Rząd Wielkiej Brytanii finalizuje porozumienie o przekazaniu suwerenności nad wyspami Czagos na Oceanie Indyjskim Mauritiusowi po wyrażeniu na to zgody przez Stany Zjednoczone – podała w środę agencja AP, powołując się na oświadczenie biura brytyjskiego premiera Keira Starmera.
Biuro szefa rządu brytyjskiego poinformowało, że administracja prezydenta USA Donalda Trumpa, z którą konsultowano umowę, wyraziła na nią zgodę. Do archipelagu Czagos należy strategicznie ważna wyspa Diego Garcia.
- Współpracujemy z rządem Mauritiusu, aby sfinalizować i podpisać traktat - powiedział Tom Wells, zastępca rzecznika premiera Starmera. - Dokument zostanie przedłożony izbom parlamentu do kontroli i ratyfikacji – dodał.
Wielka Brytania i Mauritius negocjują umowę, na mocy której Londyn ma przekazać m.in. wyspę Diego Garcia, gdzie znajduje się baza morska i lotnicza. Następnie Wielka Brytania wydzierżawi ten teren na co najmniej 99 lat. Baza znajduje się pod jurysdykcją brytyjsko-amerykańską.
Plan przekazania kontroli nad wyspami ogłoszono w październiku 2024 roku, ale zmiany we władzach Mauritiusu oraz wybory prezydenckiego w USA spowodowały spowolnienie prac.
Krytycy umowy twierdzą, że przekazanie suwerenności nad wyspami Czagos może mieć wpływ na bezpieczeństwo bazy wojskowej na Diego Garcia ze względu na stosunki między Mauritiusem i Chinami. Jednak według brytyjskich urzędników bardziej znaczącym mocarstwem w tym regionie są Indie. Przypominają także, że Mauritius jest jednym z niewielu krajów w Azji Południowej, które odmówiły udziału w chińskiej inicjatywie Pasa i Szlaku.
Czagos to archipelag ponad 60 małych, ale strategicznie ważnie położonych wysp, które do 1965 roku były administracyjnie powiązane z Mauritiusem. W związku z planami przyznania niepodległości Mauritiusowi Wielka Brytania je wydzieliła, tworząc odrębny podmiot o nazwie Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego, a z powodu negocjowanej wówczas umowy ze Stanami Zjednoczonymi o utworzeniu bazy wojskowej na Diego Garcia, jedynej zamieszkanej wyspie archipelagu, wysiedliła z niej całą ludność.
Mauritius od dawna argumentował, że został zmuszony do oddania wysp Czagos w zamian za zgodę Wielkiej Brytanii na swoją niepodległość, ale przez lata nie udawało mu się uzyskać żadnego znaczącego poparcia dla tych roszczeń. W ostatnich latach sytuacja zaczęła się zmieniać - Mauritius pozyskał poparcie państw afrykańskich, a także różnych organów ONZ, co skłoniło poprzedni brytyjski rząd do rozpoczęcia negocjacji.
USD
EUR
CHF
GBP