Wznowienie wspólnych filipińsko-amerykańskich patroli na Morzu Południowochińskim

Stany Zjednoczone i Filipiny rozpoczęły wspólne patrole powietrzne i morskie na Morzu Południowochińskim – podała w środę agencja AP. Wcześniej prezydent Filipin Ferdinand Marcos Jr. ocenił, że sytuacja na akwenie, od dawna postrzeganym jako potencjalny punkt zapalny między Stanami Zjednoczonymi a Chinami, gdzie Pekin zgłasza liczne roszczenia terytorialne, jest "tragiczniejsza niż kiedykolwiek".

Marcos zauważył, że wspólne patrole sił powietrznych i morskich, które potrwają do czwartku, są "znaczącą inicjatywą", mającą na celu zwiększenie interoperacyjności między obiema stronami.

Resorty obrony USA i Filipin, najstarszych sojuszników wojskowych Waszyngtonu w Azji, zgodziły się w lutym na wznowienie patroli na Morzu Południowochińskim, które zawiesił w 2016 r. faworyzujący stosunki z Pekinem poprzedni filipiński prezydent Rodrigo Duterte.

Pierwszy wspólny patrol rozpoczął się we wtorek w pobliżu wyspy Mavulis, najbardziej wysuniętego na północ punktu filipińskiego terytorium w kanale Bashi, zaledwie 100 km na południe od Tajwanu, i przemieszcza się na zachód - w kierunku akwenu nazwanego przez Manilę Morzem Zachodniofilipińskim, a będącego częścią Morza Południowochińskiego. Akwen znajduje się w wyłącznej strefie ekonomicznej Filipin.

Wznowienie współnego patrolowania zbiega się z wyrażoną w niedzielę opinią prezydent Marcos, który podczas wizyty na Hawajach, ocenił, że sytuację na Morzu Południowochińskim jest coraz "tragiczniejsza", ponieważ Chiny starają się zaznaczyć swoją obecność na obszarze, "coraz bliższym" wybrzeża Filipin, w tym atoli znajdujących się w odległości około 60 mil morskich (111 kilometrów) od terytorium Filipin.

Chiny roszczą sobie prawa do większości Morza Południowochińskiego. Swoje roszczenia Pekin oznacza na mapach tzw. linią dziewięciu kresek, która rozciąga się aż do 1500 km na południe od kontynentalnej części kraju, obejmując wyłączne strefy ekonomiczne stron zgłaszających roszczenia terytorialne, w tym Brunei, Indonezji, Malezji, Filipin i Wietnamu. Chiny budują na spornym akwenie sztuczne wyspy, na których umieszczają przyczółki wojskowe.

Chiny ostrzegły wcześniej Manilę przed "podsycaniem ognia" regionalnych napięć po tym, gdy za czasów Marcosa doszło do podpisania nowych umów, dających siłom amerykańskim dostęp do filipińskich baz w pobliżu Tajwanu, co spotkało się z ostrym protestem Pekinu i intensyfikacją działań chińskich służb na akwenie.

W listopadzie chińska straż przybrzeżna użyła armatki wodnej wobec załogi filipińskiego statku zaopatrzeniowego na spornych wodach, a w zeszłym miesiącu chińskie służby doprowadziły do zderzenia z jednostką filipińskiej straży przybrzeżnej i wojskową łodzią zaopatrzeniową w pobliżu jednej ze spornych mielizn.

krp/ mal/