W niedzielę, w Kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni uroczyście odsłonięto i poświęcono tablicę upamiętniającą Gabriela Szczęsnego Chrzanowskiego, który był jednym z pomysłodawców budowy portu w Gdyni.
W uroczystości poprzedzonej mszą świętą wzięli udział przedstawiciele rodziny, m.in. prof. dr hab. Krystyna Rowecka-Trzebicka, bratanica gen. Stefana Roweckiego „Grota”, będącego bliskim krewnym Gabriela Chrzanowskiego, przedstawiciele władz miejskich Gdyni, portu oraz administracji morskiej. Po mszy świętej w kościele została uroczyście odsłonięta tablica upamiętniająca Chrzanowskiego - rzecznika budowy portu w Gdyni i tworzenia floty pod polską banderą.
O ulicy Chrzanowskiego słyszeli niemal wszyscy gdynianie, ale zapewne niewielu pamięta, że zanim była ulicą Bernarda, początkowo upamiętniała właśnie Gabriela Chrzanowskiego i miała przypominać o jego wkładzie w rozwój Gdyni i portu. Był rzecznikiem budowy portu w Gdyni czy stworzenia floty pod polską banderą. Teraz o jego dokonaniach przypomina tablica w jednym z gdyńskich kościołów.
Rodzina Chrzanowskich ma szczególne korzenie. Są zasłużonym dla Polski rodem herbu Suchekomnaty, a przedstawiciele jego kolejnych pokoleń pełnili ważne społecznie role, wymieniając chociażby jednego z dowódców w powstaniu listopadowym, założyciela warszawskiego gimnazjum czy wieloletniego redaktora radia Wolna Europa. Rodzina, chcąc uhonorować pamięć o Gabrielu Szczęsnym Chrzanowskim, ufundowała tablicę, która w niedzielę została uroczyście odsłonięta w gdyńskim kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Uroczystość łączyła się także z IV zjazdem rodziny Chrzanowskich i spokrewnionych w Trójmieście. Władze miasta reprezentował naczelnik Wydziału Ochrony Dziedzictwa, Marek Stępa.
Gabriel Szczęsny Chrzanowski (1867-1926)
Urodził się 20.11.1867 r. w Wojciechowicach, dzisiaj dzielnicy Ostrołęki. Po ukończeniu studiów prawniczych w 1891 roku był aplikantem przy Sądzie Okręgowym w Odessie, a następnie ekspedytorem-komisantem przy tamtejszej komorze celnej. Karierę shippingową rozpoczął od pomocnika agenta w Dunajskim Towarzystwie Żeglugi Czarnomorskiej, a zakończył jako agent tej spółki i jej wicedyrektor. Do Polski wrócił w listopadzie 1919 roku i został rzeczoznawcą Rady Dla Spraw Żeglugi Handlowej Departamentu Spraw Morskich. W lutym 1922 roku Gabriel Chrzanowski został pierwszym dyrektorem nowopowstałego Departamentu Marynarki Handlowej ówczesnego Ministerstwa Przemysłu i Handlu. Na początku lat 20-tych silne poparcie części posłów, w tym marszałka Sejmu Ustawodawczego miała koncepcja budowy portu w…Tczewie, który miał łączyć z morzem nowo zbudowany kanał. Wybór Gdyni jako ostatecznego miejsca dla budowy portu potwierdziła Specjalna Komisja Ligi Narodów i było to zasługą Chrzanowskiego.
Organizował też Yacht Klub Polski. Zmarł w Warszawie 4 grudnia 1926 roku i został pochowany na Powązkach. W tym czasie ministrem przemysłu i handlu był już Eugeniusz Kwiatkowski, który podjął ekspresową decyzję o zakupie pięciu pierwszych statków dla polskiej floty handlowej, tzw. „francuzów”. Operacyjnie kontrakt ten przygotował właśnie Gabriel Chrzanowski i jemu polska flota handlowa zawdzięcza swoje powstanie.
Dzięki osobistej inicjatywie Eugeniusza Kwiatkowskiego w 1929 roku otrzymał swoją ulicę w Gdyni. Ulicę tą wszyscy gdynianie nadal nazywają ulicą Chrzanowskiego, ale obecnie jej patronem jest działacz kaszubski Bernard Chrzanowski. Nie wiadomo dokładnie kiedy zmieniono patrona ulicy.
Wykorzystano biogram Gabriela Chrzanowskiego w „Encyklopedii Gdyni”, t. 1, 2006 i artykuł Ryszarda Mielczarka „Z dziejów powstania kadry gospodarki morskiej II Rzeczpospolitej. Życie i działalność Gabriela Szczęsnego Chrzanowskiego (1867-1926)”, Rocznik Gdański, t. XIV, 1985 r. z.2.
Źródło: www.gdynia.pl
USD
EUR
CHF
GBP