Praca na morskich wieżach wiatrowych, a opodatkowanie dochodów

Na przestrzeni ostatnich lat obserwuje się coraz większe zapotrzebowanie na odnawialne źródła energii – jednym z takich przykładów pozyskiwania energii są wieże wiatrowe. Coraz popularniejszym miejscem posadowienia wież wiatrowych jest morze. Do wybudowania wspomnianych wież wiatrowych angażowany jest najbardziej wykwalifikowany personel branży morskiej. Wieże wiatrowe posadowione są albo na wodach terytorialnych danego państwa albo w ich specjalnych strefach ekonomicznych. Oznacza to, że osoba pracująca przy budowie wieży wiatrowej albo już przy jej obsłudze wykonuje pracę najemną na terytorium danego państwa.

Status podatkowy pracownika pracującego na wieży wiatrowej

Sytuację podatkową pracownika będącego polskim rezydentem podatkowym pracującego na wieży wiatrowej należy rozpatrywać w kontekście postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie opodatkowania dochodów z pracy najemnej. Jako przykład można podać wykonywanie pracy na wieżach wiatrowych usytuowanych w specjalnej strefie ekonomicznej Niemiec.

Specjalna Strefa Ekonomiczna Niemiec zarówno na Bałtyku jak i Morzu Północnym stanowi część terytorium Niemiec. Powyższe potwierdza art. 3. 1 a umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a Niemcami (terytorium Niemiec jest obszar, na terenie którego stosowane jest prawo podatkowe danego państwa).

W niniejszym stanie faktycznym zastosowanie znajdzie art. 15 ust 1 ww. umowy, który stanowi, że uposażenia, płace i podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie (PL) otrzymuje z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że praca najemna wykonywana jest w drugim umawiającym się państwie (Ger). Jeżeli praca jest tak wykonywana , to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim państwie (Ger). 

Ustęp ten wyraża ogólną zasadę, zgodnie z którą dochód z tytułu pracy najemnej podlega opodatkowaniu w tym państwie, w którym praca jest faktycznie wykonywana. Praca jest rzeczywiście wykonywana w miejscu, w którym pracownik przebywa wykonując swoją pracę za co otrzyma stosowne wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu. Opodatkowanie dochodu powinno nastąpić w państwie źródła, czyli w państwie, w którym wykonywana jest praca najemna. Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce faktycznie wykonuje pracę w Niemczech – to może być tam opodatkowana. Oznacza to, że Polska jako państwo miejsca zamieszkania podatnika, jest zobowiązana do przyznania zwolnienia od opodatkowania w celu eliminacji zjawiska podwójnego opodatkowania. 

Natomiast art. 15 ust 2 stanowi, że wynagrodzenie jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie (PL) otrzymuje z pracy najemnej, wykonywanej w drugim umawiającym się państwie (Ger), podlega opodatkowaniu tylko w tym pierwszym państwie (PL), jeżeli:

a) odbiorca przebywa w drugim państwie (Ger) przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego się w danym roku podatkowym, i
b) wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim państwie (Ger), i
c) wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, która pracodawca posiada w drugim państwie (Ger).
Ustęp ten przewiduje wyjątek od zasady przewidzianej w ust. 1, tj. opodatkowanie przez wzgląd na miejsce zamieszkania podatnika (PL). Podatnik by podlegać opodatkowaniu w państwie miejsca zamieszkania powinien łącznie spełnić wszelkie przesłanki wskazane w art. 15 ust. 2 tj.
a) przebywać na terenie Niemiec przez okres nieprzekraczający 183 dni fizycznej obecności w każdym dwunastomiesięcznym okresie, i
b) podatnik powinien otrzymywać wynagrodzenie od pracodawcy nie posiadającego siedziby w Niemczech, i
c) wynagrodzenie nie powinno być ponoszone przez zakład znajdujący się na terenie Niemiec.
Przy spełnieniu ww. trzech przesłanek łącznie opodatkowanie dochodu pracownika nastąpi przez wzgląd na jego miejsce zamieszkania (PL).

Reasumując należy przyjąć kilka rozwiązań niniejszej sytuacji:

Wariant I – opodatkowanie w Niemczech

Opodatkowanie w Niemczech będzie miało miejsce w przypadku zatrudnienia przez pracodawcę z siedzibą w Niemczech (wypłata wynagrodzenia przez ten podmiot) albo przez zakład, który pracodawca posiada w danym państwie.

Wariant II – opodatkowanie w Polsce

Opodatkowanie w Polsce znajdzie zastosowanie jeżeli zostaną spełnione wszystkie przesłanki wskazane w art. 15 ust 2. Bezwzględnie przesłanki te musza zaistnieć łącznie by spowodować opodatkowanie w miejscu zamieszkania podatnika. 

Wariant III – skomplikowany model zatrudnienia, mogący w konsekwencji spowodować opodatkowanie zarówno w miejscu wykonywania pracy jak i w miejscu zamieszkania podatnika

Problem z ustaleniem miejsca opodatkowania dochodu pojawia się w momencie partycypacji podmiotów trzecich w zatrudnieniu. Ma to miejsce gdy podmiot zatrudniający ma swoja siedzibę w państwie trzecim i nie ma zakładu położonego w państwie miejsca wykonywania pracy. W takiej sytuacji podatnik będzie na mocy przepisów krajowych państwa miejsca wykonywania pracy zobowiązany do zapłaty podatku i jednocześnie zajdą przesłanki wskazane w art. 15 ust 2 czyli konieczność opodatkowania dochodu w miejscu zamieszkania podatnika. Natomiast, jeżeli jedna z przesłanek wskazanych w ww. art. 15 ust 2 przestanie obowiązywać – konieczność opodatkowania tego dochodu w Polsce ustanie. 

Ubezpieczenie społeczne

Osoby wykonujące pracę na wieżach wiatrowych będą obowiązane do zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne w państwie miejsca wykonywania pracy np. w Niemczech. Praca wykonywana na terytorium danego państwa staje się obowiązkową podstawą do podlegania ubezpieczeniu społecznemu na terytorium danego państwa. Fakt dobrowolnego podlegania ubezpieczeniu społecznemu np. w Polsce nie ma podstawy by zastąpić ubezpieczenie społeczne w Niemczech. 

Wnioski

Reasumując należy wskazać, że osoba pracująca na wieżach wiatrowych w kontekście przepisów podatkowych wykonuje prace najemną na terytorium danego państwa – miejsca posadowienia danej wieży. Opodatkowanie dochodów pracownika będącego polskim rezydentem podatkowym uzyskiwanych z pracy na wieży wiatrowej uzależnione jest od szeregu przesłanek, które w każdej indywidualnej sprawie winny być badane osobno. W konfiguracji zatrudnienia na wieży wiatrowej istotne jest zarówno miejsce wykonywania pracy, siedziba pracodawcy wypłacającego wynagrodzenie oraz liczba dni spędzona na wieży w danym okresie. 

Z uwagi na powyższe każde zatrudnienie na jakiejkolwiek instalacji trwale z gruntem związanej wymaga szerokiej analizy przyjętego modelu zatrudnienia i związanych z nim dokumentów, które w niektórych przypadkach nie są jednoznaczne.

 

Współautorką jest radca prawny Ewelina Zgódka. 

http://www.kancelaria-gdynia.eu

www.facebook.com/Legal.Marine.Mateusz.Romowicz

Autor jest radcą prawnym w Kancelarii Radcy Prawnego Legal Consulting - Mateusz Romowicz.