Baltexpo 2021: O kadrach i statkach dla polskich farm wiatrowych

Inwestycje zdają się przyspieszać, bo w tym samym okresie, kiedy przyłączono 166 turbin o łącznej mocy 1,34 GW, zamówiono turbiny o łącznej mocy 2,5 GW. Pierwsze projekty polskiego offshore wind, w fazie realizacji mają się znaleźć prawdopodobnie już w 2024 roku, może w 2025  tak deklarują niektórzy inwestorzy. To pierwsza faza - z pierwszego rozdania koncesji, obejmująca 6 GW. W tym 2,3 GW przypada na PGE, a 2,1 GW na PKN Orlen. Aukcje drugiej fazy przypadną na lata 2025-2027 i rodzi się pytanie, czy zdążymy z budową jednostek do instalacji i obsługi morskich farm wiatrowych i czy będziemy w stanie obsadzić je odpowiednią, wykwalifikowaną kadrą? - pytał we wstępie Piotr Stareńczak.

Jesteśmy nie tylko gotowi kształcić kadry morskie, ale czynimy to od wielu lat. Ja osobiście od 25 lat pracuję w sektorze offshore na jednostkach dynamicznie pozycjonowanych i z doświadczenia mogę powiedzieć, że wiele zachodnich przedsiębiorstw korzysta z polskich kadr wyszkolonych już wcześniej. To właśnie polscy oficerowie, mechanicy, nawigatorzy, automatycy pracują na tych jednostkach u obcych armatorów. Ta kadra ma duże doświadczenie zawodowe i czynnie uczestniczy w przekazywaniu tej wiedzy naszym młodszym kolegom i koleżankom na uczelni.
Uczelnia, na której pracuję, jest wyposażona w wiele symulatorów, które mają możliwość podchodzenia do różnych instalacji offshore, w tym morskich farm wiatrowych. Pod tym względem jesteśmy gotowi na to wyzwanie. Mamy też bogato wyposażoną Akademię Morską w Szczecinie, Akademię Marynarki Wojennej, a także kilka ośrodków prywatnych.
Chciałbym sobie jeszcze życzyć, abyśmy mieli na czym pływać i aby ta kadra nie miała problemów z pracą, tak, jak to było kilka lat wcześniej, kiedy szkoliliśmy mnóstwo marynarzy, ale niestety nie zawsze znajdowali oni pracę w polskich przedsiębiorstwach.

Uważam, że to jest bardzo wąska specjalizacja. Trzeba sobie zdawać sprawę, że szkolenie kadry, która może operować na specjalistycznych jednostkach jest dość skomplikowane i problematyczne. Osoby, które szkolą się i zdobywają tę bardzo wąską i ścisłą specjalizację mogą mieć problem w znalezieniu pracy na innego typu jednostkach. Z drugiej strony, firma, która inwestuje w kadrę oficerską setki tysięcy dolarów, oferując jej odpowiednie kursy, stara się, aby marynarze nie szukali tej pracy gdzie indziej - kontynuował dr inż. kpt. ż.w. Grzegorz Rutkowski.

Od ponad 10 lat prowadzimy studia podyplomowe w kontekście offshore, więc setki absolwentów pracują już w tym sektorze. Poza tym w tej chwili mamy pięciu pracowników na wydziale, którzy równocześnie pracują także na specjalistycznych statkach do obsługi morskich farm wiatrowych. Ten element praktyczny jest bardzo ważny w szkoleniu, szczególnie dla pewnej grupy. Na Uniwersytecie Morskim w Gdyni posiadamy również najnowocześniejszy symulator mostka nawigacyjnego - mówił inż. kpt. ż.w. Henryk Śniegocki. – Jeśli chodzi o kadry, to jest kwestia finansów. Na rynku jest dużo specjalistów i jeśli będą dobre pensje, to z łatwością ściągniemy fachowców.

Kadra inżynieryjna to również zespoły ludzi pracujących w stoczniach, którzy realizują te projekty, budują statki, instalują skomplikowane systemy związane z dynamicznym pozycjonowaniem z bardzo rozbudowaną automatyką. Bez tej kadry w stoczniach, nawet przy bardzo dobrych projektach nie będziemy w stanie tych statków budować - spuentował Dariusz Jaguszewski, członek zarządu Remontowa Shipbuilding SA.

W najbliższych latach interesują nas trzy fazy budowy farm wiatrowych: przygotowawczo-badawcza i tutaj mówimy o badaniach geologicznych, w tym celu dokonamy kolejnej modernizacji i przebudowy naszego statku Sylur. W drugim kwartale przyszłego roku będziemy gotowi do przeprowadzenia pełnych badań geologicznych. Drugim obszarem naszych zainteresowań jest kwestia instalacji farm wiatrowych i tutaj rozważamy zbudowanie dwóch statków: jednostki typu jack-up do montażu turbin i masztów, ale też statku fundamentowego do montażu i instalacji podwodnych oraz fundamentów przyszłych farm wiatrowych. Drugi etap jest wciąż otwarty i możliwe jest ciągłe zainteresowanie polskich deweloperów - mówił Grzegorz Strzelczyk - prezes zarządu Lotos Petrobaltic.

W tej chwili prowadzimy dialog techniczny z firmami, które będą serwisowały polskie farmy wiatrowe na polskich koncesjach. Zakładamy, że do końca roku zamkniemy ten proces i na początku przyszłego roku będziemy w stanie podpisać umowy z integratorem całego systemu, który zapewni nam trzy statki serwisowe, którymi będziemy mogli operować w fazie serwisowej. To jest najbardziej zaawansowany projekt, jeśli chodzi o MEW, czyli koncentracja na kwestiach fazy serwisowej.

Biuro projektowe StoGda Ship Design & Engineering z branżą offshore wind i z jack-upami zetknęła się po raz pierwszy w 2010 roku, czyli przez te 11 lat wyrobiliśmy sobie już na tyle dobrą renomę i markę, realizując cztery projekty, że w tej chwili weszliśmy do dość elitarnego grona projektantów tego typu statków, co tak naprawdę pozwoliło nam nawiązać bliskie relacje z armatorami i od dwóch lat nieprzerwanie realizujemy projekty dotyczące jednostek typu jack up – mówił Tomasz Świątkowski, prezes zarządu StoGda Ship Design&Engineering.

W tej chwili realizujemy cztery projekty czterech różnych jack-upów. Jeden dotyczy statku, który obecnie jest w eksploatacji, jeden jest w budowie i dwa kolejne są na etapie projektowania. Jednym z nich jest akurat ten projekt, o którym wspomniał Pan prezes Ćwirko. Byliśmy zaangażowani w projekt koncepcyjny. To dla nas w jakiś sposób nominacja, że przez tyle lat potrafiliśmy sobie tę markę i renomę wyrobić.

W tej chwili jest pomysł na to, aby z tej barki zrobić statek i wykorzystać do budowy farm wiatrowych w Chinach. Prowadzimy rozmowy na temat studium wykonalności, analizujemy wszystkie obszary, będziemy rozmawiali z potencjalnym klientem, który oszacuje, czy te prace będą realne do wykonania i czy zainwestuje w ten projekt.

Jeżeli chodzi o stocznię Remontowa Shipbuilding SA i naszą aktywność w odniesieniu do offshore wind oraz to, co chcielibyśmy robić - stocznia ta ma pewne ograniczenia technologiczne w odniesieniu do takich konstrukcji, jak jednostki typu jack-up. Z drugiej strony działając w grupie Remontowa Holding znajdujemy się w świetnej sytuacji, ponieważ możliwości technologiczne, które może zaoferować np. Gdańska Stocznia Remontowa SA znacznie poszerzają nasze możliwości - mówił Dariusz Jaguszewski. - Wykonywaliśmy już takie analizy i tak duże konstrukcje z technicznego punktu widzenia są możliwe do zrealizowania. Oczywiście trzeba brać jeszcze pod uwagę pozostałe aspekty aktywności członków stoczni w ramach grupy Remontowa Holding na polu remontów i przebudów. To w jakimś stopniu definiuje, że Remontowa Shipbuilding SA koncentruje się na statkach, w których czujemy się bardzo dobrze i mamy duże doświadczenie w realizacji jednostek budowanych "na gotowo". Ostatnie 10 lat to 32 statki offshore zdane jako w pełni wyposażone.

Rozwój morskiej energetyki wiatrowej to nie tylko budowa statków niezbędnych do ich instalacji i utrzymania, to także kwestia zaprojektowania i wybudowania tych instalacji, które są niezbędne dla ich funkcjonowania, takich jak morskie stacje elektroenergetyczne i ten rynek, ta branża także zdaje się leżeć w zasięgu polskich przedsiębiorców branży okrętowej. To może być bardzo interesującym segmentem dalszego rozwoju - mówił Mateusz Filipp, prezes zarządu Remontowa Marine Design & Consulting.

Pamiętajmy również o tym, że budowa morskiej energetyki wiatrowej oznacza gigantyczny rozwój zadań państwa w zakresie ochrony i zabezpieczenia aktywów morskich. To są ogromne, nowe zadania dla administracji morskiej w zakresie zapewnienia ochrony życia na morzu, środowiska, bezpieczeństwa dla morskich farm wiatrowych. Będą one elementem infrastruktury krytycznej państwa i trudno sobie wyobrazić, by nie weszły jako takie w zakres zadań polskiej Marynarki Wojennej. Aktywność w okresie budowy morskich farm wiatrowych oznacza również znaczne zwiększenie ryzyka dla środowiska morskiego. Wzmożony ruch prac specjalistycznych i statków na morzu może oznaczać zwiększone ryzyko dla ludzi tam pracujących. To są wszystko potrzeby państwa, które - jak się wydaje - na dzień dzisiejszy nie są do końca zaspokojone i to również powinien być obszar naszego zainteresowania - dodał Mateusz Filipp.

To, że nie będziemy uczestnikami łańcucha dostaw w najbardziej obiecującym programie inwestycyjnym od dziesiątków lat. To wystarczająco duże ryzyko, żeby dążyć do tego, by w nim być - mówił Mateusz Filipp, prezes zarządu Remontowa Marine Design & Consulting.

Dzisiaj naszą szansą jest pewne zapóźnienie technologiczne, daje nam możliwość przystąpienia w 2025 roku do montażu tych największych i najbardziej nowoczesnych turbin o mocy 15 GW. Jeśli nie będzie tych statków instalacyjnych na czas, zielona energia nie popłynie z farm wiatrowych i wszyscy będziemy mieli znacząco wyższe rachunki za energię elektryczną - spuentował Grzegorz Strzelczyk, prezes zarządu Lotos Petrobaltic.