XV Patrick Blackett - nowy okręt doświadczalny, zbudowany częściowo w Polsce, zwiększy możliwości eksperymentowania i przeprowadzania testów badawczo-rozwojowych w brytyjskiej marynarki wojennej.
Royal Navy zaprezentowała 29 lipca wyjątkowy okręt doświadczalny - wysokowydajny okręt wsparcia NavyX, zespołu innowacyjnego Royal Navy. Okręt umożliwi przeprowadzanie testów najnowszych technologii i systemów autonomicznych mających służyć brytyjskiej marynarce wojennej.
Przekazanie przez stocznię jednostki zbudowanej według zmodyfikowanego projektu Damen Fast Crew Supplier (FCS) 4008 zespołowi innowacyjnemu brytyjskiej Królewskiej Marynarki Wojennej NavyX miało miejsce podczas ceremonii, która odbyła się 29 lipca w królewskiej bazie marynarki wojennej (Her Majesty's Naval Base - HMNB) w Portsmouth.
Uroczystość nie obyła się bez tradycyjnego rozbicia butelki o burtę jednostki. No, nie do końca tradycyjnego, bowiem zwolnienia butelki, która z pomocą grawitacji uderzyła o burtę okrętu, przez pociągnięcie linki, dokonał nie człowiek, a "robotyczny pies" SPOT.
42-metrowej długości, 270-tonowy okręt o numerze burtowym X01, przybyły 27 lipca do Portsmouth, nosi imię byłego marynarza Royal Navy i laureata Nagrody Nobla - Patricka Blacketta.
Okręt będzie wykorzystywany przez specjalistów brytyjskiej marynarki wojennej zajmujących się eksperymentami i innowacjami w ramach programu NavyX, przyczyniając się do przyspieszania innowacji w całej formacji przez testowanie nowych technologi, systemów i koncepcje, wdrażając je w praktyce, czyli przekazując szybko na pierwszą linię.
Na potrzeby NavyX zakupiono okręt oparty na standardowym projekcie Damen 4008 Fast Crew Supply (FCS), przystosowano do użytku w Royal Navy i według jej potrzeb.
Dzięki wcieleniu XV Patrick Blackett (XV - experimental vessel) - NavyX będzie w stanie przeprowadzić więcej, szerszego zakresu prób i testów na morzu, usprawniając operacje floty i zapewniając, że Wielka Brytania pozostanie w czołówce wojny morskiej - czytamy w oficjalnym komunikacie Royal Navy.
XV Patrick Blackett umożliwi zespołowi NavyX prowadzenie eksperymentów bez konieczności angażowania innych okrętów marynarki, z których wiele jest rozmieszczonych na stałe poza wodami Wielkiej Brytanii. Nowy okręt będzie również oferował szansę na bliższą współpracę z partnerami z przemysłu i środowisk akademickich.
Przetarg na dostawę okrętu eksperymentalnego wygrała grupa stoczniowa Damen Shipyards w Holandii. Okręt został dostarczony w ciągu mniej, niż 12 miesięcy od chwili złożenia zamówienia.
Jest to pierwszy statek grupy Damen dostarczony Royal Navy.
Częściowo wyposażony kadłub okrętu powstał w Polsce, w stoczni Damen Shipyards Koźle Sp. z o.o.
Budowa jednostki, o stoczniowym numerze budowy 545101 i numerze IMO 9762302, trwała dość długo. Wynika to z filozofii działania czy modelu biznesowego grupy stoczniowej Damen, na którym zbudowała ona swoją silną pozycję rynkową. Chodzi o budowę kadłubów lub nawet w znacznym stopniu wyposażonych, niemal gotowych statków, "na półkę". Możliwe jest dzięki temu zaoferowanie na rynku krótkich terminów dostaw. Po otrzymaniu zamówienia stocznia jest w stanie w krótkim czasie dokonać modyfikacji i dodać wyposażenie według wymogów zamawiającego, który może otrzymać statek czy okręt znacznie szybciej, niż przy budowie "od zera" rozpoczętej po złożeniu zamówienia w stoczni.
W przypadku jednostki, która została ostatecznie przekazana Royal Navy jako Patrick Blackett (X01), zamówienie wewnętrzne ("spekulacyjne") stoczni Damen miało miejsce już w pod koniec października 2014 roku. Budowę (zapewne pierwszym cięciem blach) rozpoczęto formalnie 20 marca 2015 roku. 22 kwietnia tego samego roku położono stępkę okrętu (czy - jak się wtedy spodziewano - statku do przewozu załóg w sektorze offshore).
Nie wiemy, kiedy miało miejsce pierwsze wodowanie jednostki - w Polsce. Wiadomo jednak, że częściowo wyposażony kadłub, na holu polskiego holownika Cyklop, dotarł do Rottedamu i ostatecznie do Dordrecht 18 lutego 2016 roku. Drugie wodowanie, już w Holandii, zapisano z datą 20 czerwca bieżącego roku, a formalne przekazanie przez stocznię miało miejsce 26 lipca 2022 r.
Jednostka została specjalnie zmodyfikowana do wspierania operacji NavyX. Okręt, z pięcioosobową załogą Royal Navy, będzie zawierał element "plug and play", wspierający nową koncepcję marynarki wojennej - PODS (Persistently Operationally Deployed Systems), co oznacza, że może być dostosowany do konkretnych prób lub eksperymentów, które są przeprowadzane, w tym testowania dronów i autonomicznych statków oraz podejmowania decyzji przez AI - podała Royal Navy w oficjalnym komunikacie.
Na pokładzie roboczym będzie posiadał również gniazda do mocowania kontenerów, dzięki czemu będzie można umieścić na okręcie specjalistycznego oprzyrządowania i szeregu ładunków potrzebnych do przeprowadzania testów. Taka możliwość zapewnia elastyczność i nowoczesne podejście do testów.
XV Patrick Blackett będzie wykorzystywany jako platforma do testowania i oceny bardzo zróżnicowanego sprzętu. Jego pokład roboczy o powierzchni 140 metrów kwadratowych zapewnia duży, niezakłócony obszar dla UAV, AUV i innych najnowocześniejszych technologii.
Rozległe pomieszczenia, które normalnie (w standardowej wersji FCS 4008) mieściłyby miejsca siedzące dla nawet 100 osób, przekształcono w centrum operacyjne i salę konferencyjną.
Cztery silniki wysokoprężne Caterpillar zapewniają okrętowi prędkość maksymalną ponad 20 węzłów. Inne cechy FCS 4008, które są ważne dla NavyX, to dobre właściwości statecznościowe i doskonałe trzymanie się na morzu (dzielność morska), zapewnione przez konstrukcję i specjalny kształt kadłuba w części dziobowej - Damen Axe-bow, co jest ważne podczas rozmieszczania i uruchamiania sprzętu na morzu lub w powietrzu.
Our SPOT robotic dog was invited to smash a bottle against the hull of the new @RoyalNavy ship, the XV Patrick Blackett. A traditional naval ceremony – now updated to symbolise the importance of autonomous systems in the modern military. 🇬🇧 Learn more ➡️ https://t.co/w3E82MsntR pic.twitter.com/PqmhdyPWn6
— Defence Equipment & Support (@DefenceES) August 1, 2022
Pułkownik Tom Ryall, szef NavyX, powiedział: "Pojawienie się tego okrętu jest kluczowym momentem dla budowania zdolności NavyX w zakresie dostarczania wkładu (mocy badawczo-rozwojowych - red.) dla Royal Navy. Okręt da nam większą elastyczność eksperymentowania z nowatorskimi zdolnościami militarnymi i możliwość przyspieszenia wdrażania nowych technologii, systemów i koncepcji na linii".
Damen zapewnia również - jak czytamy w oficjalnym komunikacie firmy - kompleksowy, trzyletni pakiet wsparcia, który będzie się koncentrował na Service Hub, który Damen założył niedawno w Portsmouth i który okazał się dużym sukcesem. Lokalnie zatrudniony personel będzie utrzymywał okręt w gotowości, wykorzystując w miarę możliwości lokalne zasoby, zapewniając jednocześnie transfer know-how.
"To pierwsza jednostka pływająca Damena, jaka została dostarczona bezpośrednio Royal Navy" - powiedział Frederik van der Linde, kierownik sprzedaży Damen w Wielkiej Brytanii i Irlandii. "Jesteśmy bardzo dumni, że wybrano Damen jako partnera w tak szczególnym projekcie. Jako zaawansowany technologicznie, innowacyjny okręt, FCS 4008 będzie bardzo dobrze pasował do misji NavyX, polegającej na przesuwaniu granic tego, co jest możliwe przy użyciu najnowszego sprzętu. Będziemy również intensywnie wspierać zespół NaxyX poprzez nasz hub serwisowy w Portsmouth, gdzie nasz dział R&D będzie wspierał niektóre eksperymenty. Damen jest czymś więcej niż tylko projektantem i budowniczym statków. Ten projekt jest świadectwem tego, jak lubimy tworzyć długoterminowe zespoły z naszymi klientami."
Zespół innowacyjny NavyX wybrał nazwę okrętu XV Patrick Blackett, by uhonorować brytyjskiego fizyka, który otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki w 1948 roku.
Służył w Royal Navy w pierwszej wojnie światowej i wniósł duży wkład także w drugiej wojnie światowej doradzając w zakresie strategii wojskowej i rozwijając badania operacyjne - został mianowany pierwszym dyrektorem Admiralicji ds. badań operacyjnych.
rel (Royal Navy; Damen); PBS (PortalMorski.pl)
Okręt eksperymentalny Patrick Blackett (X01) - charekterystyka podstawowa:
nr IMO - 9762302
roku budowy - 2022
stocznie - Damen Shipyards Kozle Sp. z o.o., Kędzierzyn-Koźle (kadłub) / Scheepswerf Damen B.V., Gorinchem, Holandia
stoczniowy nr budowy - 545101
długość całkowita - 41,15 m
długość między pionami - 39,00 m
szerokość konstrukcyjna - 8,00 m
zanurzenie - 3,05 m
wysokość boczna - 3,90 m
tonaż pojemnościowy brutto - 270
tonaż pojemnościowy netto - 81
nośność - 150 t
4 × wysokoprężne silniki napędu głównego
4 × śruby napędowe o stałym skoku
łączna moc napędu głównego - MCR 4772 kW (6488 KM), CSR 4056 kW (5516 KM)
prędkość maksymalna - 25 węzłów
prędkość eksploatacyjna - 20 węzłów
silniki napędu głównego - 4 × C32 ACERT Caterpillar
dziobowy ster strumieniowy - 120 kW (163 KM)
USD
EUR
CHF
GBP