FORUM OKRĘTOWE: konsultacje społeczne Krajowego Planu Odbudowy

W dniach 22-30 marca 2021 odbyły się wysłuchania, będące częścią konsultacji społecznych Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Związek Pracodawców FORUM OKRĘTOWE, który zgłosił do KPO przygotowany przez siebie Program Odbudowy Przemysłu Stoczniowego w Polsce i zabiega o wygospodarowanie środków finansowych na ten cel, został zaproszony do konsultacji w roli mówcy w trakcie wysłuchania dotyczącego „Odporności i konkurencyjności gospodarki”, które odbyło się 22 marca 2021 – jako jedyny przedstawiciel branży okrętowej.

O komentarz poprosiliśmy dyrektora Biura Związku Pracodawców FORUM OKRĘTOWE Ireneusza Karaśkiewicza.

Jak przebiega proces konsultacji Krajowego Planu Odbudowy?

- 26 lutego 2021 opublikowany został przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej Krajowy Plan Odbudowy. To bardzo obszerny dokument podzielony na 5 komponentów. Z uwagi na szeroki zakres i różnorodność zgłoszonych projektów, autorzy KPO podeszli do niego w sposób horyzontalny. Opisali w nim cele jakie zamierzają osiągnąć na podstawie listy projektów strategicznych wybranych spośród listy zgłoszonych projektów – w tym np. zgłoszonego przez FORUM OKRĘTOWE Planu na fiszce o nazwie „Next generation fleet”. Z listy tychże projektów zostaną dopiero wybrane te, które najlepiej wpisują się w cele i założenia reform wzmocnienia odporności struktur społeczno-gospodarczych i osiągnięcia założonych celów, np. dekarbonizacji gospodarki, opisanych w KPO. Środkiem do tego będą ogłaszane konkursy otwarte, w ramach których, w trybie konkurencyjnym zostaną wybrane projekty do realizacji, wpisujące się w uzgodnione cele KPO. Czeka nas więc długi proces zbiegania o środki finansowe dla branży okrętowej w ramach KPO.

Jakie konkretnie kroki podejmujecie?

- W ramach konsultacji społecznych wysłaliśmy do Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej nasze uwagi do KPO. Zwróciliśmy się w nich z prośbą o ujęcie przemysłu okrętowego w sposób sektorowy i wyodrębnienie go - podobnie jak na przykład wyodrębniono w punkcie A2.1.4 mobilność bezzałogową – bo jednak dla niektórych branż uczyniono wyjątek. Argumentowaliśmy, że potraktowanie kluczowej z punku widzenia kraju branży okrętowej w sposób horyzontalny, niesie za sobą ryzyko jej marginalizacji i utraty możliwości dużych przyszłych dochodów dla budżetu państwa. Projekty okrętowe opisane w naszym uzasadnieniu wygenerują duży i stabilny popyt na innowacje w gospodarce, w tym w organizacjach badawczych i MŚP kooperujących z dużymi stoczniami.

Jakie argumenty przemawiają za ujęciem sektorowym przemysłu okrętowego?

- Przemysł okrętowy to jedna z nielicznych branż w Polsce, która jest europejskim liderem technologicznym w swojej dziedzinie, tj. w budowie i modernizacji nisko-emisyjnych jednostek pływających, powstających według koncepcji opracowanych przez polskie podmioty – stocznie i współpracujące z nimi biura projektowe. Polska ma w tej chwili bardzo silną pozycję w projektowaniu i budowie takich jednostek. Ujęcie naszej branży w sposób sektorowy i przeznaczenie dedykowanych dla niej środków finansowych, umożliwiłoby jej rozwój i możliwość ekspansji. W tym wypadku całkowity know-how i związana z tym wartość dodana generowana byłaby w Polsce.

- Budowa jednostek nisko- i bez-emisyjnych może stać się flagową polską specjalnością. Niestety, wiedza o istniejącym potencjale i możliwościach projektowych i produkcyjnych polskich stoczni i biur projektowych nie może przebić się do szerszego ogółu, w tym do decydentów. By rozwinąć swoją ekspansję, przemysł okrętowy potrzebuje dedykowanych środków finansowych na swój rozwój.

- Chciałbym jednak podkreślić jedno: istotą naszego Programu jest dokonanie skoku technologicznego całej branży okrętowej w Polsce w obliczu wyzwań związanych z dekarbonizacją żeglugi. Program wpisuje się w politykę Europejskiego Zielonego Ładu. Polega on na odbudowie i modernizacji floty należącej do polskich armatorów, która miałaby być wykonana w polskich stoczniach, biurach projektowych i przez polskich podwykonawców. Środki finansowe, o które się zwracamy przeznaczone są dla polskich armatorów, jako zamawiających. 

Czy zgłaszaliście uwagi do innych Komponentów KPO?

- W uwagach do Komponentów dotyczących „zielonej energii” i „zielonej mobilności” argumenty FORUM OKRĘTOWEGO były następujące: transport wodny w Polsce – w porównaniu do transportu kołowego – rzeczywiście nie jest dużym emitentem CO2. Ale w przeciwieństwie do innych dziedzin, to właśnie polski przemysł okrętowy jest europejskim liderem w zastosowaniu napędów nisko- i zero-emisyjnych. Nachodząca rewolucja technologiczna w postaci szerokiego zastosowania napędów wodorowych wymaga wsparcia inwestycyjnego – dla polskich armatorów. Dla producentów oznaczałoby to zdobycie cennego know-how. Horyzontalne podejście do naszej branży produkującej niemal w 100 proc. na eksport, z ogromnym potencjałem rozwojowym, niesie za sobą ryzyko utraty przyszłych dużych dochodów przez Polskę.

22 marca 2021 w ramach konsultacji odbyło się wysłuchanie dotyczące „Odporności i konkurencyjności gospodarki”, na które FORUM OKRETOWE zostało zaproszone w roli mówcy. Jak ono przebiegało?

- W wysłuchaniu wzięła udział liczna grupa przedstawicieli rządowych, w tym: przedstawicieli Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii oraz kilkuset widzów i kilkudziesięciu mówców reprezentujących przedstawicieli samorządów, partnerów społecznych i gospodarczych oraz osoby indywidualne. FORUM OKRĘTOWE rzeczywiście jako jedyne z branży okrętowej zostało zaproszone do wystąpienia w roli mówcy. Przewidziany dla każdego bardzo ograniczony czas wystąpienia – 3 minuty - powodował, że poruszony temat musiał być bardzo skondensowany. Zapis z przesłuchania oraz pełna lista uczestniczących w niej osób znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.

- Dla nas najważniejsze było dotarcie z jednym przekazem – wnioskowaliśmy o ujęcie branży okrętowej w sposób sektorowy w Krajowym Planie Odbudowy. Konkurentów z innych wpływowych branż mamy bardzo dużo. Gdyby to się udało w procesie konsultacyjnym, to byłby to mocny przyczółek do dalszego działania na rzecz naszej branży - przeznaczenia dedykowanych tylko dla niej środków finansowych. O to będziemy cierpliwie i uparcie zabiegali.

Jaki może być rezultat tych konsultacji ?

- Z wszystkich wystąpień dokonana została transkrypcja i przesłana do ministerstw uczestniczących w wysłuchaniu. Minister Waldemar Buda w swoim wystąpieniu końcowym mocno zadeklarował, że na wszystkie wnioski zostanie udzielona odpowiedź pisemna, i wysłana do organizatorów wysłuchania, czyli do Fundacji Stocznia. Oczekujemy na nią.

Dziękuję za rozmowę.

Poniżej zapis z wysłuchania będącego częścią konsultacji społecznych Krajowego Planu Odbudowy – „Odporności i konkurencyjności gospodarki”, które odbyło się 22 marca 2021. Wystąpienie przedstawiciela FORUM OKRĘTOWEGO zaczyna się w 3 godzinie 51 minucie nagrania.