Podatki marynarskie: Norwegia i Singapur w 2015 roku, a wymiana informacji podatkowej z Polską

Wielu marynarzy jest przekonanych, iż urzędy skarbowe nie mają możliwości ustalenia, czy i gdzie polski podatnik osiąga dochody z zagranicy. Wskazać należy, iż jest to twierdzenie bardzo mylne, bowiem praktyka wskazuje na wzmożoną kontrolę podatników ze strony polskich organów podatkowych, których źródłem są informacje pozyskane od obcych administracji podatkowych np. Danii, Holandii lub Norwegii. Działania te zmierzają do poprawienia efektywności wymiany informacji podatkowej pomiędzy państwami i często skutkują wszczęciem kontroli skarbowej w państwie rezydencji podatnika, który nawet nie uzyskał żadnych dochodów w państwie swej rezydencji w danym roku podatkowym.

Z doświadczenia Kancelarii wynika, iż w ostatnich latach urzędy skarbowe wezwały wielu marynarzy w oparciu o informacje pozyskane z zagranicy o zagranicznych dochodach polskich marynarzy. Z praktyki wynika, że informacje te często pochodziły z państw bandery statku, na którym pracę wykonywał marynarz (np. bandera NIS) lub państw gdzie operował statek, na którym pracował marynarz np. sektor norweski, sektor duński.

Z uwagi na coraz większą ilość umów o unikaniu podwójnego opodatkowania Polska przywiązuje coraz większą wagę do wzajemnego porozumiewania się oraz wymiany informacji podatkowej z innymi państwami, co znajduje odzwierciedlenie w nowo zawieranych konwencjach.

 Norwegia-wymiana informacji z Polską

Na podstawie art. 25 Konwencji zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Norwegii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu w Warszawie dnia 9 września 2009 r. (Dz.U. z 2010 r. Nr 134, poz. 899), wskazać należy, że ust. 1 ww. artykułu obliguje stosowne organy do wymiany informacji, które w opinii państwa proszącego będą niezbędne do zapewnienia prawidłowego stosowania postanowień o unikaniu podwójnego opodatkowania. Co ważne wymiana informacji może obejmować np. ustalenie rezydencji podatkowej, ustalenie deklarowanego przychodu czy kosztów jego uzyskania. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że wymiana informacji może obejmować nie tylko podatników będących rezydentami polskimi lub norweskimi, ale także podatników posiadających rezydencję państw trzecich. Wymiana dotyczy wszystkich nakładanych przez państwa podatków. Zakłada się, że wymiana informacji podatkowej powinna obejmować jak najszczerszy zakres, bowiem Modelowa Konwencja OECD zwraca uwagę na aspekty, które są lub mogą być w niedalekiej przyszłości znaczące dla rozwiązania danego problemu podatkowego. Zgodnie z ww. artykułem ust. 4 wymiana informacji pomiędzy państwami umawiającymi odbywa się na wniosek, oznacza to, że jedna ze stron ma możliwość zwrócenia się do drugiej strony umowy z wnioskiem o udzielenie informacji dotyczącej konkretnej sprawy, w sytuacji gdy niemożliwym jest uzyskanie tejże informacji za pomocą dostępnych środków wewnętrznych państwa wnioskującego. Zapytanie swoim zakresem może obejmować zarówno informacje ogólne jak i konkretne fakty. Podkreślić należy, że państwo, które udziela odpowiedzi winno działać w taki sposób, jakby przedmiotowe informacje miały być wykorzystywane przez wewnętrzne organy podatkowe państwa udzielającego informacji.

Procedura wymiany informacji opiera się na systemie prawnym państwa, do którego kierowany jest wniosek i na jego odpowiedzialność. Uzyskane informacje podlegają takiej samej ochronie jak informacje uzyskane zgodnie z wewnętrznymi regulacjami prawnymi państwa otrzymującego. Strona, do której skierowany został wniosek co do zasady jest nim związana, jednakże istnieją pewne wyjątki:

1. Konieczność podjęcia przez jedną ze stron działań, które mogłyby być sprzeczne z jego wewnętrznym prawem lub praktyką administracyjną,
2. Dostarczenie informacji, których pozyskanie nie jest możliwe zgodnie z obowiązującym prawem lub z normalną praktyką administracyjną, którejś ze stron umowy,
3. Udzielenie informacji, które ujawniłyby tajemnicę handlową, gospodarczą, przemysłową, kupiecką lub zawodową albo działalność handlową lub informacji, których udzielenie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym,

Szczególnego podkreślenia wymaga fakt, iż od roku podatkowego 2011 Norwegia bardzo efektywnie współpracuje z Polską w zakresie wymiany informacji podatkowej, co znalazło odzwierciedlenie w licznych wezwaniach polskich organów podatkowych kierowanych pod adresem marynarzy z uwagi na uzyskane przez nich dochody od norweskich armatorów lub w sektorze norweskim.

Singapur-wymiana informacji z Polską

Analogiczne zapisy dotyczące wymiany informacji podatkowej znalazły się w obowiązującej od 01.01.2015 roku Umowie między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Singapuru w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu. Ponadto, wskazana umowa z Singapurem wskazuje, że informacje uzyskane przez umawiające się państwo mogą zostać wykorzystane do innych celów, jeżeli jest to zgodne z systemem prawnym obu państw, informacje te mogą zostać wykorzystane w tych innych celach i właściwy organ Państwa udzielającego informacji wyraził na to zgodę.

W tym miejscu wskazać należy, że Kancelaria na chwilę obecną nie spotkała się z wezwaniami kierowanymi do marynarzy przez polskie organy administracji podatkowej przez wzgląd na wymianę informacji podatkowej pomiędzy Polską a Singapurem. Jednocześnie nie można wykluczyć, iż wymiana ta zostanie uruchomiana pomiędzy Polską, a Singapurem równie skutecznie jak w przypadku Norwegii. Co więcej należy liczyć się z wezwaniami z uwagi na składane przez marynarzy w roku 2015 wnioski o ograniczenie poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w związku z dochodami, które mają być uzyskane z pracy najemnej na statku eksploatowanym przez singapurskiego armatora.

Wnioski

Wobec powyższego, z uwagi na ryzyko wezwania przez urząd skarbowy marynarza świadczącego pracę dla zagranicznego armatora m.in. singapurskiego lub norweskiego, Kancelaria rekomenduje zbieranie i przechowywanie pełnej dokumentacji, która potwierdzi legalność źródła, z którego podatnik uzyskał środki pieniężne. W praktyce każdy marynarz powinien dysponować kompletem dokumentacji potwierdzającej wysokość dochodów, charakter świadczonej pracy a także usytuowaniem faktycznego/efektywnego zarządu przedsiębiorstwa eksploatującego statek, na którym świadczył pracę. Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z polskim prawem podatkowym organy podatkowe mogą na dzień dzisiejszy wezwać marynarza do złożenia wyjaśnień i zweryfikować jego sytuację podatkową do roku podatkowego 2009 włącznie.
 

Współautorem artykułu jest aplikant radcowski Agnieszka Budziło.

http://www.kancelaria-gdynia.eu

www.facebook.com/Legal.Marine.Mateusz.Romowicz

Autorzy pracują w Kancelarii Radcy Prawnego Legal Consulting - Mateusz Romowicz.