Senat Uniwersytetu Morskiego w Gdyni przyjął 16 listopada 2023 roku uchwałę 223/XVII w sprawie nadania prof. Bradfordowi Parkinsonowi z kalifornijskiego Uniwersytetu Stanforda tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. Profesor Bradford określany jest czasami jako "ojciec systemu GPS".
Uroczystość nadania godności i tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni odbyła się 21 marca 2024 r.
W laudacji czytamy między innymi:
... "w uznaniu rewolucyjnego wkładu w rozwój techniki oraz wszystkich form transportu, jak również stworzenie podstaw do epokowej zmiany funkcjonowania świata i społeczeństw XX i XXI wieku poprzez kierowanie zespołem odpowiedzialnym za utworzenie pierwszego satelitarnego systemu pozycyjnego GPS-NAVSTAR (Global Positioning System - NAVigation Signal Timing and Ranging)".
Nadanie godności Doktora Honoris Causa poparły 4 uczelnie:
- Senat Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni,
- Senat Lotniczej Akademii Wojskowej w Dęblinie,
- Senat Politechniki Warszawskiej oraz
- Senat Uniwersytetu Morskiego w Gdyni.
Recenzentami dorobku naukowego i osiągnięć zawodowych Profesora Parkinsona byli: prof. dr hab. inż. Jarosław Bosy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, prof. dr hab. inż. kpt. ż.w. Zbigniew Burciu z Uniwersytetu Morskiego w Gdyni oraz prof. dr hab. inż. Stanisław Oszczak z Lotniczej Akademii Wojskowej w Dęblinie.
Laudację wygłosił prof. dr hab. inż. Krzysztof Czaplewski z Uniwersytetu Morskiego w Gdyni.
Profesor Parkinson, amerykański inżynier oraz wynalazca, emerytowany pułkownik Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych (USAF), od studiów doktoranckich związany jest z Uniwersytetem Stanforda. Profesor osobiście kierował wystrzeleniem na orbitę pierwszych satelitów GPS, odpowiadał za ich koordynację oraz testy przed oddaniem do użytku. W historii zapisał się jako twórca wielu nowatorskich zastosowań systemu GPS, a innowacyjność Jego prac została potwierdzona uzyskaniem siedmiu patentów. Za swoją działalność naukową i zawodową Profesor Parkinson był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany. Jedną z najważniejszych nagród jest Nagroda Królowej Elżbiety dla całego zespołu odpowiedzialnego za architekturę i budowę systemu GPS, wręczona w 2019 roku przez obecnego króla Karola III.
W przemówieniu okolicznościowym otwierającym uroczystość nadania Profesorowi Parkinsonowi tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni JM Rektor prof. dr hab. inż. kpt ż.w. Adam Weintrit przypomniał o 50. rocznicy zapoczątkowania wspólnego cywilno-wojskowego programu technicznego Globalnego Systemu Pozycjonowania GPS-NAVSTAR, który całkowicie zrewolucjonizował nawigację lotniczą, morską i lądową, a którego prof. Bradford Parkinson był głównym architektem jako dyrektor Biura Programowego systemu GPS Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych (USAF).
Profesor Weintrit położył również nacisk na to, że dzięki zapoczątkowaniu w 1973 roku prac nad systemem nawigacji satelitarnej:
Miliardy ludzi na całym świecie polegają dziś na ogromnej infrastrukturze inżynieryjnej, która objęła całą naszą planetę i sięga w przestrzeń kosmiczną. Dzięki precyzyjnej lokalizacji odbiornika i dobrze zaprojektowanej mapie nawet kompletnie nie znając trasy, możemy pewnie dotrzeć do celu naszej podróży.
Promotor doktoratu honorowego, wygłaszający laudację prof. dr hab. inż. Krzysztof Czaplewski, podkreślił między innymi, jak przełomowe w skali świata było stworzenie oraz uruchomienie systemów satelitarnych, które zawdzięczamy pracy prof. Bradforda Parkinsona:
(…) Bez osobistego zaangażowania Pana Profesora nie mógłby funkcjonować współczesny transport we wszystkich jego odmianach, nie byłoby bankowości elektronicznej czy też tak popularnych serwisów VOD. Profesor Czaplewski rzypomniał także, że to profesor Parkinson odpowiadał również za: ..."stworzenie podstaw teoretycznych i budowę systemu Wide Area Augmentation System (WAAS), który jest wykorzystywany przede wszystkim w transporcie lotniczym. Amerykański Satelitarny System Wspomagania GPS zwiększa dokładność wyznaczania pozycji poziomej przez odbiornik GPS do dwóch-trzech metrów. Odbiorniki GPS, wspomagane systemem WAAS, wykorzystują poprawki podczas obliczania swoich pozycji, aby poprawić dokładność wyznaczeń. Pan profesor jest również autorem innych innowacji z zakresu wykorzystania systemów satelitarnych, np. lądowanie Boeinga 737 'na ślepo' z wykorzystaniem tylko systemu GPS".
Po laudacji nastąpiło trzykrotne odczytanie aktu nadania godności Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. Jako pierwszy dokument w języku polskim odczytał JM Rektor Uczelni prof. dr hab. inż. kpt. ż.w. Adam Weintrit, następnie akt w języku angielskim odczytał prof. dr hab. inż. Krzysztof Czaplewski, zaś jako ostatni tekst aktu nadania godności Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni w języku łacińskim odczytał mistrz ceremonii Aleksander Gosk.
Następnie głos zabrał prof. Bradford Parkinson, który wygłosił specjalnie przygotowany na tę okoliczność wykład. Na wstępie Uczony wyraził swoje podziękowania oraz słowa uznania:
"Dziękuję JM Rektorowi Uniwersytetu Morskiego w Gdyni profesorowi Adamowi Weintritowi za to bardzo prestiżowe wyróżnienie. Chciałbym również podziękować profesorowi Krzysztofowi Czaplewskiemu. Składam także serdeczne podziękowania na ręce Senatu Uczelni oraz wybitnych recenzentów, którzy docenili wysiłek mojej pracy badawczej, co przed chwilą znalazło swoje odzwierciedlenie w symbolicznym, ale jakże podniosłym wydarzeniu, jakim było odebranie przeze mnie aktu nadania godności Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni."
Następnie Profesor Parkinson bardzo szczegółowo podzielił się historią powstania GPS, wskazał również na pewne trudności, jakie pojawiły się w toku rodzenia się tak przełomowego odkrycia:
"Cofnijmy się w czasie o niewiele ponad 50 lat. Poniosłem wówczas swoją największą życiową klęskę. Byłem młodym pułkownikiem Sił Powietrznych. Przemierzyłem długą drogę ze swojej bazy w Los Angeles do Waszyngtonu D.C. w celu wygłoszenia wystąpienia przed ścisłym gronem decyzyjnym Ministerstwa Obrony. Nadszedł dzień, kiedy stanąłem w sali konferencyjnej wypełnionej po brzegi najwyższej rangi dowódcami wojskowymi i cywilnymi. Byłem wówczas niedawno mianowanym szefem projektu i chciałem zademonstrować nowy system nawigacji satelitarnej. Po skończonym wystąpieniu opuściłem salę. Kiedy zaproszono mnie ponownie do środka, decyzja była jednogłośna. Nie. Nie chcieli tego zatwierdzić. Zaczęliśmy potem nazywać ten dzień czarnym czwartkiem. (…) Jednak, jak się później okazało, podnieśliśmy się z tej porażki i chociaż nazwaliśmy ten dzień w tak mroczny sposób, to tak naprawdę powinniśmy nazwać go złotym czwartkiem, czego powody zaraz wyjaśnię. (…) Cztery miesiące później udało mi się cofnąć tę niekorzystną decyzję. Miało to miejsce w grudniu 1973 roku, naprawdę niewiele ponad 50 lat temu. Zyskaliśmy zgodę na kontynowanie prac. Chciałbym podziękować Wam wszystkim za pomoc w uczczeniu naszej rewolucji!"
Wykład Profesora Parkinsona zakończył się krótką dyskusją z uczestnikami uroczystości, żywo zainteresowanymi przedstawionymi zagadnieniami.
W dalszej części wydarzenia prowadzący uroczystość mistrz ceremonii Aleksander Gosk poinformował gości o nadesłanych listach gratulacyjnych z okazji nadania godności Doktora Honoris Causa Profesorowi Bradfordowi Parkinsonowi, jak również odczytał listy przesłane przez przedstawicieli ministerstw.
Na zakończenie uroczystości odsłonięto nazwisko Profesora Bradforda Parkinsona na tablicy upamiętniającej przyznanie tytułów Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni.
Profesor Bradford Parkinson urodził się 16 lutego 1935 roku w Madison, w stanie Wisconsin. Swoją edukację rozpoczął w szkole średniej w Breck School w Golden Valley w stanie Minnesota. W 1957 roku ukończył Akademię Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych, uzyskawszy tytuł licencjata inżynierii ogólnej. W 1961 roku uzyskał tytuł magistra aeronautyki i astronautyki w Massachusetts Institute of Technology (MIT). Jako oficer USAF został przydzielony do pracy w Centralnym Ośrodku Testów Naprowadzania Inercyjnego w Alamogordo w stanie Nowy Meksyk, gdzie jako główny analityk zajmował się systemami naprowadzania bezwładnościowego USAF.
W 1964 roku rozpoczął studia doktoranckie na Stanford University, które ukończył w 1966 roku, uzyskując doktorat w dziedzinie aeronautyki i astronautyki.
Do Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych (USAF) wstąpił w roku 1957 roku. Po ukończeniu doktoratu na Uniwersytecie Stanforda w 1966 roku został przydzielony do Szkoły Pilotów Testowych Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych (1966–1968) jako instruktor akademicki i był szefem jej Wydziału Symulacji, a także głównym instruktorem akademickim w klasie astronautów. Większość Jego studentów w następnych latach rozpoczęła służbę w NASA i wchodziła w skład załóg promów kosmicznych.
Po zakończeniu służby w Szkole Pilotów Testowych został przeniesiony do Akademii Sił Powietrznych USA, gdzie jako profesor pełnił służbę na stanowisku zastępcy kierownika Katedry Astronautyki i Informatyki. Równolegle ze służbą w uczelni brał udział w opracowaniu nowej wersji śmigłowca bojowego AC-130, kierując budową innowacyjnego, cyfrowego systemu kierowania ogniem. Po zakończeniu prac uczestniczył w 26 misjach bojowych w Azji Południowo-Wschodniej, za udział w których został uhonorowany wieloma odznaczeniami wojskowymi.
Po zakończeniu służby w Azji Południowo-Wschodniej powrócił do Akademii Wojsk Lotniczych na stanowisko kierownika Katedry Astronautyki i Informatyki.
W 1972 roku oddelegowany został do pracy nad projektem znanym pod kryptonimem 621B, którego celem było utworzenie nowego systemu nawigacyjnego z wykorzystaniem satelitów. Z ogromnym zaangażowaniem zbudował nowy zespół, który stworzył koncepcję systemu satelitarnego dostępnego 24 godziny na dobę przez 365 dni w roku. Kierował tym zespołem w latach 1973-1978. Zespół stworzył architekturę systemu i doprowadził do jego uruchomienia, a pułkownik Parkinson osobiście był odpowiedziany za uzyskanie zgody, zarówno w Senacie USA, jak i w Dowództwie Sił Powietrznych USA, na jego budowę.
W 1978 roku zakończył, w stopniu pułkownika, służbę wojskową, która trwała 26 lat.
Zakończenie służby wojskowej nie przerwało prac nad rozwojem systemu GPS. W 1979 roku pracował jako profesor inżynierii mechanicznej na Colorado State University, a następnie przyjął stanowisko wiceprezesa Space System Group w Rockwell International, gdzie zajmował się planowaniem strategicznym i opracowaniem zaawansowanych systemów kosmicznych. W latach 1980-1984 był wiceprezesem i dyrektorem generalnym w firmie Intermetrics, odpowiedzialnej za stworzenie języka programowania HAL/S, używanego na promach kosmicznych.
W 1984 roku objął stanowisko profesora na Stanford University, gdzie objął Katedrę Aeronautyki i Astronautyki im. Edwarda C. Wellsa. Wykładał astrodynamikę i teorię sterowania. W 1999 roku pełnił funkcję dyrektora zarządzającego w firmie Trimble Navigation.
Był jednym z głównych badaczy i kierownikiem programu Gravity Probe B, realizowanego wspólnie przez NASA i Stanford University, którego celem było pierwsze w historii testowanie ogólnej teorii względności Einsteina. Wyniki tych badań zostały opublikowane w latach 2007-2015.
Prof. Bradford Parkinson zasiadał w wielu radach korporacyjnych i rządowych. Od wielu lat jest współprzewodniczącym National Space-Based Positioning Navigation and Timing Advisory Board of GPS, jednego z trzech organów zarządzających systemem GPS, który kreuje kierunki rozwoju systemu GPS, zarządza programami badawczymi i finansowaniem badań. Ponadto przygotowuje niezależne opinie dla Rządu Stanów Zjednoczonych z zakresu swojej odpowiedzialności.
Do najważniejszych osiągnięć Pana Profesora z całą pewnością należy zaliczyć uruchomienie systemu GPS, ale również stworzenie podstaw teoretycznych i budowę wykorzystywanego głównie w transporcie lotniczym systemu Wide Area Augmentation System (WAAS). Pan Profesor jest również autorem innych innowacji z zakresu wykorzystania systemów satelitarnych, jak lądowanie Boeinga 737 „na ślepo” z wykorzystaniem tylko systemu GPS czy też w pełni automatyczna kontrola GPS ciągników rolniczych na nierównym polu z dokładnością do dwóch cali.
Efekty Jego prac, ich innowacyjność, zostały potwierdzone w latach 1996-2004 uzyskaniem siedmiu patentów.
Za swoją działalność naukową i zawodową był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany. Jedną z najważniejszych nagród jest Nagroda Królowej Elżbiety dla całego zespołu odpowiedzialnego za architekturę i budowę systemu GPS, wręczona w 2019 roku przez księcia Walii Karola (obecnego króla Karola III). Rok wcześniej otrzymał Medal Honoru IEEE.
rel (UMG)
USD
EUR
CHF
GBP