Zagraniczne instytucje finansowe już od września 2017 roku będą przekazywały polskim organom podatkowym informacje o polskich podatnikach przechowujących środki pieniężne na zagranicznych rachunkach bankowych. Informacje udzielane będą na zasadzie wzajemności, co oznacza, iż również polskie instytucje finansowe będą obowiązane do przekazywania informacji o zagranicznych rezydentach podatkowych posiadających w Polsce rachunki bankowe.
Podstawa prawna
W dniu 29 października 2014 roku Polska podpisała wielostronne porozumienie właściwych władz w sprawie automatycznej wymiany informacji finansowych (Multilateral Competent Authority Agreement on Automatic Exchange of Financial Account Information). Umożliwia ono automatyczną wymianę informacji w dziedzinie opodatkowania z państwami sygnatariuszami w oparciu o procedury Common Reporting Standard (CRS).
Standard został opracowany przez OECD - Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju i choć można spotkać się z poglądami, iż jest on reakcją na amerykańską ustawę o ujawnianiu informacji o rachunkach zagranicznych dla celów podatkowych, zwaną w skrócie FATCA, to nie można pominąć, iż zobowiązania państw do wymiany informacji podatkowych w ramach OECD mają dłuższą genezę. Podstawę działań w tej kwestii stanowi Konwencja o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych, sporządzona w Strasburgu 25 stycznia 1988 r., zmieniona Protokołem sporządzonym w Paryżu 27 maja 2010 r., a także art. 26 Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku. Ponadto, OECD opracowała standard dotyczący umów o wymianie informacji podatkowych, na mocy których umawiające się państwa udzielają sobie pomocy poprzez wymianę informacji, które mogą mieć istotne znaczenie dla określenia, wymiaru i poboru podatków, dla windykacji i egzekucji zaległości podatkowych, dochodzeń lub ścigania w sprawach podatkowych.
Wcześniejsze regulacje znacząco jednak różnią się od porozumienia właściwych władz w sprawie automatycznej wymiany informacji finansowych i wypracowanego standardu CRS. Dotychczasowa wymiana informacji podatkowych następowała na wniosek zainteresowanej strony. Od września 2017 roku wymiana informacji będzie dokonywana corocznie w sposób automatyczny, bez wniosku odpowiednich organów państwowych.
W tym miejscu należy wspomnieć, iż w ramach Unii Europejskiej, obowiązują również dodatkowe regulacje odnoszące się do wymiany informacji podatkowych, tj.: dyrektywa Rady 2014/107/UE z dnia 9 grudnia 2014 r. zmieniającą dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania; dyrektywa Rady (UE) 2015/2060 z dnia 10 listopada 2015 r. uchylająca dyrektywę 2003/48/WE w sprawie opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek oraz dyrektywa Rady (UE) 2015/2376 z dnia 8 grudnia 2015 r. zmieniająca dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowani przewidująca automatyczną wymianę informacji w odniesieniu do interpretacji indywidualnych o wymiarze transgranicznym i porozumień w sprawach ustalenia cen transakcyjnych.
Procedura CRS
Jak wskazuje Ministerstwo Finansów działania w ramach porozumienia właściwych władz w sprawie automatycznej wymiany informacji finansowych i wdrożenie standardu CRS „mają umożliwić pozyskiwanie informacji z instytucji finansowych w stosunku do rachunków zidentyfikowanych przez nie jako prowadzone dla nierezydentów lub podmiotów przez nie kontrolowanych”. W tym celu instytucje finansowe będą zobowiązane do określenia statusu rezydenta podatkowego wszystkich swoich klientów podlegających raportowaniu.
Ustalenie, iż klient jest zagranicznym rezydentem podatkowym będzie skutkowało obowiązkiem raportowania właściwym organom państwowym informacji nie tylko o wszelkiego rodzaju dochodach inwestycyjnych, w tym dochodach z odsetek, dywidend, sprzedaży aktywów finansowych i kapitałów pieniężnych, z niektórych umów ubezpieczeniowych i podobnych, ale i o saldach rachunków bankowych. Obowiązkiem raportowania objęte zostaną nie tylko banki, ale i brokerzy, fundusze inwestycyjne, instytucje powiernicze i depozytowe, a także niektóre instytucje ubezpieczeniowe. Obowiązek raportowania dotyczyć będzie zarówno rachunków osób fizycznych, jak i osób prawnych, w tym trustów i fundacji.
Wzajemną wymianę informacji finansowych w 2017 zobowiązały się zapewnić 54 państwa: Anguilla, Argentyna, Barbados, Belgia, Bermudy, Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Bułgaria, Kajmany, Kolumbia,Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Wyspy Owcze, Finlandia, Francja, Niemcy, Gibraltar, Grecja, Grenlandia, Guernsey, Węgry, Islandia, Indie, Irlandia, Wyspa Man, Włochy, Jersey, Korea, Łotwa, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Malta, Meksyk, Montserrat, Holandia, Niue, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, San Marino, Seszele, Słowacja, Słowenia, Republika Południowej Afryki, Szwecja, Trynidad i Tobago, Turks i Caicos, Wielka Brytania.
W roku 2018 do tej grupy dołączyć ma kolejne 47 państw, a wśród nich: Singapur, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Szwajcaria i Hongkong.
I chociaż lista zobowiązanych do wymiany informacji finansowych jest długa i obejmuje już 101 państw, nadal nie wszystkie państwa wyrażają zgodę na wdrożenie standardów CRS (wśród nich np. Ekwador, Tajwan, Macedonia czy Tajlandia).
Polskie regulacje
W celu implementacji do krajowego porządku prawnego regulacji umożliwiających automatyczną wymianę informacji w dziedzinie opodatkowania (zarówno wielostronnego porozumienia właściwych władz w sprawie automatycznej wymiany informacji finansowych, jak i unijnych dyrektyw) trwają obecnie prace nad projektem ustawy o obowiązkowej wymianie informacji podatkowych z innymi państwami. Co istotne, ustawa ma stanowić także podstawę prawną zobowiązania raportujących instytucji finansowych do uzyskiwania informacji od rezydentów państw niebędących aktualnie państwami, które wdrożyły Common Reporting Standard, aby informacje te mogły być przekazywane automatycznie, gdy dane państwo wdroży CRS. Zgodnie z informacjami zamieszczonymi na stronie internetowej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów „projekt ustawy przewiduje również poszerzenie zakresu projektu w kierunku uregulowania w nim całości zagadnień związanych z wymianą informacji podatkowych z innymi państwami. Z tego względu do działu II projektowanej ustawy przeniesiono (z pewnymi modyfikacjami) regulacje do tej pory znajdujące się w Dziale VIIa ustawy – Ordynacja podatkowa”.
Znaczenie dla podatników
Przechowywanie przez polskiego podatnika środków finansowych na zagranicznych rachunkach bankowych, czy też inwestowanie środków pieniężnych za pośrednictwem zagranicznych instytucji finansowych nie będzie dłużej tajemnicą dla polskich organów podatkowych.
Instytucje finansowe działające w państwach stosujących CRS, będą zobowiązane do ustalenia rezydencji podatkowej swoich klientów, a następnie przekazania właściwym organom podatkowym informacji o klientach będących zagranicznymi rezydentami podatkowymi.
Z uwagi na powyższe, klienci zagranicznych instytucji finansowych coraz częściej mogą otrzymywać do wypełnienia oświadczenia na temat ich rezydencji podatkowej. Ustalenie polskiej rezydencji podatkowej będzie skutkowało przekazaniem informacji na temat podatnika i jego środków finansowych polskim organom podatkowym.
Przypomnieć należy, iż polską rezydencję podatkową ustala się na podstawie miejsca zamieszkania. Zgodnie z art. 3 ust. 1a updof, za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:
1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Poprzez pojęcie „ośrodek interesów życiowych” rozumieć należy, centrum interesów osobistych lub gospodarczych podatnika. Ośrodkiem interesów będzie ten kraj, z którym osoba ma ściślejsze powiązania osobiste lub ekonomiczne. W tym celu należy uwzględnić stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, miejsce działalności gospodarczej i miejsce, z którego osoba zarządza swoim majątkiem.
Zatem nawet jeśli marynarz jest zwolniony od opodatkowania swoich dochodów w Polsce, ale przebywał w Polsce ponad 183 dni, lub w Polsce znajduje się jego centrum interesów życiowych – jest w świetle przepisów – pozostaje polskim rezydentem podatkowym.
Wnioski
Podsumowując należy wskazać, iż wprowadzenie standardu CRS, podobnie jak postanowienia Umowy dotyczącej FATCA stanowią nowy instrument ułatwiający walkę z unikaniem opodatkowania oraz ukrywaniem środków na zagranicznych rachunkach. Sam fakt ustanowienia automatycznej wymiany informacji podatkowych nie zmienia sytuacji polskich marynarzy. W sytuacji, gdy polski rezydent podatkowy posiada za granicą środki finansowe prawidłowo rozliczone w Polsce lub niepodlegające w Polsce opodatkowaniu – nie ma powodów do obaw. Osobom, które przechowują środki pieniężne na zagranicznych rachunkach bankowych albo inwestują je za granicą (w szczególności w państwach, które rozpoczną automatyczną wymianę informacji już w roku 2017) Kancelaria rekomenduje weryfikacje sytuacji podatkowej.
www.facebook.com/Legal.Marine.Mateusz.Romowicz
Autorzy pracują w Kancelarii Radcy Prawnego Legal Consulting - Mateusz Romowicz.
USD
EUR
CHF
GBP
PortalMorski.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.