WWF Polska chce chronić zagrożone gatunki ryb

Jeśli nie zmienimy naszych zachowań za 40 lat może zabraknąć ryb w oceanach, a wraz z nimi z mórz znikną inne cenne gatunki. Każdy, kto kupuje ryby, ma wpływ na tę sytuację. Dlatego organizacja ekologiczna WWF Polska wspólnie z Fundacją Szkoła na widelcu przygotowały książkę kulinarną „Ryby wybrane”, która zachęca do przyrządzania i jedzenia niezagrożonych gatunków ryb i owoców morza, co przyczyni się do ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów.

Utrata różnorodności mórz i oceanów jest jednym z głównych zagrożeń dla stabilności ekosystemów, także morskich – mówi Piotr Prędki z WWF Polska. – Jeśli przestaniemy na jakiś czas kupować ryby i owoce morza pochodzące z przełowionych stad, to rybacy zrezygnują z połowu zagrożonych gatunków, co pozwoli na zahamowanie spadku różnorodności biologicznej w morzach i oceanach. To z kolei pozwoli w przyszłości cieszyć się smakiem zagrożonych obecnie gatunków. WWF Polska zwraca uwagę, że co 20 minut na świecie bezpowrotnie ginie jeden gatunek. Dla ekosystemów morskich dominującym czynnikiem globalnych zmian są nadmierne połowy ryb. Badania naukowe pokazują, że 90 procent światowych zasobów ryb jest przeławiana lub nadmiernie eksploatowana. Przykładowo, w Bałtyku na stabilnym poziomie wykorzystywane są jedynie trzy z dziesięciu poławianych komercyjnie stad ryb. W przypadku pozostałych połowy są wyższe od tych gwarantujących odbudowę. Dodatkowo, działalność rybacka powoduje przyłowy innych chronionych gatunków ryb, a także ptaków i ssaków morskich. Z tego powodu rozpoczynamy „Kampanię na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów” – dodaje Olga Sarna z WWF Polska. – W ramach projektu podejmiemy szereg działań, zwiększających wiedzę Polaków na temat tego, jakie gatunki ryb można kupować bez obaw i na co zwracać uwagę dokonując wyboru. Konsumenci powinni mieć świadomość, że od ich codziennych decyzji zależy różnorodność życia w morzach i oceanach. W wydanej, w ramach rozpoczynającego się projektu, książce kulinarnej eksperci WWF Polska informują, dlaczego warto przywiązywać wagę do wyboru odpowiednich gatunków ryb i owoców morza. Dowiemy się z niej, jakich informacji szukać, aby mieć pewność, że kupując daną rybę nie przyczyniamy się do wyginięcia kolejnych gatunków z mórz i oceanów. Ponadto, książka „Ryby wybrane” zawiera szereg praktycznych porad na temat tego, gdzie kupić i jak wybrać świeżą rybę oraz jak ją przygotować. W książce znajdziemy także przepisy na dania, z rekomendowanych przez WWF ryb, opracowane przez Grzegorza Łapanowskiego, założyciela Fundacji Szkoła na Widelcu. Zaproszenie do udziału w projekcie WWF to dla nas wielkie wyróżnienie i jednocześnie obowiązek – podsumowuje Grzegorz Łapanowski z Fundacji Szkoła na Widelcu. – Sposób w jaki zatroszczymy się teraz o naturalne środowisko, wpłynie na jakość i dostępność produktów w przyszłości. W przypadku różnorodności biologicznej mórz i oceanów, obecna sytuacja wskazuje, że już niedługo będziemy zmuszeni diametralnie zweryfikować nasze gusta kulinarne, ponieważ gatunki ryb zagrożone wyginięciem, znikną na zawsze z naszych stołów. Jako Fundacja promująca zdrowy styl życia i odżywiania, a także wspierająca zrównoważony rozwój, dołożyliśmy wszelkich starań, aby książka „Ryby wybrane” była praktycznym przewodnikiem świadomych wyborów kulinarnych. Jako kucharz i autor przepisów mogę zagwarantować, że każdy znajdzie w niej również inspiracje na smaczne i zdrowe dania z ryb. Książka kulinarna „Ryby wybrane” dostępna jest w wersji elektronicznej. Można pobrać ją ze strony ryby.wwf.pl. Książka „Ryby wybrane” powstała w ramach zainaugurowanego przez WWF Polska projektu „Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów”, który ma na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat wpływu codziennych decyzji konsumenckich na różnorodność biologiczną mórz i oceanów.
 
W ramach projektu zostanie przeprowadzona kampania edukacyjna skierowana do konsumentów, której celem będzie zwrócenie uwagi jak największej liczby konsumentów, że ich decyzje w sklepie mają wpływ na stan ekosystemów i różnorodność biologiczną. Kampania zostanie oparta o emisję spotów telewizyjnych, promocję poradnika konsumenckiego pt. „Jaka ryba na obiad?” oraz działania w przestrzeni publicznej.
 
WWF Polska zorganizuje także cykl 16 regionalnych warsztatów kulinarnych dla szefów kuchni, dziennikarzy, samorządowców i blogerów z danego regionu. Ich celem będzie zwiększenie świadomości ekologicznej uczestników na temat zagrożeń wynikających z przełowienia populacji ryb, zwrócenie uwagi na znaczenie codziennych wyborów dokonywanych przez sieci gastronomiczne na stan populacji ryb na świecie oraz ogólnie rozumianą różnorodność biologiczną. Dzięki dostarczeniu wyżej wymienionym grupom specjalistycznej wiedzy możliwe będzie wykorzystanie ich opiniotwórczej roli w celu kreowania świadomych wyborów konsumentów i ochrony różnorodności biologicznej. W ramach tego działania zostanie także wydana książka kucharska, która będzie dostępna w postaci e-booka oraz w wersji papierowej.
 
Kolejnym elementem projektu będzie cykl 4 bezpłatnych warsztatów dla przetwórców i handlowców z zakresu identyfikowalności w łańcuchu dostaw, które pozwolą zrozumieć i sprostać procesowi wdrożenia systemów pozwalających na śledzenie surowców i produktów rybnych w całym łańcuchu dostaw oraz właściwego oznakowania surowców i produktów na każdym etapie tego łańcucha. Wiedza ta pozwoli na ograniczenie procederu nielegalnych i nieraportowanych połowów, które przyczyniają się do wymierania wielu morskich gatunków.
 
Dodatkowo zorganizowana zostanie konferencja na temat ekologicznych aspektów prowadzenia działalności rybackiej – rybacy otrzymają niezbędną wiedzę na temat zasad odpowiedzialnego rybołówstwa. Przełożenie tej wiedzy na praktykę pozwoli na ograniczenie negatywnego wpływu ich działalności na środowisko i lepszą ochronę różnorodności biologicznej mórz i oceanów.
 
W początkowym etapie projektu przeprowadzone zostaną badania w celu rozpoznania aktualnej wiedzy konsumentów na temat ryb i kwestii ochrony różnorodności biologicznej, jak również badania dotyczące gatunków ryb dostępnych na polskim rynku.  Podobne badania będą przeprowadzone na zakończenie projektu w celu monitorowania zaistniałych zmian.
 
Kampania na rzecz ochrony różnorodności biologicznej mórz i oceanów jest finansowana ze środków pochodzących z Islandii, Lichtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG. Projekt jest kompleksowy i nowatorski, dociera do wszystkich grup interesu i ma szanse zmienić sytuację na rynku i przyczynić się do zachowania różnorodności biologicznej mórz i oceanów.

fot. H. Bierndgarski