Przemysł energochłonny ma otrzymać dopłaty do kosztów energii za I półrocze 2024 r. - przewidziano w założeniach projektu ustawy zamieszczonych w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Będzie to trzeci program realizujący ustawę z 2022 r. przeciwdziałającą skutkom wzrostu cen nośników energii.
"Projekt przyjmuje rządowy program pod nazwą „Pomoc dla przemysłu energochłonnego związana z cenami gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2024 r.” Będzie to trzeci program realizujący zapisy ustawy z dnia 29 września 2022 r. której celem jest przeciwdziałanie negatywnym skutkom wzrostu cen nośników energii, spowodowanego wojną na Ukrainie i wynikającym z niej ograniczeniem importu węglowodorów z Rosji" - poinformowała Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
Obecnie ceny gazu ziemnego i energii elektrycznej na rynku spot oscylują w granicach średnich cen w całym 2021 r. - wskazano w komunikacie, co jednak nie oznacza, że takie ceny obowiązują przedsiębiorstwa w odniesieniu do całości zużywanych gazu i energii. Są one bowiem związane są długoterminowymi umowami, często zawieranymi w latach 2022-2023, kiedy ceny kontraktów długoterminowych były nawet kilkukrotnie wyższe niż obecne ceny spot.
"Biorąc powyższe pod uwagę zidentyfikowana w poprzednich latach potrzeba udzielenia wsparcia finansowego polskim firmom przemysłowym pozostaje aktualna. Proponowany projekt uchwały pozwoli przeprowadzić program, który taką pomoc finansową zapewni. Podstawą proponowanego Programu są wytyczne Komisji Europejskiej" - czytamy w komunikacie.
Pomoc ma służyć przede wszystkim zapewnieniu płynności i dostępu do finansowania dla przedsiębiorstw zmagających się z wyzwaniami obecnego kryzysu, przy jednoczesnym zachowaniu warunków działania na jednolitym rynku UE. Wsparcie może być udzielone na pokrycie zwiększonych kosztów energii elektrycznej oraz gazu ziemnego poniesionych do 30 czerwca 2024 r.
Wsparcie ma zostać udzielone przedsiębiorcom prowadzącym działalność w sekcjach B i C Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), a więc w sektorach wydobycia i przetwórstwa przemysłowego. "Ograniczenie zakresu programu do sektora przemysłowego podyktowane jest jego większym narażeniem na konkurencję zagraniczną w porównaniu z sektorem usług. Utrata pozycji konkurencyjnej na rynkach globalnych mogłaby nieść za sobą długotrwałe negatywne skutki dla produkcji przemysłowej w Polsce" - przekazano w komunikacie.
Jak w wynika z założeń do projektu, przedsiębiorcy będą mogli się ubiegać się o pomoc podstawową albo zwiększoną. Podstawowa kwota wsparcia wynosi 50 proc. kosztów kwalifikowanych, do 4 mln euro. Koszty kwalifikowane stanowi nadwyżka kosztów zakupu gazu ziemnego i energii elektrycznej ponad wzrost ich cen o 50 proc. pomiędzy średnią ceną z 2021 r. a okresem kwalifikowanym, czyli pierwszym półroczem 2024 r.
Z wyższego limitu mogą z kolei skorzystać firmy, które prowadzą przeważającą działalność w branżach wskazanych na liście w programie według kodów PKD i klasyfikacji produktów przemysłowych w UE - PRODCOM. Są to branże określone przez Komisję Europejską jako szczególnie narażone na utratę konkurencyjności względem firm spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Drugim warunkiem jest odnotowanie przez te przedsiębiorstwa w 2023 r. ujemnej wartości wskaźnika EBITDA lub spadku tego wskaźnika o 40 proc. względem 2021 r.
Limit pomocy dla tych firm wynosi 80 proc. kosztów kwalifikowanych, do 40 mln euro, przy czym po dodaniu pomocy otrzymanej w zwiększonym limicie do obliczania wskaźnika EBITDA za 2023 r. nie może on przekraczać 70 proc. swojej wartości za rok 2021 albo, jeśli wskaźnik EBITDA w 2023 r. był ujemny, nie może przekroczyć zera.
Jak wskazano, pomoc w obu kategoriach zostanie wypłacona w formie refundacji do 20 grudnia 2024 r. Zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej wnioskodawcy nie mogą zgłosić do kosztów kwalifikowanych więcej niż 70 proc. zużycia energii i gazu w analogicznym okresie 2021 r. Przedsiębiorcy uprawnieni do zakupu energii elektrycznej po ustalonej cenie maksymalnej mogą wnioskować o pomoc jedynie z tytułu kosztów zakupu gazu ziemnego.
Nabór wniosków planowany jest na okres od sierpnia do września 2024 r. Operatorem programu będzie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.