Komisja opublikowała w czwartek wniosek w sprawie ustalenia limitów połowowych lub całkowitych dopuszczalnych połowów (TAC - z ang. Total Allowable Catch, czyli całkowity dopuszczalny połów) dla dziesięciu stad ryb w wodach UE w Oceanie Atlantyckim, cieśninach Kattegat i Skagerrak na 2025 r. Wniosek opiera się na opiniach naukowych i obejmuje stada ryb zarządzane wyłącznie przez UE w tych basenach morskich.
Zgodnie z dostępnymi opiniami naukowymi Międzynarodowej Rady Badań Morza (ICES) Komisja proponuje limity połowowe dla ośmiu stad, zgodnie z celem maksymalnego podtrzymywalnego połowu (MSY), tj. maksymalną ilością ryb, które rybacy mogą wyłowić z morza bez uszczerbku dla regeneracji i przyszłej wydajności stada.
W odniesieniu do jednego stada Komisja proponuje TAC dla przyłowu przekraczający MSY, aby umożliwić kontynuowanie połowów wielogatunkowych. Liczba TAC zaproponowanych na 2025 r. jest niższa niż w ubiegłym roku ze względu na wprowadzenie w ubiegłym roku wieloletnich TAC. W przypadku niektórych stad TAC na 2025 r. zostały już ustalone przez państwa członkowskie pod koniec 2023 r.
Komisja proponuje zwiększenie limitów połowowych dla pięciu stad: żabnicy, smuklic i ostroboka w wodach Atlantyku Półwyspu Iberyjskiego, homarca w południowej Zatoce Biskajskiej i Morzu Kantabryjskim oraz soli w Zatoce Biskajskiej.
W odniesieniu do morszczuka w wodach atlantyckiego Półwyspu Iberyjskiego Komisja proponuje utrzymanie TAC na 2024 r. – 17 445 ton – który mieści się między wartością punktu MSY – 15 105 ton – a górną granicą zakresu MSY – 20 404 ton – określoną przez ICES.
Morszczuk jest najbardziej ograniczającym gatunkiem w połowach wielogatunkowych, ponieważ inne gatunki są często poławiane przypadkowo wraz z morszczukiem. Za pomocą niniejszego wniosku Komisja dąży do osiągnięcia właściwej równowagi między ochroną morszczuka w perspektywie długoterminowej a umożliwieniem rybakom połowów morszczuka.
W odniesieniu do gładzicy w cieśninie Kattegat Komisja proponuje również utrzymanie TAC na 2024 r., który jest niższy od dolnej granicy przedziału MSY określonej przez ICES. Gładzica i dorsz są przypadkowo poławiane w połowach homarca. W świetle opinii dotyczącej zerowych połowów dorsza limity połowowe dla homarca i gładzicy powinny pozostać niskie, aby uniknąć zwiększenia presji na przyłowy dorsza.
W odniesieniu do soli w cieśninie Skagerrak-Kattegat i w zachodniej części Morza Bałtyckiego, biorąc pod uwagę niską biomasę stada, Komisja proponuje zawieszenie połowów ukierunkowanych i ustalenie TAC przyłowu dla połowów ukierunkowanych na homarca na poziomie ostatnich połowów. ICES prognozuje, że ten TAC przyłowu utrzyma biomasę stada na stabilnym poziomie, chociaż nie pozwoli na osiągnięcie MSY.
W oparciu o podejście ostrożnościowe ICES zaleca zerowe połowy buławika czarnego w cieśninie Skagerrak-Kattegat w 2025 i 2026 r. Komisja proponuje ustalenie niskiego wieloletniego TAC na lata 2025 i 2026 dla buławika czarnego w odniesieniu do połowów ukierunkowanych na krewetkę północną na poziomie niedawnych wyładunków.
Rozszerzone środki ochrony węgorza
Biorąc pod uwagę krytyczny stan populacji węgorza europejskiego, Komisja proponuje utrzymanie istniejących środków ochrony stada. Obejmują one obowiązkowe sześciomiesięczne zamknięcie połowów oraz zakaz wszelkich połowów rekreacyjnych węgorza w unijnych wodach morskich i słonawych północno-wschodniego Atlantyku.
Wspólnie zarządzane stada i dalsze opinie naukowe
Niniejszy wniosek zostanie zaktualizowany po zakończeniu trwających konsultacji z Norwegią i Zjednoczonym Królestwem oraz w celu uwzględnienia przyszłych decyzji, które mają zostać podjęte w ramach różnych regionalnych organizacji ds. zarządzania rybołówstwem.
Dwanaście stad zarządzanych wyłącznie przez UE nadal oczekuje na opinię naukową:
• sardela europejska w Zatoce Biskajskiej i w atlantyckich wodach Półwyspu Iberyjskiego;
• dorsza atlantyckiego w cieśninie Kattegat;
• homarzec w cieśninie Skagerrak-Kattegat, w Zatoce Biskajskiej i w atlantyckich wodach Półwyspu Iberyjskiego;
• rdzawca w Zatoce Biskajskiej, w Morzu Kantabryjskim i w atlantyckich wodach Półwyspu Iberyjskiego;
• morlesz bogar w wodach atlantyckich Półwyspu Iberyjskiego;
• oraz rai bruzdowanej w Zatoce Biskajskiej i w atlantyckich wodach Półwyspu Iberyjskiego.
Dane liczbowe dotyczące TAC, w odniesieniu do których opinia naukowa nie jest jeszcze dostępna lub w odniesieniu do których trwają konsultacje z państwami spoza UE, są obecnie oznaczone we wniosku jako „pm” lub „pro memoria”. Tak jest w przypadku większości TAC zawartych we wniosku. Dane te zostaną uwzględnione we wniosku po udostępnieniu opinii lub zakończeniu konsultacji, w formie tzw. dokumentówroboczych,i zostaną opublikowane przez Komisję.
Szczegółowe informacje na temat dzisiejszego wniosku dotyczącego stad zarządzanych wyłącznie przez UE znajdują się w tabelach poniżej.
Kolejne kroki
9 i 10 grudnia br. Rada omówi wniosek Komisji i ustali uprawnienia do połowów na 2025 r., a w niektórych przypadkach na 2026 r. Rozporządzenie powinno mieć zastosowanie od dnia 1 stycznia 2025 r.
Kontekst
Uprawnienia do połowów lub całkowite dopuszczalne połowy (TAC) są ustalane dla większości stad ryb wykorzystywanych do celów handlowych w Europie zgodnie z celami wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb), aby zapewnić równowagę między zrównoważonym charakterem stad a względami społecznymi i gospodarczymi.
Celem jest utrzymanie stanu stada w dobrym stanie lub pomoc w jego regeneracji, przy jednoczesnym zapewnieniu rybakom z UE zdrowych stad ryb, na których mogą polegać w swojej działalności gospodarczej. W ramach WPRyb państwa członkowskie UE są prawnie zobowiązane do zarządzania stadami ryb na zrównoważonym poziomie.
Zrównoważone rybołówstwo poczyniło znaczne postępy w UE. W 2024 r. 81 % TAC ustalono na poziomie MSY, co umożliwiło rybakom zdrową przyszłość stad i poleganie na nich, w porównaniu z zaledwie 14 % TAC w 2009 r.
W przypadku opinii w sprawie połowów zerowych lub bardzo niskich oraz połowów wielogatunkowych podejście Komisji polega na ustaleniu TAC dla przyłowów. Pozwala to kontynuować główną działalność połowową w odniesieniu do innych zdrowych stad i uniknąć poważnych skutków społeczno-gospodarczych wynikających z niepodjęcia takiej działalności. Jednocześnie zapewnia to również zmniejszenie śmiertelności połowowej stad objętych zerową lub bardzo niską opinią połowową lub utrzymanie ich biomasy na stabilnym poziomie.
Wniosek Komisji opiera się na opinii naukowej Międzynarodowej Rady Badań Morza (ICES). W odniesieniu do stad poddanych pełnej ocenie naukowej Komisja proponuje poziomy połowów zgodne z opinią dotyczącą MSY. W przypadku stad, dla których dostępnych jest mniej danych, wniosek Komisji opiera się na opinii wydanej z zachowaniem zasady ostrożności.
Konsultacje z zainteresowanymi stronami przeprowadzono na podstawie corocznego komunikatu Komisji pt. „Zrównoważone rybołówstwo w UE: aktualna sytuacja i kierunki na 2025 r.
Biorąc pod uwagę stosowanie obowiązku wyładunku, Komisja proponuje TAC na podstawie opinii ICES dotyczącej połowów. Proponowane kwoty UE uwzględniają odrzuty na podstawie ustalonych wyłączeń; ilości te nie będą wyładowywane i odliczane od kwot, a zatem są odejmowane od kwot UE.
Źródło: Komisja Europejska