Min. Klimatu: pierwszy rejs na koncesję na środkowy Atlantyk w 2020, najpóźniej w 2021 roku

Pierwszy rejs statku, który miałby prowadzić badania geologiczne na polskiej koncesji na środkowym Atlantyku planowany jest na 2020, najpóźniej na 2021 rok - poinformował w środę resort klimatu. Jak dodano, zrezygnowano z pomysłu zakupu własnego statku, który miałby prowadzić takie badania. 

Piotr Nowak dyrektor departamentu geologii i koncesji geologicznych w Ministerstwie Klimatu poinformował podczas środowego posiedzenia sejmowej komisji środowiska, że obecnie trwają przygotowania do pierwszego rejsu statku, który miałby prowadzić badania geologiczne na polskiej koncesji na środkowym Atlantyku. Dodał, że taki rejs jest planowany na 2020 rok, najpóźniej na 2021 r.

Nowak poinformował ponadto, że zrezygnowano z zakupu własnej jednostki mającej prowadzić takie badania.

Program Rozpoznania Geologicznego Oceanów PRoGeO, którego celem jest zwiększenie bezpieczeństwa surowcowego kraju przewiduje, że w latach 2017-2033 na poszukiwania geologiczne na dnie oceanów przeznaczy się ponad 530 mln zł. Zgodnie z projektem budżetu na 2020 rok, na zadania związane z realizacją programu PRoGeO, wydanych ma zostać ponad 33 mln zł.

W lutym 2018 roku Polska podpisała kontrakt z Międzynarodową Organizacją Dna Morskiego na poszukiwanie siarczków polimetalicznych (miedź, srebro, metale szlachetne i pierwiastki ziem rzadkich) na obszarze ryftu śródatlantyckiego.

Ówczesny wiceminister środowiska i Główny Geolog Kraju Mariusz Orion Jędrysek przewidywał, że w 2019 roku zostanie rozpisany przetarg na czarter statku, który wyruszy na rozpoznanie i poszukiwanie złóż.

Polska koncesja poszukiwawczo-rozpoznawcza na środkowym Atlantyku nie jest duża, bo liczy - 10 tys. km kw. Złoża znajdują się na głębokości od ok. 1400 do ok. 2800 m. Koncesją będziemy dysponować przez 15 lat z możliwością przedłużania jej co 5 lat.

Nasz kraj ma też udziały w podwodnej działce na Pacyfiku. Leży ona w strefie Clarion Clipperton, 3 tys. km na zachód od Meksyku. Działka ma ok. 75 tys. km kw. i jesteśmy jej współwłaścicielem od 1987 r.; są tam konkrecje polimetaliczne z kluczowymi pierwiastkami, takimi jak mangan, wanad, molibden, nikiel, miedź. (PAP)

Michał Boroń

Program Rozpoznania Geologicznego Oceanów PRoGeO

Celem Programu jest zwiększenie bezpieczeństwa surowcowego i energetycznego kraju poprzez podjęcie działań zmierzających do zwiększenia bazy zasobowej złóż kopalin, a docelowo eksploatacji zasobów dna oceanicznego.

Program zakłada pozytywny wpływ planowanych działań na gospodarkę światowymi zasobami surowców dla celów gospodarczych i społecznych, z poszanowaniem praw człowieka oraz zasad ochrony środowiska i ambicji spowolnienia niekorzystnych zmian klimatycznych.

Strategicznym celem Programu jest wsparcie i zintensyfikowanie prac nad badaniem struktur złożowych charakterystycznych dla obszarów dna oceanicznego, grzbietów śródoceanicznych, stref podwodnych wyniesień oraz gujotów, łuków wulkanicznych mórz marginalnych, a także stref szelfu kontynentalnego w ramach współpracy międzynarodowej lub w strefach będących w jurysdykcji Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Pozwoli to na ocenę rzeczywistego potencjału zasobowego tych obszarów w zakresie złóż występujących w nagromadzeniach typu masywne siarczki polimetaliczne, konkrecje polimetaliczne, naskorupienia kobaltonośne, hydraty gazowe i inne. Tak dokonana analiza oraz udokumentowanie złóż kopalin pozwolą na powiększenie dostępnych rezerw zasobowych dla obecnych potrzeb gospodarki krajowej oraz potrzeb przyszłych pokoleń, co zwielokrotni wkład Rzeczypospolitej Polskiej w poznanie i ochronę dziedzictwa ludzkości światowych oceanów i stref polarnych.

Doprowadzi także do zwiększenia bezpieczeństwa surowcowego Rzeczypospolitej Polskiej, warunkującego dynamiczny rozwój gospodarki oraz poprawę komfortu życia obywateli i podniesie międzynarodową pozycję RP. Pośrednio ewentualne wykorzystanie zasobów złóż oceanicznych wpłynie pozytywnie na ograniczenie wpływu eksploatacji złóż lądowych na środowisko.

Dzięki przyjęciu wieloletniego Programu Rozpoznania Geologicznego Oceanów oraz wystąpieniu do MODM o koncesje na poszczególne typy złóż Rzeczpospolita Polska uniknie sytuacji, w której działki zawierające perspektywiczne złoża zostaną rozdysponowane pomiędzy inne kraje.

Obecnie żaden podmiot/kraj, w oparciu o koncesję MODM, nie prowadzi wydobycia rud metali na skalę przemysłową. MODM proceduje zasady wydobycia z uwzględnieniem zasad ochrony środowiska. Celem niniejszego Programu jest zapewnienie możliwości wydobycia w przyszłości dla Rzeczypospolitej Polskiej, bowiem zgodnie z treścią art. 10 Aneksu III do Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza z dnia 10 grudnia 1982 r. uzyskanie koncesji (zatwierdzonych planów prac) na badania dla poszczególnych obszarów zapewnia wnioskodawcy pierwszeństwo i preferencje wśród wnioskodawców ubiegających się o plan pracy dotyczący eksploatacji tego samego obszaru i zasobów. Zatem Skarb Państwa będzie beneficjentem niniejszego Programu w przypadku rozpoczęcia wydobycia przemysłowego (komercyjnego).

Impuls dla rozwoju i praktycznego zastosowania morskich technologii geologiczno--górniczych i metod wydobywczych, a w efekcie budowy polskiego potencjału zasobowego, badawczego i organizacyjno-finansowego, mają stanowić wyselekcjonowane działania i narzędzia wsparcia planowane do wdrożenia w ramach niniejszego Programu. Ich wdrożenie i doskonalenie pozwoli także na budowę polskiej marki w zakresie badań geologicznych i górnictwa morskiego, a w przyszłości – rozwój technologii i metodyki, stanowiących cenny
zasób eksportowy.

Kluczowe cele Programu:

• rozwój technologii geologiczno-górniczych i zaplecza technicznego, w tym budowy, zakupu i adaptacji przynajmniej jednego statku do celów badawczych, a także jego modernizacja i instalacja aparatury pomiarowej oraz analitycznej, ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju polskiej myśli naukowo-technicznej,
• wypracowanie metodyki badawczej, dokumentacyjnej i eksploatacyjnej dostosowanej do ekstremalnych warunków panujących na znacznych głębokościach oraz specyficznych warunków stref dna oceanicznego jako cennej podstawy dla dynamicznego rozwoju polskiej gospodarki i zasobu o dużej wartości eksportowej (np. łazik, pionowy transport rurami, trał),
• dalszy rozwój potencjału polskiego zaplecza naukowego w wielu dziedzinach, w tym: geologicznych, górniczych, żeglugi morskiej, podwodnego transportu, technicznych i pokrewnych, popartego wiedzą i doświadczeniem praktycznym,
• zwiększenie zaplecza surowcowego Rzeczypospolitej Polskiej i krajowego potencjału rezerw strategicznych,
• ograniczenie zależności surowcowej Rzeczypospolitej Polskiej od dostaw zewnętrznych (pozostających w zarządzie innych państw),
• opracowanie opłacalnej ekonomicznie i gospodarczo metody wydobycia konkrecji polimetalicznych, naskorupień kobaltonośnych, masywnych siarczków polimetalicznych, hydratów gazowych i innych,
• budowa polskiej marki badawczej i technicznej wraz ze wzrostem jej znaczenia na arenie międzynarodowej, w szczególności w zakresie robót i prac geologicznych, robót wydobywczych i przeróbczych w warunkach głębokomorskich i oceanicznych.