Uczestnicy zakończonego w czwartek w Tokio 10. szczytu Państw Wyspiarskich Pacyfiku, w obliczu narastających obaw o intensyfikację wpływów Chin, wyrazili sprzeciw wobec jakichkolwiek zmian w regionie. We wspólnym oświadczeniu stwierdzono, że nie ma zgody na "jednostronne próby zmiany status quo poprzez groźbę lub użycie siły lub przymusu".
Jak zaznacza agencja AFP sformułowanie użyte w komunikacie na zakończenie trwających od wtorku obrad w japońskiej stolicy jest regularnie używane przez Stany Zjednoczone i ich sojuszników w odniesieniu do rosnących wpływów gospodarczych i potencjału militarnego Chin w regionie Azji i Pacyfiku.
"Przywódcy zobowiązali się do zapewnienia stabilnego i dobrze prosperującego regionu Azji i Pacyfiku, z niepokojem odnotowując szybki wzrost militarny, który nie sprzyja temu celowi" - czytamy w oświadczeniu wydanym przez Japonię i przedstawicieli 18 członków Forum Wysp Pacyfiku, który obejmuje m.in. Tonga, Nauru, Vanuatu.
Jednym z przejawów rosnącej pozycji Chin w regionie było zerwanie przez Nauru stosunków dyplomatycznych z Tajwanem i nawiązanie w styczniu relacji z Chinami kontynentalnymi. Pekin uznaje Tajwan za część swojego terytorium i w ramach polityki "jednych Chin" i nie utrzymuje kontaktów z państwami mającymi relacje z Tajpej.
W kwestii bezpieczeństwa Tokio i wyspiarskie kraje Pacyfiku ogłosiły wspólny plan działania, który zakładał pogłębienie współpracy obronnej poprzez zawijanie do portów morskich i lotniczych państw wyspiarskich jednostek Japońskich Sił Samoobrony.
Przywódcy podkreślili jednocześnie, że zmiany klimatu stanowią "największe egzystencjalne zagrożenie" dla bezpieczeństwa i źródeł utrzymania na Pacyfiku.
Japonia ze swoje strony zapewniła o wspieraniu wysiłków na rzecz wdrożenia skuteczniejszych środków zapobiegania katastrofom i promowania odejścia od węgla. Tokio zapewniło także, iż dołoży starań, by spuszczana do oceanu przez Japonię przefiltrowana i rozcieńczona woda z uszkodzonej elektrowni jądrowej Fukushima nie przekraczała norm ustanowionych przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej.