Plastik w morzach i oceanach

Jak ograniczyć ilość odpadów trafiających każdego dnia do mórz i oceanów? Zacznijmy od plastikowych butelek, słomek i jednorazowych kubków do kawy.

Nowe dane pokazują jak dużo jednorazowych produktów plastikowych jest w powszechnym użyciu wśród mieszkańców Europy. Co więcej, z przeprowadzonych badań wynika jak w znacznym stopniu masowa produkcja plastiku przyczynia się do narastania problemu zanieczyszczenia mórz i oceanów. Pierwszym krokiem do rozwiązania tego problemu jest wprowadzenie i wdrożenie istniejących już przepisów prawnych.

Organizacja Seas At Risk opublikowała dzisiaj nowy raport w którym prezentowane są dane ilościowe dot. wykorzystania jednorazowych opakowań i produktów plastikowych w codziennym życiu Europejczyków. Szacuje się, że w krajach UE każdego roku zużywanych i wyrzucanych jest łącznie: 

- 46 miliardów plastikowych butelek, 

- 16 mld jednorazowych kubków do kawy, 

- 580 miliardów papierosów, 

- 2,5 miliarda opakowań na wynos, 

- 36,4 mld słomek do picia. 

Tego rodzaju produkty jednorazowego użytku są ogromnym marnotrawstwem zasobów, generują dodatkowe koszty dla podatników (na rzecz przetwarzanie odpadów), a także stanowią średnio 51% wszystkich śmieci znajdowanych na Europejskich plażach. 

W raporcie przedstawiono także potencjalne rozwiązania tego problemu i wyróżniono kilka pionierskich inicjatyw mających na celu zmniejszenie zużycia tworzyw sztucznych. Wymienione przykłady obejmują: system pobierania kaucji za butelki wprowadzony w Norwegii, inicjatywy miast mające na celu promocję picia wody z kranu, kubki na kawę wielokrotnego użytku wykorzystywane przez zrzeszenie kawiarni we Freiburgu w Niemczech, zakaz używania jednorazowego plastiku na wydarzeniach kulturalnych w Monachium oraz zakaz użytkowania jednorazowych naczyń wprowadzony we Francji. 

- Raport opublikowany przez Seas at Risk to pierwszy krok w kierunku poprawy stanu ekosystemów morskich w całej Europie, w tym także na Bałtyku. Do tej pory skala problemu nie była nam znana. Teraz wiemy, że Polska należy do sześciu krajów UE o największym zapotrzebowaniu na plastik. Największym problemem są jednorazowe plastikowe produkty. Rocznie w Polsce zużywanych jest 2,4 miliardów butelek plastikowych, 8,4 milionów jednorazowych kubków na kawę, 1,2 miliarda słomek, 130 milionów opakowań na wynos i 45 miliardów papierosów. To właśnie te produkty stanowią 49% wszystkich odpadów morskich najczęściej zaśmiecających nasze morza i plaże - mówi Olga Sarna z Fundacji MARE. 

Najprostszym sposobem rozwiązania problemu jest rozszerzenie Dyrektywy w sprawie torebek plastikowych1 także na inne rodzaje artykułów jednorazowych. Oznaczałoby to zobowiązanie państw członkowskich do zredukowania ilości wykorzystywanych jednorazowych produktów poprzez całkowity zakaz ich użytkowania lub poprzez pobieranie dodatkowych opłat. W badaniu wykazano, że takie metody okazały się niezwykle skuteczne w przypadku torebek plastikowych - na przykład w Szkocji, po wprowadzeniu dyrektywy użycie toreb spadło aż o 80%. Co więcej, takie środki jak opłaty za torebki lub pobieranie kaucji za butelki zostały bardzo dobrze przyjęte przez społeczeństwo. 

Komisja Europejska opracowuje obecnie Strategię ws. tworzyw sztucznych w gospodarce cyrkularnej. Jest to szansa na zmniejszenie ogromnej liczby niepotrzebnych plastikowych produktów zanieczyszczających nasze oceany. 

rel (Fundacja MARE)