Port Gdynia to węzeł sieci bazowej TEN-T i ważny punkt na trasie Korytarza Transportowego Bałtyk – Adriatyk, którego przedłużeniem jest łącząca Gdynię ze Szwecją autostrada morska Gdynia – Karlskrona.
Gdyński port to uniwersalny i jeden z wiodących portów południowego Bałtyku, specjalizujący się w obsłudze ładunków drobnicowych skonteneryzowanych. Kolejnym ważnym segmentem działalności jest także obsługa ładunków masowych. Z nowoczesnej infrastruktury i terminali korzystają najwięksi światowi i europejscy operatorzy żeglugowi, w tym m.in. MSC, Hapag-Lloyd, Unifeeder, Containerships, MacAndrews, Transfennica, Finnlines-Grimaldi, Stena Line. Przeładowywanych jest tam rocznie blisko 30 mln ton towarów i odprawianych prawie 1 mln pasażerów. Ten wynik stanowi niemal 25 proc. wszystkich przeładunków w polskich portach.
W przypadku gdyńskiego portu, istotnym, ale wciąż brakującym elementem unijnej sieci TEN-T jest Droga Czerwona, czyli tzw. ostatnia mila włączająca gdyński port do sieci dróg ekspresowych i autostrad, zwiększając tym samym atrakcyjność inwestycyjną tego obszaru.
Droga Czerwona to inwestycja od lat wyczekiwana w Gdyni, ale od razu należy zaznaczyć, że to przede wszystkim inwestycja o dużym znaczeniu gospodarczym również w wymiarze ponadlokalnym.
Pod koniec 2020 roku zarząd gdyńskiego portu oraz władze miasta podpisali porozumienie co do przebiegu Drogi Czerwonej jako elementu ostatniej mili dostępu drogowego do Portu Gdynia i zarazem morskiej granicy państwa. Ustalenie wówczas przebiegu drogi stało się możliwe po deklaracjach rządu o sfinansowaniu projektu. W podpisanym porozumieniu strony zobowiązały się jednocześnie do ścisłej współpracy przy realizacji istotnych projektów inwestycyjnych związanych z Drogą Czerwoną.
Dostęp drogowy do Portu Gdynia został zagwarantowany, dzięki nowelizacji Ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o portach i przystaniach morskich (dokument zmienił m.in. zapisy Ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, wprowadzając zmiany dotycząc zaliczenia do kategorii dróg krajowych tras zapewniających dostęp drogowy do polskich portów). W art. 19 ww. ustawy określono sumę 2 mld zł jako maksymalny limit wydatków na Drogę Czerwoną z budżetu państwa na lata 2020-2028, zaś stosownym organem do monitorowania wykorzystywania środków jest minister właściwy do spraw transportu.
Na początku kwietnia br. otworzył się nowy rozdział dla projektu Drogi Czerwonej. Zarząd Centralnego Portu Komunikacyjnego podpisał umowę w sprawie sfinansowania prac przygotowawczych do budowy Drogi Czerwonej w Gdyni. Spółka przekaże na ten cel 20 mln zł. Za realizację inwestycji odpowiedzialna będzie Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad.
Droga Czerwona zapewni bezpośrednie połączenie Portu Gdynia z siecią dróg krajowych – poprzez węzeł Gdynia Chylonia w miejscu skrzyżowania ul. Morskiej z Obwodnicą Trójmiasta – m.in. z trasą ekspresową S6, której nowy przebieg od węzła Gdynia Wielki Kack do Bożegopola Wielkiego k. Lęborka zostanie otwarty jeszcze w tym roku.
Strategiczna dla portu inwestycja powstanie w standardzie wymaganym dla drogowej sieci TEN-T. Przewidziana została jako droga klasy GP (droga główna ruchu przyspieszonego), a z pozostałą siecią będzie skomunikowana poprzez pięć węzłów drogowych. Przewidziana jest także realizacja infrastruktury dla pieszych i rowerzystów w postaci kładek oraz tuneli. Inwestycja składać się będzie z trzech odcinków o łącznej długości ok. 9 km.
Droga Czerwona jest niezbędna dla zapewnienia dostępu do Portu w Gdyni, szczególnie, że wykorzystywana w tej chwili Trasa Kwiatkowskiego ma ograniczenia nośności i nie zapewnia dobrego połączenia dla ruchu ciężkiego z portem. Droga Czerwona takich ograniczeń nie będzie miała. Inwestycja pozwoli zatem zapewnić niezbędną alternatywę dla ruchu pojazdów ciężarowych z i do terminali portowych. Umożliwi jednocześnie rozwój terenów znajdujących się w bezpośrednio sąsiadującym z nią obszarem. Zapewni także dostęp do projektowanej Doliny Logistycznej objętej już granicami administracyjnymi Portu Gdynia o powierzchni ponad 260 ha oraz lokalizowanego na jej obszarze Parkingu Centralnego i innych usług związanych z działalnością Portu Gdynia. Dodatkowo zwiększy separację portowego ruchu drogowego od ruchu miejskiego, tym samym przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa w centrum miasta.
Jak podkreślają władze Portu Gdynia, dostępność transportowa portów od strony zaplecza należy obecnie do najważniejszych czynników konkurencyjności portów morskich na świecie. Wiąże się ona z możliwością dowozu ładunków z zaplecza do portów oraz wywozu ładunków przybyłych do portów drogą morską.
Oprócz dostępu drogowego do gdyńskiego portu, którego istotnym elementem ma być Droga Czerwona, ogromne znaczenie mają inwestycje intermodalne. Elementem rozwoju korytarzowego jest rozbudowa wewnętrznej sieci kolejowej, pozwalająca na przewozy intermodalne, a składająca się z nabrzeżowych układów przeładunkowych, torów drugiej strefy nabrzeży i wewnętrznych grup manewrowo-rozrządowych. Na przedpolu portu znajduje się tzw. Stacja Gdynia Port, stanowiąca infrastrukturę PKP PLK S.A. i zawierająca główne grupy dostawczo-rozrządowe. Stacja ta łączy wewnętrzny układ infrastruktury z kluczowymi liniami krajowymi, w tym przede wszystkim: nr 201,202, 260, 9, 131, a służące głównie obsłudze ciągu międzynarodowego CE65.
LEW