Założenia nowelizacji ustawy dot. rozwoju sektora rybackiego

Przedmiotem niniejszej publikacji jest przedstawienie głównych priorytetów oraz celów podpisanej w dniu 30 lipca 2016 r. przez Pana Prezydenta nowelizacji ustawy o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego, powstałej w związku z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) nr 1014/2014 z dnia 22 lipca 2014 r. uzupełniającym rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 508/2014 w sprawie Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego.

Informacje ogólne

Opracowanie ustawy o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego związane jest z końcem perspektywy finansowej 2007–2013, w trakcie której wdrażany był Europejski Fundusz Rybacki (EFR).
Następcą EFR na perspektywę finansową 2014–2020 jest Europejski Fundusz Morski i Rybacki – zwany dalej „EFMR”.

W związku z brakiem krajowych przepisów ustawowych pozwalających na wprowadzenie do porządku prawnego regulacji niezbędnych do realizacji zadań z zakresu wspierania zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem środków finansowych pochodzących z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego koniecznym stało się utworzenie, a następnie implementowanie stosownych regulacji, dzięki którym współpraca z EFMR staje się możliwa i Polska w dalszym ciągu może być beneficjentem funduszu.

Co niezwykle istotne, dzięki omawianej ustawie stworzono regulacje prawne, dające podstawę wdrażania Programu Operacyjnego „Rybactwo i Morze”. Przedmiotowa ustawa będzie regulować kwestie treści i struktury przyszłego programu operacyjnego, w szczególności podziału na priorytety oraz środki. W tym miejscu należy podkreślić, iż większość rozwiązań przyjętych w niniejszym projekcie opiera się o rozwiązania funkcjonujące w okresie programowania 2007–2013. Jest tak m.in. w przypadku podziału instytucjonalnego, warunków przyznania i zwrotu pomocy finansowej, sprawozdawczości, monitoringu, ewaluacji oraz kontroli. Jednakże rozporządzenie UE nr 508/2014 zawiera również nowe, w stosunku do obecnego okresu programowania, komponenty w postaci kontroli oraz gromadzenia danych oraz zintegrowanej polityki morskiej. Inaczej przedstawia się również wsparcie finansowe na rozwój obszarów rybackich kierowanych przez lokalną społeczność.

Cele i priorytety

Należy zauważyć, iż Komisja Europejska będąca autorem rozporządzenia nr 508/2014 zrezygnowała z obowiązującej w okresie programowania 2007–2013 struktury, zgodnie z którą pomoc finansową przyznaje się na realizację operacji w zakresie konkretnego środka wchodzącego w zakres jednej z pięciu osi priorytetowych.

W nowym okresie programowania wprowadzony został tematyczny podział na Priorytety Unijne, a nie, jak w poprzednim okresie programowania, na sektory. Pomoc finansowa będzie przyznawana na realizację operacji w ramach konkretnego działania będącego częścią jednego z sześciu priorytetów oraz w ramach pomocy technicznej, tj.:

1) Priorytet 1 - Promowanie rybołówstwa zrównoważonego środowiskowo, zasobooszczędnego, innowacyjnego, konkurencyjnego i opartego na wiedzy;
2) Priorytet 2 - Wspieranie akwakultury zrównoważonej środowiskowo, zasobooszczędnej, innowacyjnej, konkurencyjnej i opartej na wiedzy;
3) Priorytet 3 - Wspieranie wdrażania Wspólnej Polityki Rybołówstwa;
4) Priorytet 4 - Zwiększenie zatrudnienia i spójności terytorialnej;
5) Priorytet 5 - Wspieranie obrotu i przetwarzania;
6) Priorytet 6 - Wspieranie wdrażania Zintegrowanej Polityki Morskiej.

Program operacyjny, oprócz wymienionych priorytetów, obejmuje również pomoc techniczną, w ramach której działania będą przede wszystkim skoncentrowane na zapewnieniu wsparcia procesów mających wpływ na wdrażanie Programu Operacyjnego Rybactwo i Morze 2014–2020 oraz na realizacji przedsięwzięć związanych z koordynacją wdrażania EFMR w Polsce.

Wymienione zgodnie z rozporządzeniem UE, powyższe priorytety mają być realizowane przez wyznaczone i wymienione poniżej cele szczegółowe:

Priorytet 1

a) zmniejszenie wpływu rybołówstwa na środowisko morskie, w tym unikanie i redukcja, w jak największym stopniu, niechcianych połowów;
b) ochrona i odbudowa ekosystemów wodnych i ich różnorodności biologicznej;
c) zapewnienie równowagi pomiędzy zdolnością połowową a dostępnymi uprawnieniami do połowów;
d) podnoszenie konkurencyjności i rentowności przedsiębiorstw z sektora rybołówstwa, w tym floty łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego, oraz poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy;
e) wspieranie wzmacniania rozwoju technologicznego oraz innowacji, w tym zwiększania efektywności energetycznej, i transferu wiedzy;
f) rozwój szkoleń zawodowych, nowych umiejętności zawodowych i uczenia się przez całe życie.

Priorytet 2

a) wspieranie wzmacniania rozwoju technologicznego, innowacji i transferu wiedzy;
b) zwiększenie konkurencyjności i rentowności przedsiębiorstw z sektora akwakultury, w tym poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy, w szczególności w MŚP;
c) ochrona i odbudowa wodnej różnorodności biologicznej oraz wspieranie ekosystemów związanych z akwakulturą i promowanie zasobooszczędnej akwakultury;
d) propagowanie akwakultury o wysokim poziomie ochrony środowiska oraz o wysokim poziomie zdrowia i dobrostanu zwierząt oraz promowanie zdrowia i bezpieczeństwa publicznego;
e) rozwój szkoleń zawodowych, nowych umiejętności zawodowych i uczenia się przez całe życie.

Priorytet 3

a) poprawa i dostarczanie wiedzy naukowej oraz gromadzenie danych i zarządzanie nimi;
b) wspieranie monitorowania, kontroli i egzekwowania, zwiększanie potencjału instytucjonalnego oraz skuteczności administracji publicznej, bez zwiększania obciążenia administracyjnego;

Priorytet 4

Promowanie wzrostu gospodarczego, włączenia społecznego oraz tworzenia miejsc pracy oraz wspieranie zdolności do zatrudnienia i mobilności na rynku pracy w społecznościach obszarów przybrzeżnych i śródlądowych zależnych od rybołówstwa i akwakultury, w tym dywersyfikacja działalności w ramach rybołówstwa, a także w kierunku innych sektorów gospodarki morskiej.

Priorytet 5

a) lepsza organizacja rynku produktów rybołówstwa i akwakultury;
b) zachęcanie do inwestowania w sektor przetwarzania i obrotu.

Wnioski

Wejście w życie projektowanej ustawy przez stworzenie podstaw wdrażania programu operacyjnego w ocenie resortu Rolnictwa i Rozwoju Wsi, będzie miało pozytywny wpływ na rynek pracy przez m.in. tworzenie możliwości zatrudnienia poza rybołówstwem mieszkańcom obszarów zależnych od rybactwa, w szczególności rybakom, oraz aktywizację mieszkańców obszarów zależnych od rybactwa w ramach realizacji lokalnych strategii rozwoju. Realizacja programu operacyjnego przyczyni się również pośrednio do zwiększenia liczby miejsc pracy, spadku poziomu bezrobocia i wzrostu wydajności pracy w gospodarce.

Można mieć tylko nadzieję, iż wyżej opisane założenia i cele zostaną chociaż częściowo zrealizowane w praktyce stosowania nowowprowadzonych przepisów.

Współautorem jest prawnik Paweł Zboina. 

http://www.kancelaria-gdynia.eu

www.facebook.com/Legal.Marine.Mateusz.Romowicz

Autorzy pracują w Kancelarii Radcy Prawnego Legal Consulting - Mateusz Romowicz.