Co z tym gazem? Terminal LNG w Świnoujściu

Polska, dzięki powstającemu terminalowi LNG w Świnoujściu, stanie się nowym graczem na globalnym rynku LNG, który stanowi już ponad 32 proc. światowego handlu gazem ziemnym.  Rynek LNG w latach 1971-2011 wzrósł aż 65-krotnie. Szacuje się, że do 2030 r.  powiększy się jeszcze o 200 proc.

Budowa terminalu LNG, który umożliwi sprowadzanie gazu ziemnego z dowolnego miejsca na świecie, diametralnie zmieni naszą rzeczywistość. Dziś bowiem Polska jest w niemal 70 proc. uzależniona od importu gazu ziemnego. Cena gazu, który kupujemy głównie w kontraktach długoterminowych jest aż w 96 proc. skorelowana z cenami ropy naftowej i produktów ropopochodnych. W UE ten wskaźnik zależności od ropy wynosi 79 proc., natomiast w Wielkiej Brytanii zaledwie 32 proc. (tam ceny gazu w dużej mierze wyznaczana rynek).

"Podpisane umowy długoterminowe na dostawy gazu ziemnego dla Polski nie odzwierciedlają zmian, jakie nastąpiły w naszej gospodarce. Dlatego należy rozpocząć proces modyfikacji dotychczasowego sposobu wyceny gazu poprzez ustalanie jego wartości w oparciu o mechanizmy rynkowe. Wczorajsza decyzja Komisji Europejskiej o wszczęciu dochodzenia antymonopolowego wobec Gazpromu potwierdza słuszność tego postulatu". – powiedział minister skarbu Państwa Mikołaj Budzanowski, w trakcie panelu dyskusyjnego zorganizowanego przez spółkę Polskie LNG, który odbył się 5 września 2012 r.  podczas XXII Forum Ekonomicznego w Krynicy.

Unia Europejska budując zintegrowany, konkurencyjny rynek gazu ziemnego dąży do wypracowania nowych mechanizmów jego wyceny, dostosowując je do zmieniającej się sytuacji makroekonomicznej. Doświadczenia rynku amerykańskiego i brytyjskiego wskazują, iż ten sposób wyceny jest najbardziej perspektywiczny. Odnoszenie cen gazu w kontraktach długoterminowych do cen w europejskich hubach jest w najbliższych latach bardzo realną perspektywą.

Zwiększająca się dywersyfikacja źródeł pozyskiwania gazu ziemnego na świecie -  dzięki wzrostowi podaży LNG i rewolucji łupkowej w USA - oraz rosnące znaczenie terminali LNG na globalnym rynku gazu, otwiera przed Polską i państwami Europy Środkowo–Wschodniej nowe możliwości. „W latach 1971-2011 rynek LNG wzrósł na świecie 65-krotnie! Produkcja gazu ziemnego wzrastała w tym czasie o 3,9 proc. rocznie, podczas gdy produkcja LNG zwiększała się co roku średnio aż o 14,6 proc.” -  powiedział podczas panelu prezes spółki Polskie LNG Rafał Wardziński. „Budowany w Świnoujściu terminal LNG pozwoli na import gazu z dowolnego miejsca na świecie. Dzięki niemu Polska stanie się nowym graczem na globalnym rynku tego surowca” – dodał.

Punktem wyjścia do dyskusji – w zorganizowanym przez spółkę Polskie LNG panelu - był raport przygotowany przez dr. Robera Zajdlera „Perspektywy rozwoju formuł cenowych w kontraktach długoterminowych na dostawy gazu ziemnego oraz ich znaczenia dla stworzenia hubu gazowego dla państw Europy Środkowo-Wschodniej w Polsce”.

Autor raportu Robert Zajdler przypomniał, że Europa stanowi pod względem konsumpcji LNG drugi, po Azji, rynek na świecie. Jej udział w globalnym imporcie LNG wynosi 27 proc. i zwiększa się średnio o 10 proc. rocznie. Dynamiczny rozwój tego rynku rodzi pytanie o rolę Polski w tym procesie. „W naszym kraju mógłby powstać hub, który stałby się centrum handlu gazem w Europie Środkowo-Wschodniej, jednak musiałby on uwzględniać potencjalną konkurencję ze strony austriackiego CEGH oraz hubów niemieckich” – powiedział podczas panelu dr R. Zajdler.

Na wzrastającą rolę handlu gazem w europejskich hubach zwrócił także uwagę Stephan Lehrke z Boston Consulting Group. W przedstawionej analizie podkreślił, że w latach 2005-2010 obroty na rynkach gazu ziemnego w Europie wzrosły o 47 proc., co w konsekwencji może doprowadzić do fundamentalnych zmian w konstrukcji kontraktów długoterminowych.

W zorganizowanym przez PLNG panelu „Co z tym gazem? Terminal LNG w Świnoujściu – polskie drzwi do globalnego rynku gazu” udział wzięli: Mikołaj Budzanowski (minister skarbu państwa), Rafał Wardziński (prezes Zarządu Polskie LNG S.A.), Grażyna Piotrowska – Oliwa (prezes Zarządu PGNiG S.A.), Stephan Lehrke (partner i dyrektor zarządzający The Boston Consulting Group, Niemcy), Robert Zajdler (radca prawny, Zajdler Energy Lawyers) oraz Roger Rodiek (dyrektor rozwoju, Parsons Brinckerhoff, USA). Debatę poprowadził Michał Kobosko (redaktor naczelny "Wprost").

Maciej Mazur