Choć transport morski bywa nazywany jednym z najbardziej ekologicznych, wciąż pozostawia wiele do życzenia w kwestii rzeczywistego wpływu na środowisko. Co może sprawić, że stanie się bardziej zrównoważony?
Czy transport morski jest ekologiczny?
Fracht morski bywa często wymieniany jako opcja bardziej przyjazna dla środowiska niż tradycyjny transport samochodowy. Czy słusznie? Nie da się ukryć, że najmniej ekologicznym środkiem transportu wciąż pozostają samochody, które odpowiadają za 71,7% gazów cieplarnianych generowanych przez transport na terenie Unii Europejskiej – jak podaje raport Europejskiej Agencji Środowiska (EEA). Żegluga (w ogólnym rozumieniu) zajmuje jednak drugą lokatę w tym zestawieniu z wynikiem na poziomie 14,1%*.
Skąd zatem przekonanie o proekologicznym charakterze tego rozwiązania? Chociażby dlatego, że przewiezienie jednej tony drogą morską pochłania ok. ¼, a niekiedy nawet ⅙, ilości paliwa, jaka jest potrzebna do przewiezienia tego samego ładunku w ramach transportu drogowego.
Pojedynczy statek towarowy eksploatowany w normalnych warunkach nie emituje do atmosfery dużo szkodliwych związków. Problem pojawia się jednak w miejscach o dużym natężeniu ruchu morskiego, w którym produkowane spaliny ulegają kumulacji. Dodatkowo ewentualne awarie tego środka transportu mają wysoki potencjał do przerodzenia się w katastrofę ekologiczną ze względu na ryzyko wycieku niebezpiecznych substancji i zatrucia wody oraz znajdującego się w niej życia. Nie można też zapomnieć o hałasie (podwodnym i nadwodnym), który nie pozostaje bez wpływu na miejscową faunę.
Dekarbonizacja żeglugi morskiej – założenia na przyszłość
W odniesieniu do transportu morskiego Unia Europejska wyznaczyła bardzo ambitny cel, jakim jest osiągnięcie całkowitej zeroemisyjności tej gałęzi do 2050 roku. Choć może się wydawać, że to jest jeszcze bardzo dużo czasu, warto mieć świadomość, że duża część rozwiązań mogących zapewnić realizację tego celu pozostaje wciąż w sferze pomysłów i prototypów. Zmienienie ich w projekty komercyjne, przygotowanie właściwych procesów produkcyjnych i stworzenie potrzebnej infrastruktury to niezwykle czasochłonne działania, które powinny rozpocząć się jak najszybciej, o ile ten cel ma zostać spełniony terminowo.
W procesie dekarbonizacji żeglugi morskiej w przyszłości duże znaczenie mogą mieć m.in. poniższe rozwiązania.
- Napęd WDP (Wave Devouring Propulsion) – konstrukcja inspirowana ruchem płetw wielorybów, która ma za zadanie efektywnie wykorzystywać energię fal, zmniejszając jednocześnie zużycie paliw kopalnianych.
- Ekologiczne paliwa alternatywne – obecnie nie ma jeszcze rozwiązań pozwalających na zastąpienie oleju opcją korzystniejszą dla środowiska na masową skalę. Trwają jednak prace nad zastosowaniem w tym celu m.in. takich alternatywnych paliw, jak metanol, amoniak, wodór czy nawet glony lub algi.
- Inteligentne planowanie żeglugi – i w tej gałęzi transportu towarowego innowacyjne technologie mogą przynieść wiele korzyści. Technologia blockchain, sztuczna inteligencja czy rozwiązania z zakresu IoT mogą wpłynąć na zwiększenie wydajności flot poprzez lepsze planowanie tras morskich w sposób obniżający ślad węglowy.
- Napęd wiatrowy – wbrew pozorom, powrót do korzeni żeglugi może przynieść wiele korzyści. Nowoczesne żagle, które występują pod nazwą WindWings, mają za zadanie odciążyć silnik, który dzięki temu cechuje mniejsze spalanie. Rozwiązanie to wymaga jednak zmniejszenia powierzchni ładunkowej, co może wpłynąć negatywnie na ekonomiczność tego systemu transportowego.
Optymalizacja transportu towarów drogą morską
Chociaż wiele wskazuje na to, że w najbliższych latach transport morski zostanie zmodernizowany i wyposażony w bardziej ekologiczne rozwiązania, na ten moment wiele z nich pozostaje w sferze prototypów, a zatem daleko od komercyjnego użytku. Inwestorom pragnącym zmniejszyć ślad węglowy generowany przez ten aspekt prowadzonego biznesu pozostają jednak do dyspozycji inne opcje.
Atutem frachtu morskiego jest połączenie dalekiego zasięgu, niskiego współczynnika energochłonności oraz dużej ładowności. Sposobem na zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko może okazać się maksymalne wykorzystywanie dostępnej przestrzeni ładunkowej. Dzięki temu jednostka będzie bardziej zagospodarowana, choć zużyje podobną ilość paliwa, co przy mniejszym załadunku. Optymalizacja może również dotyczyć odbioru towaru z użyciem transportu kolejowego, a nie drogowego, o ile tylko pozwala na to istniejąca infrastruktura.
W zorganizowaniu procesu w taki sposób może pomóc profesjonalna firma zajmująca się transportem morskim, np. AsstrA. Dzięki temu inwestor nie tylko zrealizuje swój cel transportowy, ale również zyska świadomość tego, że prowadzi biznes w zrównoważony sposób.
Źródła:
* https://www.eea.europa.eu/pl/sygna142y/sygnaly-2022/artykuly/najwyzszy-czas-na-zmiany-w
USD
EUR
CHF
GBP