WWF alarmuje: Świat stoi na progu oceanicznego bankructwa

Zasoby oceanów kurczą się w błyskawicznym tempie, co zagraża globalnej gospodarce – alarmuje międzynarodowa organizacja ekologiczna WWF, która opublikowała właśnie nowy raport Reviving the Ocean Economy: The case for action – 2015. Do utracenia mamy zasoby warte 24 bilionów dolarów amerykańskich.

Jeśli porównamy wartość oceanów z wiodącymi gospodarkami na świecie, to znajdą się one w pierwszej dziesiątce, zajmując siódme miejsce – tłumaczy Piotr Prędki z WWF Polska. – Szacuje się, że roczna wartość towarów i usług, dostarczanych przez oceany wynosi 2,5 tryliona dolarów. Warto podkreślić, że w tych kwotach nie uwzględniono produkcji niegenerowanej bezpośrednio przez oceany, czyli eksploatacji paliw kopalnych i farm wiatrowych. Nie braliśmy też pod uwagę wartości niematerialnych takich jak np. rola oceanów w stabilizacji temperatur, których wartość jest nie do oszacowania, a które mają kluczową rolę w regulowaniu klimatu Ziemi.

Oceany są narażone na szereg zagrożeń. Przełowienie stad ryb zagraża przetrwaniu rybołówstwa, podobnie jak zanieczyszczenie wód oceanów, czy też degradacja raf koralowych, stanowiących matecznik dla wielu gatunków ryb. Z kolei niszczenie brzegów oceanów i wylesianie mangrowców prowadzi do odsłonięcia strefy brzegowej i naraża mieszkańców obszarów przybrzeżnych na negatywne oddziaływanie ekstremalnych zjawisk pogodowych.
 
Lista zagrożeń dla oceanów jest bardzo długa – dodaje Prędki. – Dlatego w naszym raporcie wskazujemy na potrzebę podjęcia natychmiastowych działań. Pierwszym z nich jest zagwarantowanie odbudowy zasobów w oceanach, co w praktyce oznacza ich zrównoważoną eksploatację. Kolejne wyzwanie wiąże się z potrzebą redukcji emisji dwutlenku węgla, co powstrzyma proces podwyższania temperatury i zakwaszania wód w oceanach. Wreszcie, do 2020 roku, do 30 procent  powinna wzrosnąć powierzchnia chronionych i skutecznie zarządzanych obszarów morskich i przybrzeżnych.
 
Na liście rekomendowanych przez WWF działań znalazły się również ochrona stad ryb i siedlisk w których występują. Obecnie aż 61,3 procent światowych stad ryb jest w pełni wyeksploatowanych, a kolejne 28,8 procent nadmiernie eksploatowanych, uszczuplonych bądź w fazie odbudowy. Ważne jest również zrozumienie międzynarodowego i transgranicznego charakteru oceanów. Ich zasoby są współdzielone przez wiele państw, stąd niezwykle istotne jest partnerstwo na rzecz ich ochrony i zrównoważonego zarządzania.
 
Społeczność międzynarodowa powinna uwzględniać też szacunki wartości oceanów, a na poziomie krajowym należy dokonywać oceny wartości  mórz i oceanów na zasadzie analizy  korzyści, dóbr i usług. Ważne jest również zintegrowanie wiedzy naukowej z planowaniem ekonomicznego rozwoju gospodarek zależnych od oceanów.
 
Zasoby oceanów są na wyczerpaniu i mamy ostatnią szansę, aby zapobiec nadchodzącemu deficytowi. Jeśli tak się nie stanie, do 2050 roku kilkaset milionów ludzi straci dostęp do źródła żywności, pracy jak również naturalną ochronę przed sztormami. Już dziś borykamy się z gigantycznym spadkiem bioróżnorodności w morzach i oceanach. Zgodnie z informacjami w Living Planet Report, przygotowanym przez WWF w 2014 roku, w ciągu czterech ostatnich dekad aż o 39% skurczyła się ilość gatunków żyjących w morzach i oceanach.