dla rozpoznania procesów fizycznych w południowym Bałtyku:

i) wyznaczania termokliny, halokliny i piknokliny dla całej domeny modelu,
ii) czasowo-przestrzennej analizy struktury kolumny wody dla badanych parametrów, tj. temperatury, zasolenia i prądów;
iii) automatycznej detekcji wirów morskich;
iv) badania bezwładności mas wodnych przy prognozowanych wymuszeniach wiatrowych,
v) automatycznego wykrywania prądu wznoszącego - upwellingu brzegowego.

Produkty CSI-POM Etap 1 są dostępne na stronie www.csipom.pl w zakładce PRODUKTY.

Natomiast nowatorskim aspektem CSI-POM Etapu 2 tego projektu jest opracowanie, kolejnych, nowych narzędzi, dla badania struktur, dynamiki i zmienności procesów biochemicznych i hydrodynamicznych w południowym Bałtyku, tj.:

wyznaczania produkcji pierwotnej i czynników ją limitujących ilościowo i jakościowo;
czasowo-przestrzennej analizy struktury kolumny wody dla badanych parametrów, tj. dla stężenia chlorofilu-a, stężenia rozpuszczonego tlenu (O2) oraz stężenia substancji biogennych, takich jak azotany (NO3), fosforany (PO4) i krzemiany (SiO3);
czasowo-przestrzennej analizy struktury rozpływu substancji biogennych pochodzących z rzek;
automatycznego wykrywania zakwitów sinic;
wykrywania obszarów/siedlisk o zdefiniowanych parametrach;
trajektorii elementu/jednostki biernej w warstwie powierzchniowej;
czasowo-przestrzennej analizy wpływu pola wiatrów na stabilność wzbogacania mikrowarstwy powierzchniowej morza SML w materię organiczną.

Produkty CSI-POM Etap 2 będą dostępne w grudniu 2025 r. na stronie www.csipom2.pl.

Niniejszy projekt stanowi odpowiedź na problemy występujące w gospodarce morskiej, które związane są z potrzebą posiadania niezawodnego i dokładnego narzędzia do obserwowania zmian zachodzących w środowisku morskim.

Należą do nich m.in. działania dotyczące:

planowania i oceniania optymalnych warunków hydrodynamicznych i biochemicznych do realizowanych przedsięwzięć,
podejmowania optymalnych decyzji podczas planowania przedsięwzięć w poszczególnych sektorach gospodarki morskiej, w tym rybołówstwo czy marikultura i służby morskie,
wzrostu efektywności wykonywanych prac na morzu,
reagowania w przypadku niebezpieczeństwa na morzu przez służby ratownicze tj. Służba SAR.

Świadome zarządzanie inwestycją, pozwoli uniknąć niepotrzebnych strat i zmian w harmonogramie.

System CSI-POM i CSI-POM Etap 2, zintegrowany system gromadzenia i przetwarzania danych/wiedzy o środowisku morskim, w szczególności o warunkach hydrodynamicznych i biochemicznych Bałtyku Południowego, będzie przydatny dla przygotowania, zapobiegania i reagowania na potrzeby gospodarki morskiej, a także ochrony ludzi i środowiska.

Prof. dr hab. Lidia Dzierzbicka-Głowacka
Instytut Oceanologii Polskiej Akademii Nauk

Publikacja dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa” nr NdS/546027/2022/2022, kwota dofinansowania 100% tj. 1 702 130,65 zł, i „Nauka dla Społeczeństwa II” nr NdS-II/SP/0003/2023/01, kwota dofinansowania 100% tj. 1 996 763.77 zł.