Wielka Brytania oskarżyła w niedzielę Iran o przeprowadzenie czwartkowego ataku na tankowiec na Morzu Arabskim, w który zginęło dwóch członków załogi - Brytyjczyk i Rumun. Także Stany Zjednoczone obarczyły Iran winą za ten atak.
"Wielka Brytania potępia bezprawny i bezlitosny atak na statek handlowy u wybrzeży Omanu, w którym zginęli obywatele brytyjski oraz rumuński. Uważamy, że atak ten był zamierzony, celowy i stanowił wyraźne naruszenie przez Iran prawa międzynarodowego. Z ocen brytyjskich wynika, że jest wysoce prawdopodobne, iż Iran zaatakował m.v. Mercer Street na wodach międzynarodowych u wybrzeży Omanu 29 lipca, używając jednego lub więcej bezzałogowych statków powietrznych (UAV)" - napisał w oświadczeniu brytyjski minister spraw zagranicznych Dominic Raab.
Jak podkreślił, Iran musi zaprzestać tego typu ataków, a statki muszą mieć możliwość swobodnego poruszania się zgodnie z prawem międzynarodowym. Dodał, że Wielka Brytania pracuje razem z partnerami nad wspólną reakcją na ten niedopuszczalny atak.
Także sekretarz stanu USA Antony Blinken podkreślił, że Stany Zjednoczone są przekonane, że atak przeprowadził Iran, wykorzystując do tego drony.
"Takie działania zagrażają swobodzie żeglugi na tej ważnej trasie, a także światowemu transportowi i handlowi oraz życiu osób na atakowanych statkach" - podkreślił w oświadczeniu.
Produktowiec Mercer Street (nr IMO 9539585; GT 28 426, nośność 49 992 t; zbud. w 2013 r.), którego armatorem - jak twiedzą światowe agencje prasowe i liczne media - jest firma Zodiac Maritime należąca do izraelskiego miliardera Eyala Ofera, został zaatakowany w nocy z czwartku na piątek u wybrzeży Omanu. Zginęły dwie osoby - kapitan i pracownik ochrony przeciwpirackiej.
W piątek o przeprowadzenie ataku oskarżył Iran izraelski minister spraw zagranicznych Jair Lapid. W niedzielę z kolei rzecznik irańskiego MSZ odrzucił izraelskie oskarżenia jako bezpodstawne i zapewnił, że Iran nie brał udziału w ataku.
Kwestia własności statku nie jest jednoznaczna, a dostępne informacje nie muszą stanowić ostatecznego jej wyjaśnienia.
Sama firma Zodiac Maritime, często przedstawiana w mediach, jako armator (właściciel) statku stwierdziła w swoim oficjalnym komunikacie z 30 lipca, że produktowiec należy do armatora japońskiego, a sama, z Wielkiej Brytanii, jedynie zarządza statkiem ["The ship is a Japanese owned vessel managed by our UK based Zodiac Maritime Office."] (chodzi o usługę zarządu techniczno-eksploatacyjnego i załogowego na zlecenie armatora - tzw. third party ship management).
Jednak - jak ustalił PortalMorski.pl - zarówno rejestr statków klasyfikowanych przez Nikkon Kaiji Kyokai (Class NK), jak i niezależne, komercyjne bazy danych statków, np. Sea-web IHS Markit, podają jako tzw. armatora zarejestrowanego (lub rejestrowego) produktowca Mercer Street spółkę Friend Shine Shipping SA. Jest to spółka zarejestrowana w Panamie, ale kontrolowana przez podmiot z Singapuru. Friend Shine Shipping SA jest spółką zależną Eastern Pacific Shipping Pte - dużego przedsiębiorstwa żeglugowego z siedzibą w Singapurze (adres panamskiej spółki, to adres "care of" Eastern Pacific Shipping Pte Ltd).
Tak więc wnioskować można, na podstawie dostępnych informacji, że statek Mercer Street nie należy na pewno do brytyjskiego armatora Zodiac Maritime, kontrolowanego przez kapitał izraelski (miliardera Eyala Ofera). Wszystko jednak wskazuje na to, ze jednak (pośrednio) należy do kapitału izraelskiego, ponieważ Eastern Pacific Shipping z Singapuru, to firma należąca do / kontrolowana przez Idana Ofera - brata Eyala.
To raczej mało prawdopodobne, by rejestr statków klasyfikowanych przez Class NK, podający jako armatora zarejestrowanego statku Mercer Street, spółkę Friend Shine Shipping SA, zawierał informacje nieaktualne. Zastanawiające jest więc, dlaczego armator i zarządca statków Zodiak Maritime, w swoim świeżym komunikacie, stwierdził, że statek należy do armatora japońskiego.
Z drugiej jednak strony istnieją (nieliczne) źródła, które bezpośrednio wiążą armatora japońskiego Taihei Kaiun z Friend Shine Shipping (nie wyjasniając jednak zależności między nimi, ani nie podając informacji o udziałowcach Taihei Kaiun). Z kolei np. cytowany przez serwis informacyjny Splash247 konsultant i analityk wyceny wartości statków VesselsValue wskazuje wprost Taihei Kaiun KK, jako armatora produktowca Mercer Street.
Nie możemy ani potwierdzić, ani wykluczyć, że Taihei Kaiun KK jest powiązana kapitałowo z Eastern Pacific Shipping lub jakąkolwiek inną spółką kontrolowaną przez braci Ofer.
1 sierpnia wieczorem pojawiły się pierwsze publikowane zdjęcia pokazujące uszkodzenia Mercer Street. Opublikował je izraelski korespondent wojenny (patrz poniżej). Widać na nich otwór spowodowany przez ładunek wybuchowy, w tylnej części pokładu namiarowego - prawdopodobnie ładunek zrzucony przez dron lub łącznie z dronem (niektóre źródła sugerują, że użyto dronów "samobójczych") zniszczył pomieszczenie lub pomieszczenia znajdujące się na pokładzie nawigacyjnym za sterówką.
PAP; PBS (PortalMorski.pl)
תמונות ראשונות שמתפרסמות הערב מספינת המרסר סטריט שנפגעה בסופש סמוך לעומאן. ניתן לראות את הנזק שעשה בגשר הפיקוד של הספינה המלט המתאבד האיראני מסוג שאהד שהרג את הקפטן הרומני והמאבטח הבריטי. כרגע ישראל במתקפה דיפלומטית עם ארהב ובריטניה שקובעות הערב שמדובר בתקיפה איראנית. pic.twitter.com/bGilqZPZKU
— Or Heller אור הלר (@OrHeller) August 1, 2021
USD
EUR
CHF
GBP