Podatki marynarskie: przychody w Polsce a rozliczenie zagranicznych dochodów marynarza

Z uwagi na pandemię Covid-19 i wstrzymanie podmian na statkach coraz szersze grono polskich marynarzy zastanawia się nad skutkami podatkowymi uzyskania dochodów w Polsce. Niestety przez wzgląd na sytuację ekonomiczną na Świecie związaną z ww. pandemią może dojść do sytuacji, w której wielu polskich marynarzy będzie zmuszonych do podjęciach działalności zarobkowej w Polsce.

W poniższej publikacji opiszemy skutki prawno-podatkowe dla marynarza, który uzyska w jednym roku podatkowym dochody z zagranicy tj. z pracy na statku oraz w Polsce. Wszystko wskazuje na to, że termin rozliczenia podatkowego za rok 2019 zostanie wyjątkowo wydłużony do dnia 31 maja 2020 roku.

Kancelaria świadczy szeroki wachlarz usług prawnych dla marynarzy, które obejmują również usługi w zakresie rozliczania marynarzy w Polsce wraz z reprezentacją przed Urzędem Skarbowym. Podkreślenia wymaga fakt, iż wszelkie formalności dotyczące zlecenia Kancelarii rozliczenia podatkowego marynarza w Polsce mogą zostać sfinalizowane za pośrednictwem poczty elektronicznej.

Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania

Marynarz posiadający polską rezydencję podatkową musi rozliczyć swoje dochody w przypadku, w którym umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania to przewiduje. Do takiej sytuacji dochodzi, gdy umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, którą Polska zawarła z danym państwem ustanawia wyłączne opodatkowanie dochodów marynarza w Polsce albo wprowadza metodę proporcjonalnego odliczenia jako metodę unikania podwójnego opodatkowania.

Niektóre umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidują wyłączne opodatkowanie osiągniętych dochodów na terytorium Polski z uwagi na miejsce zamieszkania marynarza np. umowa z Kanadą od 2014 roku. W takiej sytuacji marynarz z polską rezydencją podatkową podlega opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów bez możliwości skorzystania z ulgi abolicyjnej. W niektórych sytuacjach, po spełnieniu bardzo szczegółowych przesłanek ustawowych, polski marynarz może spróbować skorzystać z tzw. zwolnienia z PIT dla marynarzy, które obowiązuje w Polsce od 01.01.2020 roku.

Niekorzystnym rozwiązaniem dla marynarzy jest również zastosowanie, do ich zagranicznych dochodów, regulacji umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, w których ustanowiono metodę odliczenia proporcjonalnego (zaliczenia podatku zapłaconego za granicą). W takim przypadku polskiemu marynarzowi, poza możliwością odliczenia podatku zapłaconego za granicą, przysługuje możliwość skorzystania z tzw. ulgi abolicyjnej.

Podkreślenia wymaga fakt, iż nawet jeśli polski marynarz uzyskuje tylko dochody z zagranicy, do których znajdzie zastosowanie ww. metoda, będzie zobligowany do złożenia zeznania podatkowego w Polsce, które powinno uwzględniać dochody z ww. źródeł.

Co więcej, marynarz w przypadku zaistnienia pewnych okoliczności jest zobowiązany złożyć zeznanie podatkowe, nawet w przypadku, gdy w jego modelu zatrudnienia znajduje zastosowanie korzystna dla marynarzy metoda wyłączenia z progresją.

Wśród polskich marynarzy dominuje dość powszechny pogląd, że skoro marynarz wykonuje pracę na statkach eksploatowanych przez zagraniczne przedsiębiorstwa, które mają faktyczne (rzeczywiste) zarządy lub siedziby prawne usytuowane w korzystnych podatkowo państwach, lub gdy jego dochody zagraniczne są jedynymi dochodami w roku podatkowym, to nie ma on obowiązku deklarowania w Polsce tych dochodów. Niestety w wielu przypadkach przeświadczenie to jest błędne.

Wydawać by się mogło, iż dochody uzyskane przez marynarza, do których znajdzie zastosowanie metoda wyłączenia z progresją nie będą podlegać ujawnieniu w Polsce. Natomiast, istnieje szereg sytuacji, w których ww. dochód z zagranicy, będzie podlegał obowiązkowemu ujawnieniu w Polsce z uwagi na inne źródła dochodu marynarza, które zostaną wskazane poniżej. Nadmienić należy, iż poniższa lista przypadków nie ma charakteru zamkniętego.

Poniżej zostały przedstawione sytuacje, w których marynarz bezwzględnie jest zobowiązany do rozliczenia swoich dochodów z zagranicy, co nie zawsze jest równoznaczne z ich faktycznym opodatkowaniem w Polsce.

Dwie różne metody unikania podwójnego opodatkowania

Sytuacja polskiego marynarza może skomplikować się w przypadku wykonywania pracy dla różnych armatorów w trakcie trwania danego roku. Jeżeli do dochodu marynarza zastosowanie znajduje zarówno metoda wyłączenia z progresją jak i metoda proporcjonalnego odliczenia (z możliwością zastosowania ulgi abolicyjnej) marynarz będzie musiał ujawnić oba dochody w zeznaniu rocznym w Polsce i prawdopodobnie marynarz będzie zobowiązany zapłacić podatek w Polsce (dochód do którego zastosowanie znajduje metoda wyłączenia z progresja podwyższa stopę procentową do wyliczenia podatku od dochodu do którego zastosowanie znajduje metoda odliczenia proporcjonalnego).

Przychód z umowy o pracę w Polsce

W przypadku zatrudnienia marynarza w Polsce, w oparciu o umowę o pracę, marynarz osiągnie dochód ze źródeł położonych w Polsce, który będzie opodatkowany na zasadach ogólnych. Pracodawca, do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, w którym ten dochód został uzyskany, ma obowiązek wydać pracownikowi PIT-11, w którym wskaże wysokość uzyskanego przychodu oraz pobranych zaliczek i składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne odprowadzone przez pracodawcę w imieniu pracownika. Jeżeli oprócz ww. dochodu z pracy w Polsce, marynarz osiągnie dochód zagraniczny, jest obowiązany go wykazać w rozliczeniu rocznym.

Przychód z umów cywilno-prawnych oraz praw autorskich

Analogiczne uregulowania jak wyżej opisane w przypadku uzyskiwania przychodów z pracy w Polsce mają również zastosowanie w przypadku osiągnięcia przez marynarza dochodów z umów zlecenia, umów o dzieło oraz umów przenoszących prawa autorskie. Dochody te należy rozliczyć łącznie z zagranicznymi dochodami z pracy na morzu. 

Emerytury, renty oraz wszelkie świadczenia z ZUS (także wojskowe) oraz zasiłki

Osiągnięcie przez marynarza będącego polskim rezydentem podatkowym przychodu w Polsce z tytułu emerytury, świadczenia przedemerytalnego, renty, renty socjalnej oraz innych świadczeń z ZUS rodzi konieczność złożenia zeznania podatkowego do polskiego US (pomimo rozliczenia przez ZUS) uwzględniającego zagraniczne dochody marynarza.

Najem lokalu mieszkalnego w Polsce na zasadach ogólnych

Wynajem lokalu mieszkalnego rodzi po stronie polskiego marynarza przychód. Jeżeli marynarz nie wybierze ryczałtowej formy opodatkowania przychodów z najmu to opodatkowanie przychodu z ww. źródła nastąpi w oparciu o zasady ogólne (tj. według skali podatkowej 17% i 32%). Jeżeli opodatkowanie najmu następuje na zasadach ogólnych to marynarz w rozliczeniu rocznym zobowiązany będzie również uwzględnić dochody z zagranicy.

Dochody z działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych

Marynarz, który w Polsce uzyskuje dochody z jednoosobowej działalność gospodarczej, która objęta jest ogólnymi zasadami opodatkowania oraz w tym samym roku podatkowym uzyskuje dochody z zagranicy musi pamiętać, iż w takiej sytuacji podatnik jest obowiązany do ujawnienia dochodów zagranicznych w jednym zeznaniu rocznym wraz z dochodami uzyskanymi z prowadzonej działalności gospodarczej.

Kary umowne i inne świadczenia

Uwagi wymaga fakt, iż wszelkiego rodzaju kary umowne, które polscy marynarze otrzymują w Polsce np. z tytułu niewykonania albo nienależytego wykonania umowy stanowią przychód, który należy w Polsce opodatkować. Jako przykład należy wskazać karę umowną wypłacaną przez dewelopera w zawiązku ze zwłoką w oddaniu lokalu mieszkalnego w terminie. W takiej sytuacji przychody z zagranicy będą również wymagały ujawnienia na formularzu PIT-36 wraz z przychodem z tytułu kary umownej.

Dotacje z gminy np. na panele solarne, wymianę pieców

Z kolei w przypadku uzyskania przez marynarza dotacji na panele solarne z gminy i inne dotacje, dojdzie do sytuacji, w której ww. dotacja zostanie uznana podatkowo za przychód na zasadach ogólnych, co z kolei spowoduje obowiązek ujawnienia dochodów zagranicznych uzyskanych przez marynarza w tym samym roku podatkowym, w którym doszło do wypłaty na jego rzecz dotacji.

Podsumowanie

Powyższej przedstawione sytuacje mają charakter przykładowy i trzeba pamiętać, że w praktyce mogą pojawić się różne odmienności, które będą skutkować obowiązkiem rozliczenia zagranicznych dochodów w Polsce, dlatego też podjęcie przez marynarza jakichkolwiek decyzji w zakresie uzyskiwania dochodów Polsce, powinno zostać poprzedzone konsultacją prawną pod kątem podatkowym.

Jeżeli marynarz, będący rezydentem podatkowym w Polsce uzyska dochody opodatkowane w Polsce na zasadach ogólnych lub objętych metodą proporcjonalnego zaliczenia będzie w każdym przypadku zmuszony uwzględnić te dochody w zeznaniu rocznym oraz te dochody zagraniczne, które są w Polsce zwolnione z opodatkowania.

Zeznanie roczne w takiej sytuacji powinno być złożone na formularzu PIT-36 do 30 kwietnia roku następującego po roku, w którym ww. dochody zostały uzyskane przez polskiego marynarza. Z uwagi na pandemię Covid-19 termin rozliczenia roku 2019 będzie wyjątkowo przesunięty najprawdopodobniej do 31 maja 2020 roku. O wszelkich zmianach będziemy informowali na bieżąco.

Przypominamy, iż wszelkie formalności dotyczące zlecenia Kancelarii rozliczenia podatkowego marynarza mogą zostać sfinalizowane z Kancelarią za pośrednictwem poczty elektronicznej.