16 września 1934 roku Dar Pomorza, z 106-osobową załogą dowodzoną przez kapitana Konstantego Maciejewicza, wyruszył w historyczny rejs dookoła świata. Początkowo planowano, że wyprawa potrwa 18 miesięcy i obejmie więcej portów, jednak ostatecznie Ministerstwo Przemysłu i Handlu zdecydowało o skróceniu rejsu, zapewniając jednocześnie odpowiednie finansowanie. Dzięki temu żaglowiec spędził na morzu prawie rok.
Historyczna wyprawa
W trakcie wyprawy załoga odwiedziła 23 porty, m.in. Santa Cruz de Tenerife, Fort-de-France, Santo Domingo, Cristobal, wyspy Galapagos, kilka portów japońskich, Hongkong, Singapur, Broome w Australii, Durban, Georgetown i Antwerpię. Podróż była pionierska na wielu płaszczyznach – Dar Pomorza po raz pierwszy przepłynął Kanał Panamski i zawinął do Japonii. Żaglowiec czterokrotnie przekroczył równik, jednak tradycyjny chrzest morski odbył się tylko podczas pierwszego przejścia. W wielu odwiedzanych portach pierwszy raz załopotała polska bandera, a polska załoga była entuzjastycznie witana przez licznie zgromadzoną Polonię.
Trasa pełna wyzwań i egzotyki
Rejs nie obył się bez trudności – statek kilkukrotnie musiał stawić czoła silnym sztormom, a w pobliżu japońskich wysp omal nie znalazł się w oku cyklonu. Mimo tych wyzwań, załoga miała okazję zobaczyć egzotyczne miejsca, takie jak aktywny wulkan w Indonezji, uczestniczyć w połowach wielorybów czy odwiedzać japońskie miejsca kultu religijnego. Wyprawa cieszyła się dużym zainteresowaniem medialnym. Polskie Radio transmitowało na żywo pożegnanie statku w Gdyni, a prasa regularnie publikowała relacje z rejsu nadsyłane przez członków załogi. Po 252 dniach i przebyciu 38 746 mil morskich, Dar Pomorza powrócił do Gdyni, kończąc swój historyczny rejs dookoła świata 3 września 1935 roku.
Pamiątki z rejsu W zbiorach Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku znajduje się obecnie kilka pamiątek związanych z historycznym rejsem. Jedną z nich jest wiosło sterowe z Szanghaju, do którego przymocowano tabliczkę z wygrawerowanym na niej napisem: „Darowi Pomorza. Wesoło żeglujcie, wesoło, po życia burzliwym potoku: JANOSTWO CHUDZYŃSCY – Szanghaj, 31 marca 1935 r.” Na tylnej stronie pióra wiosła znajduje się druga tabliczka z napisem: „PAŃSTWOWA SZKOŁA MORSKA W GDYNI”.
Innym interesującym przedmiotem jest prostokątna jedwabna chusteczka z jednostronnym, barwnym nadrukiem, przedstawiającym w jednym z rogów flagę japońską, a w przeciwległym — fragment polskiej flagi z godłem. Warto również wspomnieć o haftowanym, jedwabnym obrazku z Japonii, opatrzonym napisem: „PAMIĄTKA Z PODRÓŻY NAOKOŁO ŚWIATA”. Poniżej, w owalnym obramowaniu, znajduje się sylwetka żaglowca szkolnego Dar Pomorza, który został narysowany, a następnie pomalowany. Pod spodem widnieją daty i napis: „1934 / 1935 / YOKOHAMA”. Obraz oprawiony jest w ramę i zabezpieczony szkłem. Historyczna wyprawa stała się także inspiracją do stworzenia edukacyjnej gry planszowej „Darem Pomorza Dookoła Świata”, wydanej w latach 70. XX wieku przez Bydgoską Spółdzielnię Pracy „Zenit”.
O fregacie
Dar Pomorza zbudowano w 1909 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako statek szkolny niemieckiej marynarki handlowej. Pod nazwą Prinzess Eitel Friedrich wypłynął w swój dziewiczy rejs we wrześniu 1909 roku. Po klęsce Niemiec w I wojnie światowej statek przejęli Francuzi. W roku 1926 otrzymał on nową nazwę Colbert i miał początkowo zastąpić francuski żaglowiec szkolny Richelieu, ale plan ten nie doszedł do skutku. Rok później fregatę przejął baron de Foreste, który miał zamierzał przekształcić ją w jacht oceaniczny. Ten pomysł także nie doczekał się swojej realizacji.
W roku 1929 statek został zakupiony z datków społecznych przez Pomorski Komitet Floty Narodowej za sumę 7000 funtów szterlingów. Miał zastąpić wysłużony już bark szkolny Lwów. Fregata otrzymała wówczas kolejną nazwę Dar Pomorza, dla upamiętnienia ofiarności pomorskiego społeczeństwa. W czerwcu 1930 r. po raz pierwszy stanęła na gdyńskiej redzie, a 13 lipca biskup St. Okoniewski poświęcił statek i jego banderę. Fregata została przekazana Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni i stała się odtąd drugą (po Lwowie) „kolebką polskich nawigatorów”.
W ciągu 51 lat służby dla Polskiej Marynarki Handlowej Dar Pomorza odbył 102 rejsy szkolne, przebywając pół miliona mil morskich. Na jego pokładzie przeszkolono 13 384 słuchaczy Szkoły Morskiej.
Żaglowiec wycofano ze służby 4 sierpnia 1982 roku, a kilka miesięcy później, 16 listopada, przekazano Narodowemu Muzeum Morskiemu w Gdańsku. Co roku pokład żaglowca odwiedza ponad 100 tys. zwiedzających.
Rel/NMM/LEW
USD
EUR
CHF
GBP