Jeden z ''najmocniejszych'' w świecie, w pełni elektryczny prom, wkrótce w pracy na Bałtyku

E-prom Ellen, jeden z "najmocniejszych" w świecie promów z napędem w pełni elektrycznym, wkrótce zacznie przewozić pasażerów. Pokonując odległość 22 mil morskich pomiędzy duńskimi wyspami Ærø oraz Fynshav, jednostka ta może przepłynąć 7 razy dłuższy dystans niż jakikolwiek inny prom elektryczny przemierzający wody naszej planety - stwierdzono w oficjalnym komunikacje firmy Danfoss.  

Statek został zbudowany jako częściowo wyposażony w Szczecinie przez firmę Spawrem. Montaż kadłuba na pochylni Wulkan Nowy z nielicznych dużych bloków scalonych poza pochylnią rozpoczął się na początku września 2017 roku. Prom zwodowano 29 września 2017 w Szczecińskim Parku Przemysłowym (Stoczni Szczecińskiej), a następnie przeholowano do Danii, gdzie stocznia Søby Vaerft A/S, główny kontraktujący, zajęła się doposażeniem, rozruchami, próbami morskimi, by w końcu przekazać statek armatorowi.

Wodowanie w Szczecinie:  

Ellen została ochrzczona 1 czerwca przez Christinę Clausen - konsultantkę w dziale komunikacji firmy Danfoss, będącą również wnuczką Madsa i Bitten Clausenów, którzy założyli firmę 1 czerwca 1933 roku.

Oficjalne przekazanie statku przez stocznię Søby operatorowi - Ærøfærgerne (Aeroe Ferries) miało miejsce 3 lipca. W wydarzeniu uczestniczyli m.in. burmistrz gminy Ærø, Keld M Møller, dyrektor Aeroe Ferries, Roar Falkenberg, przezes zarządu stoczni Søby, załoga promu, technicy z Danfoss i Søby. Prom miał zacząć obsługiwać pasażerów jeszcze w lipcu 2019 roku.

Przekazanie statku do eksploatacji jest już opóźnione, w stosunku do pierwotnych założeń i planów, o około dwa lata. Pionierski, innowacyjny projekt borykał się z problemami i defektami, jakie mogą się zdarzyć przy budowie prototypowego statku zawierającego nowatorskie, niesprawdzone rozwiązania techniczne. Niektórych można było jednak uniknąć.

Jak informowano na początku lipca - z przeprowadzonego przez Danfoss Editron wstępnego badania przyczyn awarii dwóch silników elektrycznych, które trzeba było wymienić minionej wiosny na Ellen, wynika, że zostały one uszkodzone za sprawą zwarcia, do którego doszło z powodu zawilgocenia. To z kolei zostało spowodowane nieprawidłowym przechowywaniem w stoczni Søby. Prawdopodobnie pozostawiono je w magazynie zapakowane w folię, pod którą doszło do kondensacji pary wodnej i w efekcie - do zamoczenia silników.

Teraz, po raz kolejny, przełożono datę wprowadzenia statku do eksploatacji, a po niej - początkowo - prom będzie kursował rzadziej, niż planowano.
Media lokalne (np. Fyns Amts Avis) poinformowały na samym początku sierpnia (cytując oficjalny komunikat gminy Ærø wydany w ostatni czwartek po spotkaniu komitetu sterującego budowy promu elektrycznego), że prom będzie najpierw, przez pewien okres, kursował każdego dnia jedynie trzykrotnie w obie strony. W normalnym rozkładzie jazdy zaplanowano siedem powrotnych podróży na dobę. Powodem jest niepełne jeszcze "zbalansowanie" (ustabilizowanie, sformatowanie) jednej trzeciej akumulatorów zainstalowanych na statku, a co za tym idzie - niemożliwość wykorzystania pełnej mocy nominalnej układu napędowego. Zapowiedziano, że taka sytuacja potrwa do 2 września, z tym, że pojedyncze kursy mogą być dodawane wcześniej, w miarę osiągania gotowości baterii.

We wspomnianej wyżej informacji gminy będącej właścicielem promu, również oficjalne wprowadzenie promu do normalnej eksploatacji może być dodatkowo opóźnione. Jak wskazano 1 sierpnia - wciąż można się spodziewać wprowadzenia promu na jego zaplanowaną trasę 15 sierpnia, pod warunkiem, że nowy prawy pędnik (którego teraz brakuje - nie znamy szczegółów, prawdopodobnie doszło do jakiejś awarii jednego z pędników azymutalnych napędu głównego) zostanie do tego czasu dostarczony i zamontowany, a wedle dotychczas dostępnych deklaracji - ma to nastąpić do 13 sierpnia.

Prezentacja promu:  

Ellen mierzy niecałe 60 m długości, około 13 m szerokości i podróżuje z prędkością od 13 do 15,5 węzła. Pokład promu pomieścić może 198 pasażerów w miesiąca letnich, natomiast maksymalna liczba pasażerów podróżujących zimą wynosi 147. Prom może również przewozić 31 samochodów osobowych lub 5 ciężarówek zaparkowanych w otwartej części pokładu.

Oprócz tego, że posiada on jeden z większych zestawów akumulatorów jakie dotąd zainstalowano na jednostkach pływających - o mocy 4,3 MWh (niewykluczone, że to "najmocniejszy" pakiet baterii na istniejących statkach z napędem całkowicie elektrycznym - nie hybrydowym), jest on - jak stwierdzono w komunikacie dla mediów firmy Danfoss - także pierwszym promem elektrycznym, który nie jest wyposażony w awaryjny zespół prądotwórczy. Pakiet baterii akumulatorów zainstalowany na Ellen ma masę 56 ton. Łączna liczba 84 akumulatorów (modułów baterii) w 20 ciągach rozdzielona została na dwa oddzielne przedziały w kadłubie statku.

Danfoss Editron dostarczył w pełni elektryczny układ napędowy operatorowi Ærø Kommune. System Editron składa się z dwóch silników napędu głównego o mocy 750 kW każdy oraz dwóch silników sterów strumieniowych o mocy po 250 kW wykorzystujących technologię synchronicznego silnika reluktancyjnego dowzbudzanego magnesami trwałymi oraz sterowanych przy pomocy falowników DC/AC.

Oprócz napędu elektrycznego, Danfoss Editron dostarczył również system zarządzania mocą umożliwiający w pełni zautomatyzowane sterowanie mocą oraz obciążeniem elektrycznym na promie. Ponadto, firma dostarczyła nabrzeżną stację ładującą oraz ramię ładujące obsługujące akumulatory statku.
Editron, pozwala zdaniem producenta, na wyposażenie statku w elektryczny układ napędowy, który jest mniejszy i lżejszy od innych porównywalnych układów, gwarantuje niższe koszty operacyjne oraz odznacza się zerowym poziomem emisji.

"Ellen to doskonały przykład tego, jak w przyszłości może wyglądać transport elektryczny. Będzie bardziej czysty i zielony, ale również bardziej efektywny. Ten wspaniały projekt pokazuje zarówno pasażerom, jaki i całej branży, potencjał, jaki drzemie w promach elektrycznych. To projekt Unii Europejskiej, który będzie przykładem do naśladowania w obszarze transportu elektrycznego przez wiele kolejnych lat. Elektryfikacja to kluczowy czynnik gwarantujący sukces firmy Danfoss w przyszłości. Elektryfikując skomplikowane maszyny i urządzenia, otrzymamy nie tylko redukcję emisji CO₂ i innych substancji, ale również wyższą produktywność i efektywność pracy powyższych. Danfoss jest dziś postrzegany jako lider innowacji technologicznych. Nieustannie inwestujemy znaczne środki w nasz biznes, aby mieć pewność, że zawsze będziemy pionierami procesu elektryfikacji" - skomentował CEO firmy Danfoss - Kim Fausing.

"Wiemy bardzo dobrze, że przemysł morski na świecie ma bardzo duży udział w emisji gazów cieplarnianych. Transport morski produkuje aktualnie 90 milionów ton CO₂ rocznie, co odpowiada 2,5 % emisji gazów cieplarnianych na świecie. Chcemy przyczynić się do polepszenia sytuacji w tym obszarze poprzez obniżenie poziomu zanieczyszczeń i wierzymy, że branże takie jak morska mogą dać odpowiedni przykład. Dzięki solidnemu systemowi Danfoss Editron, E-prom Ellen wzmocni naszą już silną pozycję światowego lidera w obszarze opracowywania i produkcji światowej klasy promów elektrycznych. Szacuje się, że przyczyni się on do zmniejszenia rocznej emisji CO₂ o 2000 ton", dodał wiceprezes Danfoss Editron - Kimmo Rauma.

Projekt E-promu otrzymuje wsparcie badawczo-innowacyjnej inicjatywy Komisji Europejskiej o nazwie Horizon 2020 dysponującej środkami w wysokości 80 miliardów euro i stanowi ważny kamień milowy w procesie wprowadzania technologii bezemisyjnych do branży morskiej.

rel (Danfoss), PBS (PortalMorski.pl)

Prom Ellen - charakterystyka podstawowa:
nr IMO - 9805374
stocznia wyposażająca / główny kontraktujący - Søby Vaerft A/S, Dania
podwykonawca - dostawca częściowo wyposażonego statku - Spawrem, Szczecin
stoczniowy nr budowy - Søby 107
zamówienie - 03.06.2015
początek budowy - 23.09.2016
wodowanie - 29.09.2017
przekazanie armatorowi - 02.07.2019
operator: Ærøfærgerne A/S
właściciel (armator): Ærø Kommune
prom jednostronny (nieprzelotowy) z jednym pokładem ciągłym dla samochodów osobowych i ciężarowych
długość całkowita - 59,40 m (wg innych źródeł - 59,50 m)
długość między pionami - 57,00 m
szerokość konstrukcyjna na poziomie pokładu samochodowego - 12,80 m
szerokość maksymalna - 13,40 m
wysokość boczna do pokładu samochodowego - 3,70 m
zanurzenie w pełnym stanie załadowania - 2,50 m
nośność - 200 t
masa statku pustego - około 650 t
wyporność - około 850 t
tonaż pojemnościowy brutto - 996
tonaż pojemnościowy netto - 299
pojemność skompensowana brutto - 2690
pojemność zbiorników balastowych - 193 m³
maks. liczba pasażerów - 198
ładowność:
- 31 samochodów osobowych lub 4 samochody ciężarowe po 18,5 m dług. (według innych źródeł - 5) i osiem samochodów osobowych na pokładzie otwartym
- 147 / 196 (wg innych źródeł - 198) pasażerów (w ziemie / w lecie)
długość pasa ładunkowego ro-ro - 75 m (szer. 5,00 m)
prześwit pokładu samochodowego (dostępna skrajnia) - wysokość 5,00 m, szerokość 8,50 m
moc zainstalowana - 2 × 750 kW
łączna moc napędu głównego - MCR 1500 kW (2040 KM)
pojemność baterii akumulatorów - 4,3 MWh
prędkość eksploatacyjna przy zanurzeniu 2,40 m:
przy wykorzystaniu mocy 750 kW - 13,0 węzłów / 12,8 węzłów (bez zapasu uwzględniającego stan morza i warunku pogodowe / z zapasem)
przy mocy 1000 kW - 13,9 w. / 13,6 w.
przy mocy 1500 kW - 15,3 w. / 15,0 w.
prędkość eksploatacyjna przy zanurzeniu 2,30 m - 13,00 węzła
prędkość maksymalna - do 15,50 węzła
śruby napędowe - Otto Piening
dziobowe stery strumieniowe - 2 × 260 kW (353 KM)
klasyfikacja - DNV GL
notacja klasy - 1A1, Car Ferry B, R4, ICE C, EO, Battery (power), ICE B
klasa lodowa - FS Ice Class 1C

Elektryczny system napędowy Editron: