Deloitte: Dostawa części i wyposażenia dla jednostek pływających korzysta ze stawki VAT 0%

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku dnia 17 października 2017 r. w wyroku o sygn. I SA/Gd 1221/17, stwierdził, że dla możliwości zastosowania stawki VAT 0% ustawodawca nie wprowadza wymogu w odniesieniu do podmiotu, na rzecz którego jest dokonywana dostawa, a stosuje jedynie kryterium przedmiotowe. W rezultacie jeżeli, towary dostarczane na rzecz pośrednika są przeznaczone na jednostki pływające, o których mowa w art. 83 ust 1 pkt 1 ustawy o VAT, istnieje możliwość zastosowania stawki VAT 0%.

Analizowany wyrok WSA w Gdańsku dotyczył spółki, której głównym profilem działalności jest projektowanie i budowa urządzeń dla przemysłu stoczniowego z przeznaczeniem na statki oraz platformy wiertnicze, które są sprzedawane zarówno na rzecz stoczni jak również na rzecz pośredników, którzy następnie montują zakupione części do innego urządzenia i dokonują dostawy całego urządzenia na rzecz armatora bądź stoczni.

Spółka zwróciła się z pytaniem do organów podatkowych czy może stosować preferencyjną stawkę 0% w sytuacji w której produkowane przez nią części są co prawda montowane na jednostkach pływających, o których mowa w art. 83 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, jednakże w pierwszej kolejności są nabywane przez pośredników, którzy następnie dokonują dostawy na rzecz stoczni bądź armatora. Dodatkowo spółka wskazała, że ma zamiar przyjmować od danego pośrednika oświadczenie, zgodnie z którym zadeklaruje on, że zakupione u spółki produkty przeznaczone są do jednostek pływających, o których mowa w art. 83 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i ich wyposażenia oraz, że produkty zostaną w te jednostki wbudowane lub będą służyć ich eksploatacji.

Organ podatkowy uznał jednak, że spółka nie może stosować stawki 0% w sytuacji w której części są nabywane przez pośredników. Swoją argumentację oparł w tym zakresie na wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) z dnia 3 września 2015 r. w sprawie „Fast Bunkering Klaipėda UAB” C-526/13 dotyczącego dostawy paliwa na jednostkę pływającą poprzez pośredników działających we własnym imieniu. 

Spółka zaskarżyła wydaną interpretację indywidualną i sprawa trafiła do WSA. Sąd przychylił się do stanowiska skarżącej i przyznał jej prawo do stosowania preferencyjnej stawki. WSA w Gdańsku w pisemnym uzasadnieniu odniósł się do przywołanego przez organ podatkowy wyroku TSUE podkreślając jednakże, że dostawa paliw jest transakcją zupełnie innego rodzaju niż dostawa części i wyposażenia, które są przeznaczone do montażu na jednostkach pływających. Ponadto WSA zwrócił uwagę na wykładnię literalną przepisu art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, z której wynika, że możliwość stosowania stawki 0% zależy od spełnienia kryterium przedmiotowego i nie jest obwarowana ograniczeniem podmiotowym w tym zakresie.  Ustawodawca nie przewidział w tym przepisie dodatkowego warunku w postaci dokonania przedmiotowej dostawy na rzecz armatora morskiego albo podmiotu budującego bezpośrednio dla niego statek. Tym samym zdaniem sądu wykładnia przepisu art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT dokonana przez organ podatkowy jest błędna.

Analizując przedmiotową sprawę należy zwrócić uwagę na problematykę łańcucha dostaw w przypadku budowy jednostki pływającej. Wątpliwości interpretacyjne w tym zakresie budzi określenie w którym momencie powstania danej części czy też elementu wyposażenia jednostki pływającej istnieje możliwość zastosowania stawki VAT 0%. Zgodnie z wydanymi przez Ministerstwo Finansów wyjaśnieniami z dnia 22 grudnia 2016 r. w zakresie opodatkowania stawką podatku VAT w wysokości 0% dostawy towarów i świadczenia usług dotyczących niektórych jednostek pływających stawka 0% nie będzie miała zastosowania w całym łańcuchu produkcji statku. Przykładowo Minister Rozwoju i Finansów wskazał że przy dostawie silnika okrętowego, w przypadku nabycia materiałów do jego produkcji stawka VAT 0% nie znajdzie zastosowania, ale dostawa całego gotowego silnika będzie już takiej stawce podlegać. 

Powyższa problematyka była również rozstrzygana w licznych wyrokach przez TSUE. W opinii Rzecznika generalnego Eleanor Sharpston do wskazanego powyżej wyroku TSUE w sprawie C-526/13 zostało podkreślone, że wprowadzenie preferencyjnej stawki VAT na wcześniejszym etapie obrotu związane byłoby z ryzykiem zmiany przeznaczenia dostarczanych towarów lub usług i wymagałoby ustanowienia przez państwa członkowskie szczególnych mechanizmów kontroli i nadzoru w celu identyfikacji ostatecznego przeznaczenia tych dostaw. 

Niemniej jednak TSUE w wyroku z dnia 4 maja 2017 r. w sprawie „A Oy” o sygn. C- 33/16 dotyczącego usług przeładunkowych świadczonych na rzecz jednostek pływających, dopuścił możliwość stosowania zwolnienia z VAT w sytuacji gdy takie usługi są świadczone przez podwykonawcę. TSUE zwrócił przy tym uwagę na fakt, iż usługi przeładunkowe spełniają kryteria zastosowania zwolnienia z art. 148 lit. d Dyrektywy 2006/112 w momencie gdy dotyczą danej jednostki pływającej, czyli w momencie gdy zostaną uzgodnione warunki ich realizacji. Nie ma zatem potrzeby w tym zakresie ustanawiania dodatkowych mechanizmów kontroli i nadzoru jaki musiałby mieć miejsce w przypadku dostawy paliw, gdyż cel świadczonych usług znany jest w momencie ich wykonania. 

Mając na uwadze powyższe konkluzje TSUE, co prawda odnoszące się do świadczenia usług, wydaje się, iż WSA w Gdańsku, w analizowanym wyroku przyjął podobne podejście w przypadku dostawy towarów, wskazując, iż najważniejszy w sprawie jest fakt, że towar finalnie jest wbudowany w jednostkę pływającą, o której mowa w art. 83 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, a kwestia realizacji transakcji przez pośrednika jest drugorzędna. 

Nietrudno zauważyć, iż problematyka stosowania stawki 0% w łańcuchu dostawy części i wyposażenia dla jednostek pływających budzi wątpliwości podatników, pomimo wydania przez Ministerstwo Rozwoju i Finansów wyjaśnień w tym zakresie.

Konkluzje wynikające z wyroku WSA w Gdańsku są bardzo korzystne dla podatników i mogą pozwolić na szersze zastosowanie stawki 0%, niemniej jednak z uwagi na odmienne stanowisko Ministra Finansów kwestia ta może wiązać się z potencjalnym sporem z organem podatkowym.    

Pozostajemy do dyspozycji, jeżeli chcieliby Państwo omówić wpływ wydanego orzeczenia na Państwa działalność.

Joanna Hel oraz Anna Lewińska, menedżer w dziale doradztwa podatkowego Deloitte

Najnowsze komentarze ekspertów Deloitte na stronie Podatki i prawo w branży morskiej i stoczniowej.