Rozwój sektora Off-shore Wind, inwestycje w Szczecinie i Świnoujściu, unijne granty, zmiany, otwarcie na perspektywę zielonego rozwoju – to najważniejsze wydarzenia, jakie odnotowują władze Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A. w roku 2024.
Na koniec ubiegłego roku wynik przeładunków zatrzymał się na 32 305,8 mln ton. To o 8,5 proc. mniej, niż przed rokiem.
– Na ten wynik patrzymy z optymizmem, ponieważ w drugiej połowie minionego roku udało się przezwyciężyć trwający od końca 2022 roku trend spadkowy – mówi Jarosław Siergiej, prezes Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A.
Ostatni kwartał 2022, cały rok 2023 oraz pierwsze półrocze 2024 charakteryzowały się spadkami przeładunków wynikającymi z zakończenia akcji importu węgla z niemal całego świata, w związku z embargo na dostawy tego surowca z Rosji. W roku 2023 ustał również tranzyt towarów ukraińskich do polskich portów morskich – informuje ZMPSiŚ.
Ostatecznie spadkowe tendencje udało się powstrzymać w połowie minionego roku, by wyraźnie poprawić wyniki. Obok coraz bardziej optymistycznych wyników, w Porcie cały czas zachodzą zmiany, by nadążyć za zmieniającym się rynkiem i sprostać nowym wymaganiom – podkreślono w komunikacie.
„Dolina Off-shore”
Przypomniano o inwestycjach firmy Vestas (rozwój edukacji sprofilowanej w tym kierunku etc.) oraz o podpisanej w styczniu 2024 roku umowie z hiszpańską firmą Windar.
Inwestor zbuduje na Ostrowie Grabowskim fabrykę elementów konstrukcyjnych morskich farm wiatrowych, takich jak wieże, maszty, fundamenty turbin wiatrowych – informuje ZMPSiŚ.
Z końcem 2024 roku zakończony został pierwszy etap ważnego projektu prowadzonego w Świnoujściu: „Budowa zdolności przeładunkowej portu morskiego w Świnoujściu do obsługi potrzeb morskiej energetyki wiatrowej”.
W ramach projektu powstały trzy nowe nabrzeża, dla których 24 grudnia 2024 roku uzyskaliśmy pozwolenie na użytkowanie z klauzulą ostateczności. Pierwsze dwa to blisko pół kilometra gotowych do użytkowania nabrzeży, trzecie zaś zostało przygotowane jako punkt wyjścia do etapu 2 inwestycji. Już w styczniu bowiem, podobnie jak miało to miejsce wcześniej dla etapu 1, składamy wniosek o dofinansowanie w ramach programu CEF2 dla kontynuacji projektu, który poprzez budowę dwóch kolejnych ciężkich nabrzeży wraz z rampą ro-ro, umożliwi w sposób jednoczesny i bezkolizyjny realizację dwóch projektów morskich farm wiatrowych na morzu jednocześnie. Dzięki powstałej infrastrukturze portowej nastąpi przyspieszenie transformacji energetycznej Polski oraz pozostałych państw członkowskich UE z regionu Morza Bałtyckiego – podkreśla ZMPSiŚ.
Ponadto w lutym zeszłego roku Zarząd Portów Szczecin i Świnoujście S.A. dołączył do prestiżowego grona Offshore Wind Port Alliance, który tworzą porty z Danii, Belgii, Holandii, Wielkiej Brytanii, Francji i Niemiec, a od 2 lutego – także Porty w Szczecinie i Świnoujściu. Sojusz ma na celu optymalizację wykorzystania morskiej energii wiatrowej, aby osiągnąć bardzo ambitne cele Europy w tym obszarze.
– Nasz region staje się obecnie zalążkiem przyszłej „Doliny Off-shore-owej” – mówi Rafał Zahorski, pełnomocnik ZMPSiŚ ds. rozwoju portów.
Głębokowodny Terminal Kontenerowy w Świnoujściu
Flagowa inwestycja ZMPSiŚ S.A. powstaje w Świnoujściu, na wschód od terminalu LNG. Mowa o najnowocześniejszym terminalu kontenerowym na Bałtyku.
Rok 2024 upłynął pod znakiem zawierania umów, uzyskiwania wymaganych dokumentów oraz szeroko pojętego przygotowania tej strategicznej dla regionu i Polski inwestycji. Projekt pn. „Budowa dostępu morskiego i lądowego do głębokowodnego terminalu kontenerowego w porcie zewnętrznym w Świnoujściu”, w kwietniu ub. roku uzyskał decyzję lokalizacyjną dla inwestycji wydaną przez Wojewodę Zachodniopomorskiego.
– W styczniu 2025 spodziewamy się decyzji środowiskowej, która jest w trakcie procedury odwoławczej – informuje spółka.
Niezależnie od rozstrzygnięć urzędowych, zarząd podjął dialog ze społecznością lokalną Świnoujścia.
– Odbyły się spotkania z mieszkańcami i radnymi miasta oraz dzielnicy Warszów, w której ma powstać inwestycja – podkreślono.
W ramach prac przygotowawczych, które cały czas trwają, od września prowadzone są prace nad skanami magnetycznymi terenów pod budowę terminalu: dna morskiego na obszarze portu zewnętrznego, terenu pod budowę falochronu i obrotnicy, a także terenu od strony lądu – obszaru drogi dojazdowej, kolejowej oraz parkingu.
12,5 m – Szczecin otwarty na największe statki
W minionym roku w Szczecińskim Porcie kontynuowano długoterminowe projekty tj.: „Poprawa dostępu do Portu w rejonie Basenu Kaszubskiego” oraz „Poprawa dostępu do Portu w rejonie Kanału Dębickiego”.
Projekty są współfinansowane ze środków z Unii Europejskiej z Funduszu Spójności w ramach programu operacyjnego Infrastruktura i Środowisko i zakończą się w połowie 2025 roku. Służą przystosowaniu obszaru portu do głębokości technicznej 12,5 m - to, razem z pogłębionym torem wodnym ze Świnoujścia do Szczecina sprawia, że Port w Szczecinie może obsługiwać największe statki oceaniczne.
W 2024 roku w Porcie Szczecin zaczęły funkcjonować zmodernizowane nabrzeża, np. Nabrzeże Dąbrowieckie, z nowoczesną infrastrukturą do bezpiecznej obsługi przeładunków kwasu siarkowego (Basen Kaszubski) oraz nowo wybudowane nabrzeża, m.in. Norweskie, mieszczące się w basenie Kanału Dębickiego.
To dzięki tej inwestycji na półwyspie Ostrów Grabowski może powstać wspomniana już fabryka Windar, a także możliwe było podpisanie w grudniu umowy na dzierżawę działki przy Nabrzeżu Norweskim z trójmiejskim konsorcjum TRIDENTE. Powstanie tam uniwersalny terminal przeładunkowy oraz nowoczesna cementownia bazująca na najnowszych technologiach i ekologicznych rozwiązaniach – zaznacza ZMPSiŚ.
Rozbudowa terminalu LNG w Świnoujściu
Trwająca od kilku lat rozbudowa terminalu LNG w Świnoujściu miała w minionym roku swój szczęśliwy finał. 29 lutego – zostało wydane Świadectwo Przejęcia dla inwestycji realizowanej przez ZMPSiŚ S.A. – powstało nowe stanowisko z funkcjami rozładunku i załadunku gazu skroplonego w porcie zewnętrznym w Świnoujściu.
Prace prowadzone przez operatora terminalu, spółkę GAZ-SYSTEM zakończyły się w listopadzie, dzięki czemu pod koniec listopada pierwszy gazowiec przybił do nowego stanowiska. Dzięki tej inwestycji, Polska zyskała możliwość nie tylko odbierania, ale też eksportu gazu skroplonego, co znacząco zwiększa konkurencyjność terminalu i wzmacnia międzynarodową pozycję Polski, a także tankowania bunkierek zaopatrujących w paliwo statki zasilane napędem LNG.
Promowe Świnoujście
Zakończyły się prace w ramach przystosowania infrastruktury Terminalu Promowego w Świnoujściu do obsługi transportu intermodalnego.
Dzięki inwestycji możliwa jest obsługa promów o długości do 270 m i przeładunek jednostek intermodalnych, nabrzeża zostały zmodernizowane i znacząco wydłużone, powstała niezbędna infrastruktura techniczna, place manewrowe oraz zapewniony odpowiedni dostęp drogowy i kolejowy. Projekt realizowano w ramach instrumentu CEF 2014-2020 i to dzięki niemu wagony wróciły po latach przerwy na Bałtyk – informuje ZMPSiŚ.
Pierwszy – pilotażowy – przeładunek naczep intermodalnych miał miejsce w Terminalu Promowym w Świnoujściu 8 grudnia, a odpowiadała za niego firma Freightliner PL.
Ponadto 10 kwietnia ruszyło nowe połączenie promowe ze Świnoujścia do Szwecji – Finnlines kursuje do Malmo. Spółka odnotowuje również wejście na linię nowego prom PŻB: Varsovia, który rozpoczął regularne kursy pod koniec lipca 2024 roku.
Nowe granty i dofinansowania
8 maja ZMPSiŚ podpisał umowę na dofinansowanie projektu pn. „Budowa multimodalnego kolejowego węzła przeładunkowego na Półwyspie Ostrów Grabowski w Porcie Szczecińskim”.
To pionierskie przedsięwzięcie, które będzie miało charakter „dual use” – cywilnego i militarnego przeznaczenia. Projekt realizowany w ramach dofinasowania z instrumentu CEF2 Military Mobility na lata 2021-2027.
9 października podpisana została z kolei umowa grantowa na dofinansowanie projektu „Rozwój infrastruktury portowej do odbioru odpadów ze statków w porcie morskim Świnoujście”.
Projekt poprawi dostępność oraz zwiększy bezpieczeństwo odbioru odpadów ze statków w świnoujskim porcie.
To inwestycja w rozwój zrównoważonej i inteligentnej infrastruktury portowej – podkreślał prezes Jarosław Siergiej, odbierając grant z rąk przedstawicieli Komisji Europejskiej.
Nowoczesny punkt odbioru odpadów to także ochrona środowiska morskiego przed negatywnymi skutkami zrzutu odpadów przez statki do wód morskich. Projekt uzyskał wsparcie w ramach Instrumentu CEF na lata 2021-2027.
25 października ZMPSiŚ otrzymał z kolei potwierdzenie przyznania grantu w ramach programu Interreg South Baltic dla projektu badawczego w zakresie dekarbonizacji sektora morskiego i jej wpływu na transformację w kierunku zielonej energii.
Przyznany grant umożliw w roku 2025 i 2026 opracowanie istotnych z punktu widzenia dalszego rozwoju portu dokumentacji studyjnych, obejmujących przekształcanie głównych obszarów działalności portu na nisko oraz zero-emisyjną.
LEW/Rel ZMPSiŚ
USD
EUR
CHF
GBP