Władze Nowej Zelandii nie zgodziły się, by obywatele Wysp Cooka mogli posługiwać się odrębnymi paszportami przy jednoczesnym zachowaniu nowozelandzkiego obywatelstwa - poinformowała w poniedziałek agencja Reutera. Wellington zapewniło zarazem o gotowości do rozmów w sprawie ewentualnej niepodległości archipelagu.
W specjalnym oświadczeniu ministerstwo spraw zagranicznych Nowej Zelandii odniosło się do oficjalnej prośby, którą złożył premier Wysp Cooka. Mark Brown postulował nadanie mieszkańcom archipelagu położonego na południowym Pacyfiku prawa do posługiwania się odrębnymi paszportami przy jednoczesnym zachowaniu nowozelandzkiego obywatelstwa.
Wyspy Cooka mają status samorządnego terytorium stowarzyszonego z Nową Zelandią, która ma decydujący głos w zakresie obrony i większości spraw zagranicznych.
Szef nowozelandzkiej dyplomacji Winston Peters podkreślił, że każda zmiana obecnych relacji między Avaruą i Wellington musi zostać poddana pod referendum. „Jeśli celem rządu Wysp Cooka jest niezależność od Nowej Zelandii, to oczywiście jest to rozmowa, którą jesteśmy gotowi zainicjować" - oświadczył szef nowozelandzkiego MSZ.
Według dokumentów, do których dotarł korespondent Reutersa, Mark Brown miał od kilku miesięcy naciskać na rząd w Wellington w sprawie przyznania oddzielnych paszportów i obywatelstwa dla obywateli Wysp Cooka. Obserwatorzy podkreślają, że doprowadziło to do ochłodzenia stosunków między Avaruą i Wellington.
Szacuje się, że w Nowej Zelandii żyje blisko 100 tys. obywateli archipelagu, podczas gdy tylko około 15 tys. pozostaje na Wyspach Cooka. Reuters podkreśla zarazem, że część mieszkańców Wysp Cooka ma za złe swojemu rządowi, że nie konsultował z nimi propozycji przyznawania odrębnych paszportów. Agencja cytuje mieszkańców archipelagu, którzy obawiają się, że poszerzenie suwerenności pociągnie za sobą ograniczenie dostępu do niektórych usług w Nowej Zelandii, np. opieki zdrowotnej.
Taki sam status jak Wyspy Cooka ma Niue, również położone na południu Oceanu Spokojnego. Władze tego terytorium nie kwestionują nadrzędnej roli Nowej Zelandii w zakresie obrony i większości spraw zagranicznych. W innych częściach świata podobne relacje, jak Wysp Cooka i Niue z Nową Zelandią mają: Grenlandia i Wyspy Owcze z Danią oraz Portoryko ze Stanami Zjednoczonymi.