Rosyjski statek szpiegowski poszukuje wraku, na którym może być broń

Rosyjski statek szpiegowski Jantar, którego od tygodnia śledzą samoloty NATO, poszukuje w zachodniej części Morza Śródziemnego u wybrzeży Algierii wraku zatopionego w grudniu 2024 r. statku Ursa Major, na którym może znajdować się przemycana broń - poinformował portal Navalnews.

Statek towarowy Ursa Major płynął z Sankt Petersburga w kierunku Władywostoku przez Kanał Sueski. Według źródeł, na które powołuje się portal przewoził dwa 45-tonowe kluczowe elementy do budowy rosyjskiego lodołamacza atomowego typu 10510 Rosija, który jest budowany w stoczni koło Władywostoku na Dalekim Wschodzie. Prawdopodobnie 23 grudnia doszło do eksplozji w maszynowni i dzień później statek zatonął. Zginęło wówczas dwóch członków załogi, a 14 pozostałych uratowała hiszpańska straż przybrzeżna.

Portal Marinetraffic zauważył, że od środy statek Jantar, który kilka dni cumował w Algierze, gdzie prawdopodobnie uzupełniał zapasy, obecnie operuje na tym samym odcinku Morza Śródziemnego, na którym zatonął Ursa Major.

Powód, dla którego Jantar przybył na miejsce wraku Ursa Major, jest nieznany, ale portal Navalnews sugeruje, że może on przeprowadzać dokładne badania w celu ustalenia przyczyny eksplozji.

Właściciel Ursa Major, rosyjska spółka Oboronlogistics tuż po zatonięciu statku uznała, że nastąpiło ono w skutek „ataku terrorystycznego”. Według Navalnews Jantar może również pomóc w zniszczeniu wrażliwych materiałów, ponieważ Ursa Major mógł przemycać broń, co często robił w przeszłości, a możliwe dowody mogą nadal znajdować się na pokładzie statku. Jantar mógł też zostać wysłany, aby odzyskać 45-tonowe elementy przeznaczone dla lodołamacza, co pomogłoby Moskwie uniknąć przekroczenia kosztów i opóźnień w jego budowie.

The Alliance remains vigilant across the entire Euro-Atlantic area. A French maritime patrol aircraft ATL2 monitored the Russian ship YANTAR while the vessel was sailing through the Mediterranean sea. #WeAreNATO pic.twitter.com/ccLChpuFPU

— NATO Maritime Command (@NATO_MARCOM) January 14, 2025

James Droxford, były oficer Marynarki Wojennej i Agencji Wywiadowczej USA, poinformował na swoim blogu, że przed kilkoma dniami, gdy Jantar znajdował się jeszcze w porcie w Algierze, na jego pokładzie zauważono i sfotografowano rosyjskiego kontradmirała Aleksandra Konowałowa, dowódcę 29. Brygady Okrętów Podwodnych Specjalnego Przeznaczenia. Portal Navalnews zasugerował, że postawienie Konowałowa na czele operacji poszukiwania wraku Ursa Major oznacza, że Moskwa przywiązuje do niej bardzo duże znaczenie.

Jantar to specjalny statek wywiadowczy projektu 22010, który jest w służbie Głównego Zarządu Badań Głębinowych (GUGI), tajnej jednostki Ministerstwa Obrony Rosji. Na pokładzie ma dwa trzyosobowe okręty podwodne o nazwach Rus i Konsal, zdolne do nurkowania na głębokość do 6 tys. metrów. Statek jest znany ze swoich operacji nadzoru oceanograficznego, ale służby NATO podejrzewają, że wykrywa i mapuje krytyczną zachodnią i NATO-wską infrastrukturę podwodną na Bałtyku i Morzu Północnym.

Jantar został użyty w 2017 roku do zbadania wraków samolotów MiG-29K i Su-33, które rozbiły się za burtą rosyjskiego lotniskowca RFS Admirał Kuzniecow, gdy ten operował we wschodniej części Morza Śródziemnego u brzegów Syrii, przeprowadzając ataki powietrzne w imieniu reżimu Baszara al -Asada. Według Navalnews Jantar został najprawdopodobniej użyty wówczas do zniszczenia wrażliwych urządzeń wojskowych na pokładzie tych samolotów, aby nie wpadły w ręce sił NATO.

Tadeusz Brzozowski