Rząd przyjął trzy projekty dot. portów i marynarzy

Poprawa funkcjonowania polskich portów, polepszenie transportu drogowego do portów oraz stworzenie zachęt do przechodzenia statków pod polską banderę, to cele trzech projektów ustaw przyjętych we wtorek przez rząd - poinformowało CIR.

Według komunikatu, pierwszy z przyjętych projektów to przedłożona przez ministra gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej nowela ustawy o portach i przystaniach morskich. Projekt dostosowuje polskie prawo do unijnego rozporządzenia dotyczącego świadczenia usług portowych oraz wspólnych zasad związanych z przejrzystością finansową portów.

Zgodnie z projektem, za organizację rynku usług portowych wskazanych w unijnym rozporządzeniu, odpowiadać będzie podmiot zarządzający portem morskim. W konsekwencji będzie on mógł wprowadzić m.in. minimalne wymogi dotyczące świadczenia usług portowych – w przypadku, gdy będą one niezbędne dla zapewnienia wysokiej jakości usług portowych. Rozporządzenie UE ma zastosowanie do portów znajdujących się w sieci TEN-T: czyli polskich portów w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie, Świnoujściu oraz Policach.

W projekcie zaproponowano, aby skargi użytkowników portu dotyczące stosowania rozporządzenia unijnego były rozpatrywane przez dyrektora urzędu morskiego. Doprecyzowano także obowiązujące przepisy dotyczące obrotu nieruchomościami w porcie.

Projekt przewiduje również możliwość przejęcia przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad od prezydentów miast zadań związanych z budową i utrzymaniem dróg prowadzących do portów, w przypadku konieczności zapewnienia dostępu drogowego do portów w standardzie wymaganym dla transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T). Zmiana ta ma na celu przede wszystkim rozwiązanie problemu dostępu drogowego do portu w Gdyni.

Większość nowych przepisów ma wejść w życie po 7 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Rada Ministrów przyjęła również projekt ustawy o inwestycjach w zakresie budowy portów zewnętrznych autorstwa MGMiŻŚ. Projekt wprowadza ułatwienia proceduralne usprawniające budowę portów zewnętrznych (powstających w wyniku zalądowienia obszarów morskich) w ramach rozbudowy portów o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej. W ocenie CIR, dalszy rozwój tych portów wymaga zwiększenia ich możliwości przeładunkowych przez budowę: Portu Centralnego w Gdańsku, Portu Zewnętrznego w Gdyni i głębokowodnego terminalu kontenerowego w Świnoujściu.

Czytaj także: Wiemy, jak będzie wyglądał Port Centralny w Gdańsku

Przygotowana specustawa portowa zawiera rozwiązania przyspieszające budowę portów zewnętrznych w portach: Szczecin - Świnoujście, Gdynia i Gdańsk. Chodzi przede wszystkim o ułatwienia w nabywaniu nieruchomości pod inwestycje dotyczące budowy portów zewnętrznych. Projekt zawiera również przepisy szczegółowo regulujące kwestie odszkodowań za wywłaszczone grunty (przede wszystkim wskazuje sposób ustalania odszkodowania z tytułu utraty praw do nieruchomości) oraz odszkodowań za ograniczenie praw do nieruchomości.

Zgodnie z projektem ustawy, decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy portu zewnętrznego (decyzja lokalizacyjna) będzie wydawana przez wojewodę na wniosek inwestora (podmiotu zarządzającego portem morskim lub dyrektora urzędu morskiego). Na wydanie tej decyzji wojewoda będzie miał miesiąc. Decyzja lokalizacyjna będzie podstawą do wydania przez wojewodę decyzji o wygaśnięciu trwałego zarządu lub zarządu w odniesieniu do gruntów będących w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe (z wyłączeniem nieruchomości położonych na terenie parków narodowych, rezerwatów przyrody lub obszarów Natura 2000). Łatwiej będzie można też uzyskać inne decyzje – poprzedzające uzyskanie decyzji lokalizacyjnej – np. decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla realizacji inwestycji w zakresie budowy portu zewnętrznego.

Projekt zakłada również, że ostateczna decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie budowy portu zewnętrznego będzie miała skutek decyzji wywłaszczeniowej

– przedmiotem wywłaszczenia będą wyłącznie te nieruchomości, które zostały wskazane przez inwestora (podmiot zarządzający portem morskim lub dyrektora urzędu morskiego) we wniosku o ustalenie lokalizacji inwestycji w zakresie budowy portów zewnętrznych. Inwestor, w tym przypadku podmiot zarządzający portem morskim, z mocy prawa nabędzie – z dniem, w którym decyzja lokalizacyjna stanie się ostateczna – prawo użytkowania wieczystego wywłaszczonych nieruchomości wraz z prawem własności budynków, urządzeń i lokali na nich się znajdujących. Ustawa gwarantuje także ułatwienia w zajmowaniu terenów wód płynących, dróg publicznych bądź terenów kolejowych na czas realizacji inwestycji.

W projekcie określono również kompetencje wojewody dotyczące usuwania drzew i krzewów znajdujących się na nieruchomościach objętych decyzja lokalizacyjną. Wycinka drzew i krzewów oraz ich uprzątnięcie będzie zadaniem Lasów Państwowych, ale koszty z tym związane będzie ponosił inwestor.

Ponadto, jeśli będzie konieczne wydanie zgody wodnoprawnej, to ma ona być wydana przez PGW Wody Polskie w okresie nie dłuższym niż 30 dni. Jeśli chodzi o termin wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla realizacji inwestycji w zakresie budowy portu zewnętrznego, to właściwy organ będzie miał na to 90 dni.

Nowa ustawa ma obowiązywać po 14 dniach od daty jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Trzecim z przyjętych przez rząd projektów jest nowela ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, także autorstwa MGMiŻŚ.

Czytaj także: Projekt noweli: marynarze zwolnieni z podatku dochodowego

Przewiduje on, że marynarze mieszkający w Polsce, pracujący na statkach morskich pod polską banderą oraz pod banderami państw Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego będą zwolnieni z podatku dochodowego od dochodów uzyskanych za pracę przez co najmniej 183 dni w roku podatkowym (chodzi o statki wykorzystywane do przewozu pasażerów lub ładunków w żegludze międzynarodowej).

W ocenie CIR, wprowadzone rozwiązanie oznacza dostosowanie kosztów zatrudnienia marynarzy pływających pod polską banderą do standardów europejskich, a tym samym poprawę konkurencyjności zwłaszcza polskich marynarzy na międzynarodowym morskim rynku pracy. Nowe przepisy mają przyczynić się do utrzymania miejsc pracy na statkach pod polską banderą. Dzięki tej zmianie Polska dołączy do państw unijnych stosujących „Wytyczne Wspólnoty w sprawie pomocy publicznej dla transportu morskiego”. Przewidziano w nich zwolnienie z podatku PIT dochodów marynarzy zatrudnionych na statkach zarejestrowanych pod banderami państw członkowskich. Mają one także zapobiegać przerejestrowywaniu statków z rejestrów narodowych UE do rejestrów państw, które przyznają zwolnienia podatkowe armatorom i marynarzom (tzw. wygodne bandery).

Nowe rozwiązania mają obowiązywać od 1 stycznia 2020 r.

autor: Małgorzata Werner-Woś