Ulga abolicyjna: Urzędy Skarbowe lawinowo wzywają marynarzy

Na przestrzeni ostatnich kilkunastu miesięcy wielokrotnie sygnalizowaliśmy o wzmożonej aktywności organów podatkowych względem marynarzy. Niestety w ostatnich tygodniach, pomimo pandemii Covid-19, mamy do czynienia z coraz większą ilością wezwań polskich marynarzy, którzy rozliczyli swoje zeznania podatkowe z ulgą abolicyjną w latach 2014-2016.

Warto zaznaczyć, iż wezwania te w większości dotyczą marynarzy, którzy otrzymali we wcześniejszych latach podatkowych pozytywne decyzje w zakresie ograniczenia poboru zaliczek m.in. w odniesieniu do pracy u norweskiego lub singapurskiego armatora

Urzędy Skarbowe, które obecnie najczęściej wzywają marynarzy to m.in.: US Sopot, US Lębork, US Słupsk, US Wejherowo, US Puck, I US Gdańsk, II US Gdańsk, III US Gdańsk, I US Gdynia, II US Gdynia, US w Kartuzach, US w Koszalinie, US w Kościerzynie, I US Poznań, US w Kwidzynie, US w Legnicy, US w Tczewie, US w Sierpcu, US w Starogardzie Gdańskim, I US w Szczecinie, US w Bolesławcu, US w Ostrowie Wielkopolskim, US w Rybniku.

W ostatnich tygodniach wezwano ponad 65 marynarzy, o których nam wiadomo, z całej Polski do złożenia wyjaśnień lub wszczęto w ich sprawach kontrole skarbowe lub po prostu wezwano ich do złożenia korekty PIT bez ulgi abolicyjnej.

Trudno określić jak dalej rozwinie się sytuacja, ale można odnieść wrażenie, że organy podatkowe zaczęły poszukiwać wszelkich możliwych punktów zaczepienia, żeby podważyć prawo do ulgi abolicyjnej, z którego skorzystali marynarze w latach wcześniejszych.

Co jest powodem wzmożonych działań organów podatkowych?

Pomijając oczywisty fakt, że z uwagi na różne państwowe programy pomocowe związane z pandemią Covid-19 organy podatkowe będą dużo bardziej fiskalnie nastawione do podatników, to jednym z kluczowych powodów tej wzmożonej aktywności Urzędów Skarbowych jest fakt, iż rok podatkowy 2014 przedawnia się z dniem 31 grudnia 2020 roku.

Warto przypomnieć, iż to właśnie w 2014 roku zaczęły w Polsce obowiązywać przepisy, które dały podstawę polskim marynarzom pracującym w określonych modelach zatrudnienia m.in u norweskich armatorów, do skorzystania z ulgi abolicyjnej w Polsce.

Kolejnym przyczynkiem do ww. kontroli skarbowych i czynności sprawdzających jest fakt, iż od dnia 01.01.2020 roku obowiązuje w polskim prawie podatkowym bardzo zawężająca i niekorzystna dla marynarzy definicja „komunikacji międzynarodowej” oraz „przewozu pasażerów lub ładunku”, którą Urzędy Skarbowe nieprawidłowo utożsamiają z definicją „transportu morskiego”.

Niestety zgodnie z moimi obawami, które artykułowałem wielokrotnie, organy podatkowe w toku prowadzonych postępowań próbują podważać fakt wykonywania transportu morskiego przez jednostki (szczególnie jednostki specjalistyczne lub statki sejsmiczne), na których marynarze pracowali w latach 2014-2016, co akurat w tych przypadkach jest i było zgodne z definicjami „transportu morskiego” zawartymi we właściwych umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania, błędnie odwołując się do definicji zawartych w noweli do PIT w zakresie tzw. „zwolnienia z PIT marynarzy”.

Powyższa praktyka jest nieprawidłowa z wielu względów m.in. chociażby z uwagi na fakt, iż organy podatkowe stosują definicje z aktu o niższej randze (ustawa) pomijając definicje zawarte w konwencjach międzynarodowych.

Co więcej, definicje „przeznaczoną” do zwolnienia z PIT dla marynarzy próbuje się stosować do stanów faktycznych, które miały miejsce przed obowiązywaniem ww. przepisów, co jest skrajnie nieprawidłową praktyką. Warto pamiętać, że ww. zawężające definicje dotyczą zupełnie innych regulacji prawnych, które rzekomo miały ułatwić życie polskim marynarzom i powinny być stosowane tylko i wyłącznie do tych marynarzy, którzy zawnioskowaliby o zwolnienie z PIT na zasadach określonych ww. nowelą w ustawie o PIT i to tylko od roku 2020.

Wezwania Urzędów Skarbowych naruszające RODO

Jak już wcześniej sygnalizowaliśmy, Urzędy Skarbowe w związku z prowadzonymi wobec marynarzy czynnościami sprawdzającymi lub prowadzonymi postępowaniami kontrolnymi stosują coraz bardziej niepokojące praktyki.

Otóż, organy podatkowe kierując do marynarzy wezwania do wyjaśnienia ich sytuacji podatkowej, poza prośbami o dokumenty, wzywają również niektórych marynarzy do ujawnienia danych innych kolegów (sic!), z którymi aktualnie wykonują, bądź wykonywali pracę na danym statku, co jest działaniem oczywiście niezgodnym z prawem (m.in. przepisy dot. RODO).  Ponadto, Urzędy Skarbowe wzywają marynarzy do podania informacji na temat podmiotu/armatora/pośrednika, który jest w posiadaniu danych personalnych innych marynarzy świadczących pracę na tym samym statku co podatnik.

Należy pamiętać, że kierowanie przez Urzędy Skarbowe do marynarzy tego rodzaju wezwań w zakresie informacji dotyczących ich kolegów z pracy stanowi oczywiste nadużycie i jest sprzeczne z przepisami obowiązującego prawa, w tym ustawą o ochronie danych osobowych.

Wskazać należy, iż każdy z marynarzy powinien wyjaśniać przed organem podatkowym wyłącznie własną sytuację podatkową i w żadnej mierze nie jest obwiązany do przedkładania informacji o innych osobach.

Dodatkowo organy podatkowe pomijają fakt, iż ujawnienie przez marynarza danych osobowych innych osób/podmiotów może stanowić naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, co może skutkować dla danego marynarza utratą pracy oraz skierowaniem przeciwko niemu roszczeń ze strony armatora.

Bandera statku jako podstawa do wezwania marynarza przez Urząd Skarbowy?

Co ciekawe, niektóre Urzędy Skarbowe próbują poszukiwać podstaw do opodatkowania marynarzy przez pryzmat bandery statku, na którym marynarz wykonywał pracę. Taka praktyka jest oczywiście niezgodna z brzmieniem prawie wszystkich umów o unikaniu podwójnego opodatkowania i modelową konwencją OECD w zakresie podstaw opodatkowania marynarzy.

Można tylko domniemywać, iż jest to pokłosie noweli dotyczącej „zwolnienia z PTI dla marynarzy”, gdzie przesłanka bandery pojawia się jako jedna z podstaw do ewentualnego zwolnienia z PIT marynarza. Pamiętajmy, że przepisy te obowiązują od 2020 roku i dotyczą tylko ww. wąskiego zakresu regulacji.

Informacje od zagranicznych administracji skarbowych

W wielu przypadkach polskie organy podatkowe występują z zapytaniami dotyczącymi zatrudnienia polskiego marynarza w latach 2014-2016 do zagranicznych administracji skarbowych w celu weryfikacji poprawności rozliczeń marynarza w ww. okresie w Polsce. Warto zauważyć, iż w niektórych sprawach zakres ww. zapytań jest w mojej ocenie dalece wybiegający poza uprawnienia wynikające z przepisów w zakresie automatycznej wymiany informacji podatkowej.

Niestety w efekcie otrzymanych odpowiedzi z zagranicy Urzędy Skarbowe bardzo często wszczynają postępowania sprawdzające lub kontrole skarbowe względem marynarzy.

Co ciekawe, w kilkunastu sprawach doszło do wszczęcia czynności sprawdzających nawet wtedy, gdy informacje uzyskane z zagranicy były korzystne dla marynarzy. Państwa, które przesyłają do Polski informacje o polskich podatnikach uzyskujących dochody zagranicą to m.in.: Norwegia, Dania, Holandia, Wielka Brytania, Singapur, Kanada, Szwecja, Niemcy etc.

Podsumowanie

Reasumując, należy wskazać, iż na przestrzeni ostatnich tygodni organy podatkowe zdecydowanie zaktywizowały swoje działania kontrolne względem marynarzy. Do Kancelarii zgłasza się tygodniowo po kilku wezwanych marynarzy w sprawach, które wydawały się do niedawna oczywiste.

Rekomendujemy, aby przed skontaktowaniem się z Urzędem Skarbowym w związku z jakimkolwiek wezwaniem zweryfikować swoja sytuację prawno-podatkową.

Ponownie przypominamy, iż marynarze muszą pamiętać o tym, iż wszelkie argumenty i dokumenty, które należy wnieść w toku ww. postępowań wszczynanych przez organy podatkowe należy przedstawić na jak najwcześniejszym etapie postępowania przed Urzędem Skarbowym, a nie dopiero w ewentualnym odwołaniu, dlatego też odradzamy samodzielny kontakt z organami podatkowymi.

Podkreślić należy, iż Samodzielny kontakt marynarza z organem podatkowym może bardzo poważnie skomplikować późniejsze budowanie linii obrony marynarza w przypadku negatywnych wyników czynności sprawdzających, które mogą prowadzić finalnie do faktycznego opodatkowania marynarza.

Każdy marynarz wezwany przez Urząd Skarbowy chcąc zabezpieczyć swój interes prawno-podatkowy powinien skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika w kontakcie z US. Warto również zauważyć, iż Urzędy Skarbowe coraz chętniej sięgają do przepisów kodeksu karnego skarbowego, aby karać grzywnami lub mandatami marynarzy, którzy nie złożyli zeznań podatkowych lub nieprawidłowo, w ocenie organu, się rozliczyli lub poświadczyli przed organem nieprawdę.

Przypominamy, iż 7-dniowy termin zakreślony w wezwaniu do złożenia wyjaśnień lub korekty zeznania jest terminem instrukcyjnym, który można wydłużyć np. powołując się na przebywanie zagranicą, pandemię Covid-19 lub potrzebę zebrania dokumentacji.

Zespół Kancelarii obsługuje marynarzy na terenie całej Polski w zakresie reprezentacji marynarzy przed organami podatkowymi. W razie pytań lub wątpliwości zapraszamy do kontaktu.