KE proponuje uprawnienia do połowów na Bałtyku na 2024 rok

Komisja Europejska przyjęła 28 bm. wniosek dotyczący uprawnień do połowów w Morzu Bałtyckim na 2024 r. w odpowiedzi na opinie naukowców wskazujących, że kilka łowisk znajduje się w tragicznej sytuacji.

KE zaproponowała całkowite dopuszczalne połowy (Total Allowable Catches - TAC) i kwoty w odniesieniu do trzech z dziesięciu stad na Morzu Bałtyckim. Pozostałe propozycje kwot zostaną opracowane na późniejszym etapie.

Komisja proponuje zwiększenie uprawnień do połowów łososia w Zatoce Fińskiej o 7 proc., proponując jednocześnie zmniejszenie połowów łososia w Basenie Głównym o 15 proc. oraz zmniejszenie połowów śledzia w Zatoce Ryskiej o 20 proc.

Jeżeli chodzi o pozostałe stada w Bałtyku (dorsz zachodni, dorsz wschodni, zachodni śledź, śledź Botnicki, śledź środkowy, szprot i gładzica), Komisja zwróciła się do Międzynarodowej Rady Badań Morza (ICES) o dodatkowe informacje w celu lepszego uwzględnienia faktu, że dorsz łowi się razem z płastugokształtnymi, a śledź wraz ze szprotem.

Naukowcy szacują, że od początku lat 90. wielkość stada śledzia w środkowej części Bałtyku kształtuje się na poziomie zbliżonym lub niższym. Liczebność stada śledzia botnickiego spadła poniżej poziomu zdrowego ze względu na mniejszą liczbę młodych ryb i mniejsze rozmiary starszych ryb. W związku z tym KE proponuje zamknięcie ukierunkowanych połowów obu stad oraz utrzymanie zamknięcia ukierunkowanych połowów dorsza, śledzia i łososia w większości obszaru Basenu Głównego.

Komisja zaproponuje ustalenie przyłowów TAC dla dorsza zachodniego i wschodniego, śledzia zachodniego, botnickiego i występującego w środkowej części Morza Bałtyckiego na podstawie dodatkowych informacji spodziewanych jesienią. Niniejszy wniosek umożliwi statkom wyładunek koniecznych połowów każdego z tych słabych stad, podczas połowów np. gładzicy lub szprota.

Proponowane TAC opierają się na najlepszych dostępnych opiniach naukowych ICES i są zgodne z wieloletnim planem zarządzania dla Morza Bałtyckiego przyjętym w 2016 r. przez Parlament Europejski i Radę.

Dorsz

W odniesieniu do dorsza we wschodniej części Bałtyku Komisja zamierza utrzymać limit dla nieuniknionych przyłowów oraz wszystkie określone środki towarzyszące. Ponadto KE sugeruje usunięcie wyłączenia z zamknięcia tarła dla niektórych połowów śledzia. Pomimo środków podjętych od 2019 r., w którym naukowcy po raz pierwszy ostrzegli o złym stanie dorsza, sytuacja wciąż nie uległa poprawie.

Kondycja dorsza w zachodnim Bałtyku jest słaba, a biomasa osiągnęła najniższy poziom w 2022 roku. Jest to prawdopodobnie spowodowane znaczną śmiertelnością naturalną, której naukowcy nie są jeszcze w stanie w pełni wyjaśnić. W związku z tym KE proponuje utrzymanie TAC ograniczonego do nieuniknionych przyłowów i wszystkich środków towarzyszących od 2023 r., ale usunięcie połowów rekreacyjnych i wyłączenia zamknięcia tarła w odniesieniu do niektórych połowów śledzia.

Śledź

Wielkość stada śledzia w zachodniej części Morza Bałtyckiego utrzymuje się poniżej poziomów zdrowych. Komisja proponuje utrzymanie TAC ograniczonego do nieuniknionych przyłowów oraz zniesienie wyłączenia dla łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego.

W przypadku śledzia w Zatoce Botnickiej Komisja proponuje również zamknięcie ukierunkowanych połowów i ustalenie TAC ograniczonego do nieuniknionych przyłowów. W ocenie naukowej stwierdzono, że prawdopodobieństwo spadku liczebności stada poniżej poziomu minimalnego przekraczałoby ponad 5 proc. nawet w przypadku braku połowów.

Wielkość stada śledzia w środkowym Bałtyku spadła poniżej poziomów minimalnych. W związku z tym Komisja proponuje zamknięcie ukierunkowanych połowów i ograniczenie TAC do nieuniknionych przyłowów. Inaczej niż wcześniej, połowy śledzia w Zatoce Ryskiej nie powinny być już uwzględniane w uprawnieniach do połowów tej ryby na tym obszarze. Wynikająca z tego naukowa opinia sugeruje obniżenie połowów o 23 proc., jednak KE proponuje tu wskaźnik 20 proc., ponieważ stado jest zdrowe.

Flądrokształtne

Chociaż opinie naukowe pozwoliłyby na znaczny wzrost, Komisja zachowuje ostrożność, głównie w celu ochrony dorsza, który jest nieuniknionym przyłowem podczas połowów gładzicy. Wkrótce zostaną wdrożone nowe środki mające na celu ograniczenie przyłowów dorsza za pomocą alternatywnych narzędzi połowowych. Komisja zwróciła się do ICES o dodatkowe informacje przed zaproponowaniem TAC.

Szprot

Opinie naukowe zalecają niewielkie obniżenie połowów. Szprot jest jednak poławiany razem ze śledziem – zwłaszcza środkowym – którego biomasa jest niższa od poziomów minimalnych. W związku z tym poziom połowów musi uwzględniać ten czynnik. Przed zaproponowaniem TAC Komisja zwróciła się również do ICES o dodatkowe informacje.

Łosoś

Stan poszczególnych populacji łososia rzecznego w dorzeczu jest bardzo zróżnicowany, przy czym niektóre z nich pozostają słabe, a inne zdrowe. Aby osiągnąć zdrowe poziomy, ICES zaleciła dwa lata temu zamknięcie wszystkich połowów łososia w Basenie Głównym Morza Bałtyckiego. Jednocześnie ICES oceniła możliwość utrzymania niektórych połowów w okresie letnim w wodach przybrzeżnych Zatoki Botnickiej i Morza Alandzkiego. ICES utrzymała do co zasady swoją opinię, ale ograniczyła obszar geograficzny do Zatoki Botnickiej i obniżyła związany z tym poziom połowów. W związku z tym KE proponuje odpowiednie dostosowanie uprawnień do połowów i towarzyszących im przepisów.

Kolejne działania

Na podstawie tych wniosków państwa UE podejmą ostateczną decyzję w sprawie określenia maksymalnych ilości najważniejszych gatunków ryb handlowych, które można poławiać w basenie Morza Bałtyckiego. Rada przeanalizuje wniosek Komisji z myślą o jego przyjęciu na posiedzeniu ministerialnym w dniach 23–24 października.

Kontekst ogólny

Wniosek dotyczący uprawnień do połowów jest częścią podejścia UE do dostosowania poziomów połowów do długoterminowych celów zrównoważonego rozwoju, nazywanych maksymalnym podtrzymywalnym połowem (Maximum Sustainable Yield - MSY), zgodnie z ustaleniami Rady i Parlamentu Europejskiego w ramach wspólnej polityki rybołówstwa. Wniosek Komisji jest również zgodny z zamierzeniami politycznymi wyrażonymi w komunikacie Komisji „Zrównoważone rybołówstwo w UE: aktualna sytuacja i kierunki na 2024 r.” oraz z wieloletnim planem zarządzania zasobami dorsza atlantyckiego, śledzia i szprota w Morzu Bałtyckim.

Obecna sytuacja jest trudna dla rybołówstwa. Dawniejsze ważne zasoby handlowe (dorsz zachodni i wschodni; stado śledzia zachodniego, środkowego i botnickiego; oraz łosoś w południowej części Morza Bałtyckiego i rzekach) również znajdują się pod dodatkową presją, w szczególności ze względu na utratę siedlisk spowodowaną degradacją środowiska zarówno w wodach śródlądowych, jak i w samym Morzu Bałtyckim. Aby pomóc rybakom na Morzu Bałtyckim, państwa członkowskie i regiony przybrzeżne mogą wykorzystać Europejski Fundusz Społeczny Plus do wdrażania środków na rzecz uczenia się przez całe życie i rozwoju umiejętności.

Morze Bałtyckie jest najbardziej zanieczyszczonym w Europie. Wpływa na to utrata różnorodności biologicznej, zmiana klimatu, eutrofizacja, przełowienie i wysoki poziom zanieczyszczeń, takich jak produkty farmaceutyczne i odpady. Zaniepokojona tą sytuacją Komisja Europejska organizuje drugą edycję konferencji „Nasz Bałtyk” w Połądze (Litwa) 29 września 2023 r. To wydarzenie wysokiego szczebla zgromadzi ministrów z ośmiu krajów UE otaczających Morze Bałtyckie (Dania, Niemcy, Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Finlandia i Szwecja).

rel (Komisja Europejska)