"Wigry - pol­ski sta­tek z Wol­nego Mia­sta Gdań­ska". Nowa wystawa czasowa

W ramach obcho­dów 80. rocz­nicy wybu­chu II wojny świa­to­wej Muzeum Gdań­ska zapra­sza na wystawę „ Wigry – pol­ski sta­tek z Wol­nego Mia­sta Gdań­ska”.

Przy­go­to­wana przez Witolda Bog­dań­skiego, pre­zesa Sto­wa­rzy­sze­nia Polo­nii Islandz­kiej, eks­po­zy­cja opo­wiada histo­rię frach­towca, który stał się sym­bo­lem obec­no­ści Rzecz­po­spo­li­tej w por­cie gdań­skim. Zbu­do­wany w 1912 r. jako River Dart, został w przeded­niu wojny zaku­piony przez Bał­tycką Spółkę Okrę­tową; uro­czy­stość podnie­sie­nia ban­dery odbyła się 23 maja 1939 r. w Stoczni Gdań­skiej w Wol­nym Mie­ście Gdań­sku.

Wyda­rze­nie, w któ­rym udział wzięli m.in.: Piotr Bli­tek, pre­zes Rady Pol­skich Inte­re­san­tów Portu Gdań­skiego, ks. Bro­ni­sław Komo­row­ski, póź­niej­szy bło­go­sła­wiony Kościoła kato­lic­kiego, kmdr Józef Poznań­ski, przed­sta­wi­ciel Komi­sa­rza Gene­ral­nego RP w Wol­nym Mie­ście Gdań­sku oraz kmdr Tade­usz Ziół­kow­ski, dyrek­tor Urzędu Pilo­tów, miało wymiar patrio­tyczny i pro­pa­gan­dowy. Odbyło się bowiem zale­d­wie dwa tygo­dnie po sej­mo­wym prze­mó­wie­niu mini­stra Józefa Becka, w któ­rym stwier­dził on, że „Pol­ska [od Bałtyku] ode­pchnąć się nie da!”

Wybuch wojny zastał Wigry w Antwer­pii. Przez jakiś czas sta­tek obsłu­gi­wał porty fran­cu­skie, a po upadku Fran­cji, porty angiel­skie i śród­ziem­no­mor­skie. W maju 1941 r. po raz pierw­szy popły­nął do Rey­kja­viku z ładun­kiem cementu. Póź­niej wziął udział w kon­woju SC. 42 prze­wo­żąc amu­ni­cję i broń, by w listo­pa­dzie 1941 r. wypły­nąć z Anglii w swą drugą podróż do Islan­dii.

6 stycz­nia 1942 r. sta­tek wyszedł w morze i dołą­czył do kon­woju ON. 53 pły­ną­cego do Nowego Jorku. Po prze­by­ciu 400 mil mor­skich dostał się w silny sztorm. Wobec poważ­nych uszko­dzeń (awa­ria kotła, utrata sza­lupy ratun­ko­wej i tratw) kpt. Wła­dy­sław Gra­bow­ski pod­jął decy­zję o powro­cie do Rey­kja­viku. 15 stycz­nia, około godz. 12:00, sta­tek przy­jął ude­rze­nia sztormu stu­le­cia. Zde­mo­lo­wany przez żywioł zaczął nada­wać sygnał SOS, a załoga pod­jęła decy­zję o opusz­cze­niu pokładu. W kata­stro­fie zgi­nęło 25 z 27 człon­ków załogi.

Dzięki wie­lo­let­nim sta­ra­niom Witolda Bog­dań­skiego pamięć o „gdań­skim” statku nie tylko jest pie­lę­gno­wana na Islan­dii, gdzie znaj­dują groby mary­na­rzy, ale też coraz wię­cej osób poznaje jego histo­rię w kraju. Na wystawie zabytki związane ze statkiem oraz jego załogą.

„Wigry – pol­ski sta­tek z Wol­nego Mia­sta”, Dwór Artusa – oddział Muzeum Gdań­ska, Długi Targ 43–44. Wstęp wolny.

Godziny otwarcia Dworu Artusa

rel (Muzeum Gdańska)