Dnia 1 marca 2017 roku AICPA (American Insitute of CPA’s) wysłała monit do senackiej Komisji d/s Stosunków Międzynarodowych (Committee on Foreign Relations) z rekomendacją jak najszybszej ratyfikacji „zawieszonych” umów o unikaniu podwójnego opodatkowania z Polską, Chile, Szwajcarią, Węgrami, Hiszpanią, Japonią i Luksemburgiem.
W wyżej wymienionym monicie wskazano, iż Senat nie podjął żadnych działań zmierzających do ratyfikacji ww. aktów prawnych od 2010 roku. AICPA zarekomendowała, aby 115 Kongres Stanów Zjednoczonych (trwający od 03.01.2017 do 03.01.2019 r) ratyfikował ww. umowy podatkowe w trybie pilnym.
Podkreślić należy, iż w dalszym ciągu nie doszło do ratyfikacji przez USA (ostatnia informacja z Ministerstwa Finansów - połowa listopada 2017 roku) nowej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską, a USA, która to umowa została podpisana przez ww. państwa dnia 13 lutego 2013 roku. Wszystko wskazuje na to, iż ten akt prawny nie zostanie ratyfikowany przez USA w najbliższych miesiącach.
W związku z powyższym do polskiego marynarza, który uzyska w 2018 roku dochody z pracy najemnej na statkach eksploatowanych w transporcie międzynarodowym przez przedsiębiorstwa z siedzibą prawną w USA, znajdą najprawdopodobniej zastosowanie regulacje korzystnej dla polskich marynarzy umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz.U. z 1976, Nr 31, Poz 178).
Na marginesie należy zauważyć, iż nazwy aktów prawnych nie ulegają automatycznej zmianie w związku ze zmianami ustrojowymi w Polsce, stąd też w umowie mowa o Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, a nie Rzeczypospolitej Polskiej.
Szczególnej uwagi wymaga fakt, iż znacząco poprawiła się wymiana informacji podatkowej pomiędzy Polską, a USA w związku z wejściem w życie dnia 2 czerwca 2015 porozumienia międzyrządowego między Polską, a Stanami Zjednoczonymi o wymianie informacji podatkowych. Z kolei wprowadzenie FATCA (Foreign Account Tax Compliance Act) poprawiło wymianę informacji wymianę informacji pomiędzy Polską i USA w zakresie ujawniania informacji o rachunkach bankowych dla celów podatkowych. Nadmienić należy, iż wejście w życie Umowy o FATCA nie zmieniło sytuacji podatkowej polskich marynarzy.
Sytuacja podatkowa marynarzy w 2018 roku
Zgodnie z art. 16 umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz.U. z 1976, Nr 31, Poz 178), wynagrodzenia otrzymywane z tytułu wykonywanej pracy lub usług osobistych jako pracownik na statku w transporcie międzynarodowym eksploatowanym w transporcie międzynarodowym przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym z Umawiających się Państw będą zwolnione od opodatkowania przez drugie Umawiające się Państwo, jeżeli taka osoba fizyczna jest członkiem regularnej załogi statku.
Przez wzgląd na powyższe wynagrodzenie za pracę marynarza posiadającego rezydencją podatkową w Polsce, który uzyska w 2018 roku na statku morskim eksploatowanym przez przedsiębiorstwo mające siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Stanów Zjednoczonych jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym w Polsce.
Należy podkreślić, iż regulacje te rodzą również korzystne skutki podatkowe dla polskiego marynarza, gdyż w oparciu o powyższe przepisy nie ma on obowiązku deklarowania w Polsce kwot, które zostały uzyskane z pracy najemnej na statkach morskich eksploatowanych przez przedsiębiorstwo amerykańskie. Pamiętać należy, iż marynarze pracujący u armatorów amerykański powinni dysponować odpowiednimi dokumentami, które w razie wezwania ze strony polskich organów podatkowych jednoznacznie określą podmiot eksploatujący jednostkę, na której jest wykonywana praca przez podatnika.
Jakie będą skutki podatkowe nowej umowy pomiędzy Polską, a USA i kiedy ona zacznie obowiązywać?
Zgodnie z nową umową wynagrodzenia uzyskiwane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie, w związku z wykonywaniem pracy najemnej na pokładzie statku morskiego eksploatowanego w transporcie międzynarodowym jako członek załogi statku morskiego, podlega opodatkowaniu tylko w tym Państwie. Jak z powyższego wynika nowa nieobowiązująca na dzień dzisiejszy umowa pomiędzy Polską, a USA wskazuje na opodatkowanie ww. dochodów przez wzgląd na miejsce zamieszkania marynarza.
Z uwagi na powyższe, dochód uzyskany przez marynarza mającego miejsce zamieszkania w Polsce będzie podlegał opodatkowaniu w Polsce na zasadach ogólnych bez możliwości skorzystania z ulgi abolicyjnej, co z kolei będzie rodziło obowiązek deklarowania ww. kwot w Polsce poprzez składanie PIT-36. Co więcej, po ratyfikacji ww. umowy marynarze posiadający polską rezydencję podatkową będą zobligowani do odprowadzania comiesięcznych zaliczek na poczet PIT w wysokości 18% w związku z uzyskaniem dochodów z pracy najemnej na rzecz armatorów amerykańskich.
W dalszym ciągu trudno określić, kiedy nastąpi ratyfikacja przez USA nowej niekorzystnej dla polskich marynarz umowy pomiędzy Rzeczpospolitą Polską, a USA.
Dlaczego pojawiły się problemy ratyfikacyjne po stronie amerykańskiej?
Zgodnie z amerykańską konstytucją “Prezydent ma prawo, w porozumieniu z Senatem i za zgodą dwóch trzecich obecnych na posiedzeniu senatorów, zawierać traktaty.“ Procedura zawierania traktatów (umów) międzynarodowych przebiega w oparciu o następujący schemat W pierwszej kolejności właściwy departament federalnej administracji (na czele, której stoi Prezydent USA) przygotowuje i negocjuje umowy z przedstawicielami rządu danego państwa. Następnie szefowie rządowej administracji obu państw zatwierdzają umowę i kierują ją do kolejnego etapu tj. do ratyfikacji przez właściwe w danym państwie organy ustawodawcze (Sejm w Polsce, Senat w USA). W USA procedura ratyfikacyjna jest trzyetapowa:
Pierwszym etapem jest przesłanie podpisanej umowy bilateralnej do senackiej Komisji d/s Stosunków Międzynarodowych (Committee on Foreign Relations), gdzie przygotowuje się stosowne rekomendacje i odsyła do Senatu.
W drugim etapie Senat USA musi większością 2/3 głosów ww. umowę międzynarodową zatwierdzić i skierować ją do Prezydenta USA.
Dopiero z chwilą, gdyż Prezydent umowę podpisze “w porozumieniu i za zgodą” Senatu (patrz etap drugi), umowa zostaje ratyfikowana.
Standardowo ratyfikacja umów międzynarodowych w USA przebiega bezkolizyjnie przy współpracy zarówno demokratów jak i republikanów. Już dnia 20 maja 2014 roku Prezydent USA rekomendował Senatowi, by zatwierdził proponowaną konwencję polsko-amerykańską, ale sprawa skomplikowała się na etapie senackiej komisji, gdzie podniesiono zarzuty, iż regulacje ww. umowy międzynarodowej naruszają prywatność amerykańskich obywateli, a tym samym, że ww. umowa jest niekonstytucyjna i narusza czwartą poprawkę do amerykańskiej Konstytucji. Co więcej, pojawiły się zastrzeżenia w przedmiocie braku skutecznej klauzuli w nowej umowie z Polską, która zapobiegała by unikaniu płacenia podatków przez spółki, które działają w kilku państwach i mogą całkowicie uniknąć podatków.
Wnioski
Podsumowując, marynarze posiadający polską rezydencję podatkową, którzy uzyskują dochody z pracy na rzecz amerykańskich armatorów, w roku podatkowym 2018, będą najprawdopodobniej objęci korzystnymi dla nich przepisami umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz.U. z 1976, Nr 31, Poz 178), co w efekcie skutkować będzie brakiem opodatkowania ww. dochodów w Polsce w roku 2018.
O ewentualnych postępach w ratyfikacji będziemy informowali na bieżąco, gdyż wiele wskazuje, że 115 Kongres Stanów Zjednoczonych ratyfikuje ww. umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania z Polską.
www.facebook.com/Legal.Marine.Mateusz.Romowicz
Autor jest radcą prawnym w Kancelarii Radcy Prawnego Legal Consulting - Mateusz Romowicz.
USD
EUR
CHF
GBP