FORUM OKRĘTOWE: 530 mln EUR na badania w programie Horyzont Europa

W Instytucie Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej, 26 marca 2024 r. odbyło się spotkanie Zarządu Platformy Technologicznej Waterborne z przedstawicielami polskiego sektora transportu wodnego. Celem było zintensyfikowanie współpracy polskich firm w zakresie innowacji i badań nad ograniczeniem emisji i cyfryzacją transportu wodnego.

Gospodarzem spotkania był profesor Wojciech Litwin, dyrektor Instytutu Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej, a zorganizowane ono zostało przez Związek Pracodawców FORUM OKRĘTOWE, które we współpracy z polskim rządem aktywnie lobbowało na rzecz przyznania środków finansowych na badania zeroemisyjnych technologii w transporcie wodnym w ramach programu Horyzont Europa, oraz Polski Rejestr Statków, który jest wieloletnim i aktywnym członkiem Platformy Technologicznej Waterborne.

Spotkanie zgromadziło 30 przedstawicieli podmiotów działających w sektorze okrętowym, zaangażowanych w prace badawcze i wdrożeniowe, w tym m.in.: CTO, Akademię Marynarki Wojennej, Politechnikę Gdańską oraz opracowujące innowacyjne rozwiązania, biura projektowe: Damen Engineering, Seatech Engineering, Remontowa Marine Design & Consulting i inne.

Platforma Technologiczna Waterborne (WTB)

Działająca jako stowarzyszenie, WTB jest współtworzona przez europejskie podmioty: firmy, instytucje badawcze i akademickie, a także organizacje zaangażowane w badania i rozwój oraz tworzenie innowacji dla przemysłu związanego z transportem wodnym. Rola WTB jest bardzo ważna dlatego, że tworzy ona unijne wytyczne w zakresie przyszłych priorytetów oraz obszarów aktywności badawczo-rozwojowej. Są one następnie wdrażane w programach Komisji Europejskiej, która zobowiązała się do zainwestowania do 530 milionów EUR z programu Horyzont Europa w działania mające na celu wsparcie rozwoju zeroemisyjnych technologii w transporcie wodnym.

WTB realizuje koncepcję spotkań specjalistów branży okrętowej i żeglugowej w różnych lokalizacjach w całej Europie, aby zintensyfikować współpracę międzynarodową z przedstawicielami sektora związanego z okrętownictwem i żeglugą. Uczestnikami spotkań są przedstawiciele firm wdrażających w swojej działalności zeroemisyjne technologie w transporcie wodnym. Polska była kolejnym krajem, w którym odbyło się takie spotkanie.

Prezentacje i dyskusja

Po przywitaniu i przedstawieniu zaproszonych gości, Przewodniczący Rady Dyrektorów WTB, Eero Lehtovara, w krótkim wprowadzeniu przedstawił cel spotkania, a także omówił jego agendę. Podstawowe informacje na temat platformy Waterborne przedstawił Jaap Gebraad – Generalny Sekretarz. Z kolei profesor Maria Boile z Uniwersytetu w Pireusie, pełniąca rolę Koordynatora działań realizowanych przez WTB, omówiła szczegółowo procedury współpracy Platformy z instytucjami UE. Wskazała na możliwości włączenia się podmiotów w proces definiowania priorytetów B+R na poziomie unijnym.

Pieter Huyskens, dyrektor Damen Research, Development and Innovation B.V. i jednocześnie Współprzewodniczący Rady Partnerstwa WTB, podsumował rolę stowarzyszenia Waterborne w procesach wdrażania innowacji, poprzez kreowanie współpracy różnych ośrodków badawczych i komercyjnych.

Wprowadzeniem do dyskusji na temat aktualnych wyzwań w zakresie możliwości realizacji innowacyjnych projektów, były prezentacje przedstawiające przykłady realizowanych obecnie badań:

Marcin Mucharski z Remontowa Marine Design and Consulting omówił aktualne zaangażowanie firmy w pracach projektowych w ramach konsorcjum DT4GS (Digital Twin for Green Shipping).

Marek Narewski z PRS przedstawił korzyści z udziału niezależnego towarzystwa klasyfikacyjnego w innowacyjnych projektach badawczych, wskazując na możliwość wykorzystania alternatywnych metod weryfikacji koncepcji w zakresie konstrukcji statków w oparciu o wymagania zawarte w Konwencji SOLAS. W przypadku nowatorskich rozwiązań, gdzie często brakuje przepisów, przeprowadzona przez klasyfikatora analiza koncepcji oraz dokumentów wytworzonych na wstępnym etapie projektu pozwala potwierdzić wymagany poziom TRL oraz wystawić certyfikat zatwierdzenia tejże koncepcji. Dokument będzie nieocenionym wsparciem na dalszej drodze wdrażania projektu, w tym w aplikacji o fundusze na jego praktyczną realizację, a w efekcie - budowę statku.

Profesor Wojciech Litwin z Politechniki Gdańskiej omówił zrealizowane i prowadzone aktualnie w Instytucie Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej prace naukowe i badawczo-rozwojowe oraz scharakteryzował wyzwania związane z pozyskiwaniem środków finansowych z różnych źródeł.

Moderatorem rundy dyskusyjnej, która dotyczyła możliwości zwiększenia udziału polskich podmiotów w europejskich konkursach w obszarze ZEWT, był Jaap Gebraad. Rozmowa, prowadzona w formule okrągłego stołu, skoncentrowała się na czynnikach wpływających na niski poziom zaangażowania krajowych partnerów w przygotowanie projektów i wniosków o finansowanie prac B+R w obszarze techniki okrętowej oraz zeroemisyjnego transportu wodnego.

Zwrócono uwagę na trudności związane z podejmowaniem inicjatyw, umożliwiających przystąpienie do istniejących lub formowanie nowych, dedykowanych konsorcjów do konkursów grantowych UE. Nieliczna reprezentacja polskich firm w technologicznych projektach wspieranych przez fundusze UE ma również swoją przyczynę w słabej rozpoznawalności ich potencjału oraz możliwości realizacyjnych. Jest ona także połączona z ograniczonym wsparciem przez instytucje centralne koordynujące prace B+R w naszym kraju.

Wnioski i komentarze po spotkaniu

Wojciech Litwin, dyrektor Instytutu Budowy Okrętów potwierdził gotowość zaangażowania się pracowników Wydziału w prace badawcze na rzecz przedsiębiorców reprezentujących branżę morską. Zwrócił również uwagę na fakt, że współpracująca z przemysłem kadra uczelni, która cały czas się doskonali i zdobywa umiejętności praktyczne, to krok do podwyższenia poziomu kształcenia inżynierów.

Ireneusz Karaśkiewicz, dyrektor Biura FORUM OKRĘTOWEGO  podsumował spotkanie następująco: „Bardzo cenne i potrzebne spotkanie. Jedną z przyczyn nikłego udziału polskich firm aplikujących o dostępne fundusze unijne w trwającym już wyścigu technologicznym związanym z dekarbonizacją żeglugi jest słaby przepływ informacji. Przejście na zrównoważony rozwój i cyfryzację w transporcie wodnym jest dla polskiej branży okrętowej realną szansą na włączenie się do gry i nie możemy tej szansy przegapić.

Marek Narewski, Główny Specjalista w Inspektoracie Rozwoju Przepisów  w Polskim Rejestrze Statków zgodził się tą sugestią i podsumował: "Współpraca pomiędzy naukowcami i przedstawicielami przemysłu będzie miała nie tylko fundamentalne znaczenie w zakresie badań, rozwoju i innowacji dla wyzwań społecznych. Przyniesie także korzyści obecnym studentom, którzy staną się przyszłą kadrą sektora, zapoznając się z nowymi technologiami i koncepcjami. Dlatego dalsza, zorganizowana współpraca między środowiskiem akademickim, a przemysłem będzie kluczowa dla przyszłości sektora, zaś Polski Rejestr Statków może być liderem i współinicjatorem kierunków badań".

Pytania dotyczące sposobu dołączenia i bliższego zaangażowania się w partnerstwo "Zero-Emission Waterborne Transport" i działań PRS w obszarze badań, rozwoju i innowacji można kierować do Marka Narewskiego: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. tel.: +48 601 173 675

RED.