Położenie stępki statku badawczego budowanego przez Nautę dla szwedzkiego uniwersytetu

Stocznie, Statki

08 stycznia 2015 | Media4Sea

W listopadzie 2013 roku poinformowano o zdobyciu przez Stocznię Remontową Nauta SA zamówienia, wartości ok. 60 mln zł (nieco ponad 100 million SEK czyli ok. 12 mln Euro), na statek badawczy dla Uniwersytetu Geteborskiego (Göteborgs Universitet). Dzisiaj, 8 stycznia 2015 r., odbyła się uroczystość symbolicznego położenia stępki.

Ściślej mówiąc była to uroczystość położenia pamiątkowych "szczęśliwych monet" pod stępką statku (lucky coin ceremony). W oficjalnym komunikacie stoczni określono uroczystość jako "ceremonię położenia stępki połączoną z umieszczeniem monety na szczęście na jednostce". Odbyła się ona w hali prefabrykacji kadłubów w gdańskim zakładzie produkcyjnym SR Nauta (Zakładzie Nowych Budów). Uczestniczyli w niej, poza kierownictwem ST Nauta, m.in. przedstawiciele armatora - Uniwersytetu Geteborskiego, a także przedstawiciele szwedzkich instytucji organizujących badania i ekspedycje naukowe, np. Swedish Polar Research.

Statek ma zastąpić eksploatowaną od niemal 45 lat, mniejszą jednostkę Skagerak, przejmując jej nazwę. Nowoczesny statek ze stoczni Nauta pełnić ma funkcję statku badawczego i pływającego laboratorium. Umożliwiać ma szwedzkim naukowcom prowadzenie interdyscyplinarnych badań m.in. nad zmianami klimatu i ich wpływem na rejon Skandynawii, stanem wód, układem prądów morskich, kwasowości wody morskiej, itd. Statek zostanie wyposażony w nowoczesne laboratoria i stanowiska badawcze.

Ze względu na to, iż zamawiający przywiązuje dużą wagę do kwestii związanych z ochroną środowiska, statek będzie "zeroemisyjny", co oznacza, że wyeliminowana zostanie emisja płynów do morza, a dzięki nowoczesnym rozwiązaniom technologicznym (m.in. system SRC), zużycie paliwa zostanie zmniejszone o 40 % w porównaniu do podobnych jednostek. Ponadto jednostka będzie charakteryzować się niską emisją hałasu i drgań na zewnątrz kadłuba. Z racji warunków, w jakich będzie pracować, na jednostce zostanie zainstalowana siłownia diesel-electric, która zapewni jej dużą elastyczność eksploatacyjną.

Zamówienie na statek badawczy dla Szwecji Nauta zdobyła w przetargu, w którym - jak czytamy w oficjalnym komunikacie stoczni - pokonała czternaście europejskich stoczni. W listopadzie 2013 roku rójmiejskie media informowały o planowanym przekazaniu statku do eksploatacji w marcu 2015 roku. Uniwersytet w Geteborgu informuje obecnie (na początku roku 2015), że jednostka ma być wprowadzona do eksploatacji na jesieni bieżącego roku.

W marcu 2014 r. zostały wykonane próby modelowe jednostki, a następnie stocznia przystąpiła do realizacji prac kadłubowych. Statek będzie budowany i wyposażany na nabrzeżu K3 w Gdańsku. Sekcje kadłuba statku gotowe są w ok. 30 procentach. Jak informuje stocznia w komunikacie z 8 stycznia, zakończenie prac kadłubowych spodziewane jest do końca marca 2015 r., a wszystkie prace związane z budową powinny zostać ukończone do końca grudnia 2015 r.

Położenie stępki to istotny moment podczas budowy statku zarówno dla stoczni, jak również dla właściciela jednostki, dlatego w ceremonii uczestniczyli przedstawiciele szwedzkiego uniwersytetu. Wśród gości, którzy uczestniczyli w ceremonii, znaleźli się m.in.: Dziekan Naukowego Centrum Badań Morskich, Kanclerz Uniwersytetu w Goeteborgu, Kapitan jednostki Skagerak oraz zespół inżynierów i naukowców, którzy są autorami założeń projektowych statku. Sam projekt dostarczyła hiszpańska firma DINAIN - Diseño Naval e Industrial, S.L.

Zwyczaj kładzenia monety pod kilem to bardzo stary zwyczaj żeglarski. Wywodzi się jeszcze z czasów antycznych. Starożytni Grecy umieszczali monetę pod stopą masztu jako zapłatę dla Charona, na wypadek gdyby statek niespodziewanie zatonął wraz z całą załogą. Według przesądnych marynarzy złota lub srebrna moneta pod stopą masztu miała zapewnić ochronę statku i załogi przeciw wszelkim niebezpieczeństwom panującym na morzu. Podobnego zdania był kapitan Andersen dowodzący statkiem Mary Powell, który przez kilkadziesiąt lat wiódł prym wśród podobnych jednostek amerykańskiej floty - jego dokonania zostały szczególnie docenione w 1899 r., kiedy pełnił funkcję flagowej jednostki podczas odsłonięcia Statuy Wolności. Kapitan twierdził, że srebrne monety umieszczone pod masztem reszką do góry uchroniły statek przed zniszczeniem w czasie huraganu, który w rejonie zatoki Hoverstraw zmiótł z jego pokładu wszystko, co się na nim znajdowało. Mimo ogromnej fali, nikt z załogi statku nie ucierpiał, a jednostka szczęśliwie dotarła do lądu. Współcześnie monety umieszcza się w specjalnych, odpornych na korozję naczyniach u podstawy masztu. Na jednostce budowanej dla Uniwersytetu w Goeteborgu umieszczona została okolicznościowa korona szwedzka wraz z monetą dwuzłotową.

Samo położenie stępki dawniej było jednoznaczne z rozpoczęciem budowy. Obecnie jest ważnym kamieniem milowym w procesie budowy nowego statku. Wieńczy etap prefabrykacji elementów kadłubowych i jednocześnie rozpoczyna etap montażu kadłuba. Mimo że budowa sekcji kadłubowych rozpoczyna się kilka miesięcy wcześniej, położenie stępki pozostaje symbolicznym początkiem budowy statku i dniem, do którego przepisy i konwencje odnoszą towarzystwa klasyfikacyjne.

Budowa jednostek o przeznaczeniu naukowo-badawczym jest istotnym obszarem aktywności stoczni Nauta. Współpracując ze środowiskiem akademickim, Nauta zyskuje dostęp do najnowocześniejszych technologii i rozwija ofertę produktową, co pozwala stoczni pozyskiwać nowych klientów. Realizacja projektów innowacyjnych to szansa również dla załogi, która poprzez kontakt z nowoczesnymi rozwiązaniami technologicznymi podnosi swoje kwalifikacje - czytamy w oficjalnym komunikacie SR Nauta SA.

Uniwersytet w Geteborgu działa od 1891 r. i jest jednym z najważniejszych ośrodków akademickich w Europie Północnej. Z racji tego, iż w Goeteborgu znajduje się największy port Szwecji, miasto i uniwersytet stały się naturalnym centrum badań morskich. Na uniwersytecie działa m.in. Centrum Nauk o Morzu, które skupia najlepszych naukowców z kilku szwedzkich ośrodków akademickich.

Charakterystyka podstawowa
długość całkowita   ok. 45,50 m
długość między pionami   40,22 m
szerokość konstrukcyjna   11:00 m
wysokość do pokładu głównego   6,00 m
zanurzenie maksymalne   3,80 m
tonaż pojemnościowy brutto   ok. 850
wyporność   ok. 900 t
prędkość eksploatacyjna   12 węzłów
załoga   5 osób
miejsca dla naukowców   (według różnych źródeł) od 16 do 20.
klasyfikacja   BV (Bureau Veritas), m.in. z notacją klasy CleanShip, Green Passport, Ice Class 1B, DynaPos (+ zgodność z notacją Silent-R DNV GL)

SeaMedia, rel (SR Nauta SA)

Fot.: Piotr B. Stareńczak; Rys.: SR Nauta SA