Podatki marynarskie: o czym polski marynarz powinien wiedzieć w 2019 roku?

Rok 2019 obfituje w wiele nowych regulacji podatkowych, które w znacznym zakresie będą miały wpływ na podatki marynarskie. Niemniej jednak skala tych zmian jest dużo mniejsza niż się niektórym marynarzom wydaje. Poniższy artykuł ma na celu rozwianie wielu wątpliwości zgłaszanych do Kancelarii przez marynarzy, którzy z różnych źródeł pozyskali dość zaskakujące informacje.

Konwencja MLI zmieni sytuację podatkową wszystkich marynarzy?

Nieprawdą jest, iż każde z 85 sygnatariuszy (na dzień 08.01.2019 roku) państw konwencji MLI wprowadziło niekorzystne zasady rozliczeń dla marynarzy. 

Szczęśliwie dla marynarzy w bardzo wielu przypadkach zasady te nie uległy zmianie np. dnia 18.12.2018 roku Malta złożyła dokumenty ratyfikacyjne dot. Konwencji MLI. Sytuacja polskich marynarzy pracujących u maltańskich armatorów nie ulegnie zmianie, gdyż Malta nie zmieniła metody unikania opodatkowania z Polską.

Na marginesie należy zauważyć, iż Polska jest w trakcie negocjacji nowej konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania z Maltą. Rozmowy w tym zakresie są w toku, niemniej jednak Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie przekazało Kancelarii żadnych informacji, co do szczegółów ewentualnych zmian w opodatkowaniu polskich marynarzy. O wszelkich zmianach będziemy informowali na bieżąco.

Jak wskazywaliśmy wcześniej Konwencja MLI wpłynie na sytuację rozliczeniową wielu polskich rezydentów podatkowych pracujących zagranicą np. pracowników stoczniowych, marynarzy, pilotów etc. W efekcie powyższego dojdzie do zmiany niektórych umów zawartych przez Polskę, w których stosowana jest dotychczas, korzystna dla podatnika, metoda wyłączenia z progresją na metodę proporcjonalnego odliczenia. 

Na dzień 08 stycznia 2019 roku zmiany te dotyczyć mają 19 umów zawartych z takimi państwami jak:

1.    Austria (ratyfikacja);

2.    Belgia;

3.    Chiny;

4.    Finlandia;

5.    Grecja;

6.    Hiszpania;

7.    Irlandia;

8.    Izrael (ratyfikacja);

9.    Japonia (ratyfikacja);

10.    Litwa;

11.    Meksyk;

12.    Norwegia;

13.    Nowa Zelandia (ratyfikacja);

14.    Portugalia;

15.    Rumunia;

16.    Słowacja (ratyfikacja);

17.    Słowenia (ratyfikacja);

18.    Wielka Brytania (ratyfikacja);

19.    Włochy.

Powyższa zmiana metody unikania podwójnego opodatkowania umożliwi polskim rezydentom skorzystanie z tzw. ulgi abolicyjnej. Oczywiście pod warunkiem, iż ulga ta nie zostanie ograniczona lub usunięta na przestrzeni najbliższych lat. Szczęśliwie na dzień dzisiejszy nie powstały projekty przepisów, które zmierzałyby do ograniczenia lub usunięcia ulgi abolicyjnej z polskiego systemu podatkowego.

Warto zauważyć, iż marynarze jako szczególna grupa podatkowa nie będą objęci metodą proporcjonalnego zaliczenia w każdym z ww. państw, tylko w niektórych przypadkach metoda ta znajdzie zastosowanie do marynarzy np. w przypadku: Wielkiej Brytanii, Nowej Zelandii, Japonii, Irlandii, Grecji.

W przypadku Wielkiej Brytanii lub Nowej Zelandii nie należy składać wniosków o ograniczenie poboru zaliczek w roku 2019?

Zgodnie z Konwencją MLI zasady rozliczeń dochodów marynarskich z Wielkiej Brytanii lub Nowej Zelandii w relacji z Polską ulegają zmianie od 01.01.2019 roku, tak więc niezłożenie wniosku w ww. zakresie w roku 2019 może skutkować ryzykiem zapłaty przez marynarza zaliczek na poczet PIT w roku podatkowym 2019. Należy pamiętać, iż Wielka Brytania ma bardzo efektywną wymianę informacji z Polską, co może być podstawą do wezwań polskich marynarzy pracujących u armatorów brytyjskich o zapłatę niewpłaconych zaliczek wraz z odsetkami. 

Oczywiście nie można wykluczyć rozbieżnych interpretacji organów podatkowych w tym zakresie w roku 2019, niemniej jednak literalne brzmienie konwencji MLI jasno wskazuje na ww. obowiązek od dnia 01.01.2019 roku w przypadku Wielkiej Brytanii lub Nowej Zelandii w odniesieniu do polskich marynarzy pracujących na rzecz armatorów brytyjskich lub nowozelandzkich.

Urząd Skarbowy rozliczy marynarza automatycznie?

Od dnia 01.01.2019 roku Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) przygotuje deklaracje roczne dla wszystkich podatników uzyskujących dochody w Polsce. Należy jednak pamiętać, iż to rozliczenie nie uwzględni dochodów zagranicznych. Z uwagi na powyższe zeznanie roczne przygotowane przez KAS dla osób uzyskujących dochody w kraju i poza granicami będzie wadliwe. A zatem akceptacja przygotowanego PIT będzie oznaczała, iż podatnik złożył błędną deklarację podatkową, która będzie wymagała korekty. 

Co więcej, automatyczne rozliczenia nie będą obejmowały osób osiągających dochody wyłącznie z pracy wykonywanej poza granicami Polski, w tym marynarzy. Marynarze posiadający rezydencję podatkową w Polsce uzyskujący dochody z pracy wykonywanej wyłącznie na statkach zagranicznych w roku podatkowy nie będą objęci tą formą rozliczeń.

Należy pamiętać, iż podatnicy, którzy posiadając polską rezydencję podatkową i uzyskają w roku 2019 dochody tylko z pracy zagranicznej będą musieli rozliczać się we własnym zakresie tak jak dotychczas.

Podatki marynarskie

Wszyscy marynarze mają składać zeznania roczne za 2019 i wpłacać zaliczki na poczet podatku PIT?

Ponownie należy podkreślić, iż żaden z przepisów, które weszły w życie od 2019 roku nie nakłada takiego obowiązku na wszystkich marynarzy. Obowiązek ten powstaje tylko wtedy, gdy marynarz:

1) ma obowiązek opłacania podatku w Polsce z uwagi na ich miejsce zamieszkania np. praca na rzecz armatora z faktycznym zarządem w Kanadzie, 

2) jest objęty metodą proporcjonalnego zaliczenia i mają prawo skorzystać z ulgi abolicyjnej np. praca na rzecz armatora z faktycznym zarządem w Singapurze,

3) uzyskuje inne dochody opodatkowane w Polsce na zasadach ogólnych np. wcześniejsza emerytura.

Z uwagi na powyższe marynarze pracujący w 2019 roku w korzystnych podatkowo modelach zatrudnienia np. Dania, w dalszym ciągu nie będą objęci obowiązkiem składania PIT w Polsce. W związku z powyższym obowiązek zapłaty zaliczki na poczet PIT pojawia się w przypadkach opisanych w pkt.1 i pkt.2 powyżej. Niemniej jednak należy pamiętać, iż w sytuacji objęcia ulgą abolicyjną (pkt.2) marynarz może ograniczyć pobór zaliczek poprzez złożenie wniosku o ograniczenie poboru zaliczek. 

Marynarz, który uzyska równoległy dochód opodatkowany w Polsce do dochodu objętego metodą wyłączenia z progresją musi opodatkować dochód zagraniczny?

Ponownie podkreślamy, że od dnia 01.01.2019 roku nie funkcjonuje żaden przepis w Polsce, który w takim przypadku nakładałby na marynarza obowiązek zapłaty podatku od dochodu zagranicznego objętego metodą wyłączenia z progresją. Metoda wyłączenia z progresją sprowadza się do tego, że jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce osiąga przychody, który stosownie do postanowień danej umowy podlega opodatkowaniu w państwie faktycznego zarządu armatora, wówczas Polska, wyłączy te przychody spod opodatkowania, może jednak przy ustalaniu podatku od pozostałego dochodu albo pozostałego majątku tej osoby zastosować stawkę podatkową która zostałaby zastosowana, gdyby te przychody nie zostały wyłączone spod opodatkowania.

Powyższa regulacja skutkuje tym, iż jeżeli marynarz osiągnie dochody, które zgodnie z przepisami Umowy powinny być opodatkowane na terytorium danego państwa, nie będzie miał obowiązku wykazywania tych dochodów do opodatkowania w Polsce. Jedynie w sytuacji, gdy marynarz osiągnie także inne dochody na terytorium Polski, np. z umowy zlecenia, powinien – dla celów ustalenia stopy procentowej służącej do obliczenia kwoty podatku – zsumować dochody osiągnięte poza granicami Polski z dochodami z terytorium Polski. 

W 2019 roku wniosek o ograniczenie poboru zaliczek trzeba złożyć już w styczniu 2019?

Nic bardziej błędnego, gdyż zgodnie z obowiązującymi przepisami, termin ten to 20 lutego 2019 roku i dotyczy on tylko tych marynarzy, którzy będąc na lądzie w styczniu 2019 roku otrzymają, przed wyjazdem, dochody od armatora, który ma efektywny zarząd w państwie objętym ulgą abolicyjną np. Singapur, Wielka Brytania. Natomiast marynarze, którzy otrzymają pierwsze dochody w styczniu 2019 będąc zagranicą na statku będą mogli złożyć wniosek o ograniczenie poboru zaliczek w późniejszym terminie tj. zgodnie z zasadami opisanymi poniżej.

Przypominamy, iż wniosek o ograniczenie poboru zaliczek za rok 2019 należy złożyć przed terminem płatności pierwszej zaliczki na podatek, a mianowicie:

1. albo do 20 kolejnego miesiąca po uzyskaniu przychodu (przelewu);

2. albo do 20 kolejnego miesiąca po powrocie do kraju.

Punkt 1 znajdzie zastosowanie, gdy w momencie wpływu pensji na rachunek bankowy marynarz będzie pozostawał w domu. Natomiast jeżeli w trakcie wypłaty pierwszej pensji marynarz będzie zamustrowany na statku i będzie przebywał zagranicą, termin płatności pierwszej zaliczki minie w terminie wskazanym w punkcie drugim. 

W zakresie dokumentów i uzasadnienia wniosku o ograniczenie poboru zaliczek na podatek w celu zabezpieczenia swojej sytuacji podatkowej rekomenduje się skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika posiadającego uprawnienia radcy prawnego lub doradcy podatkowego, gdyż liczne organy podatkowe w Polsce bezzasadnie utrudniają podatnikom uzyskanie pozytywnej decyzji w zakresie ograniczenia poboru zaliczek. 

Na tym etapie, trudno określić jaka będzie praktyka organów podatkowych w ww. zakresie w roku 2019. 

Wezwania marynarzy dotyczą tylko tych, którzy zgłosili się do US w związku z wnioskami o ograniczeniem poboru zaliczek lub zeznaniem rocznym?

Niestety Urzędy Skarbowe wzywają nie tylko tych marynarzy, którzy zgłosili się do organów skarbowych w latach wcześniejszych. Co prawda już na początku 2019 roku pojawiło się wiele wezwań skierowanych do marynarzy ze strony organów podatkowych, w których wzywa się podatników do wyjaśnienia poprawności zeznań podatkowych złożonych w latach wcześniejszych. Powyższe dotyczy przede wszystkim marynarzy wykonujących pracę najemną na statkach eksploatowanych przez armatorów norweskich lub singapurskich, którzy rozliczyli ww. dochody w latach 2014-2017 i prawidłowo skorzystali z ulgi abolicyjnej. 

Niemniej jednak na przestrzeni ostatnich tygodni 2018 roku i kilku dni stycznia 2019 roku otrzymaliśmy od Klientów wezwania z Urzędów Skarbowych, które zostały przesłane do podatników w wyniku wymiany informacji podatkowej polskiego aparatu skarbowego z zagranicznymi administracjami skarbowymi (m.in. Wielka Brytania, Norwegia). Sytuacje te dotyczyły marynarzy, którzy ani razu na przestrzeni ostatnich 6 lat nie zgłaszali się do polskiego organu podatkowego. 

Należy również pamiętać, iż w dalszym ciągu marynarze, którzy dokonują w Polsce różnych inwestycji, a nie rozliczali się wcześniej w polskim systemie podatkowym muszą liczyć się z wezwaniami, gdyż w ostatnim kwartale 2018 roku było takich wezwań bardzo wiele. Co ciekawe wezwania te dotyczyły zarówno niewielkich inwestycji (samochód, motor) jak i inwestycji w efekcie których zaangażowano znaczne środki pieniężne (nieruchomości). 

Podsumowanie

Jak z powyższego artykułu wynika, skala zmian podatkowych w roku 2019 dotycząca marynarzy jest dość znacząca, ale nie ma charakter rewolucyjnego. Dynamika zmian przepisów prawa podatkowego w Polsce w kontekście praktyki polskich organów podatkowych w ostatnich miesiącach zmierzają do coraz bardziej profiskalnego podejścia do podatnika pracującego zagranicą. Rekomendujemy, aby marynarze przed podjęciem inwestycji w Polsce lub skierowaniem jakichkolwiek pism lub wyjaśnień do polskich urzędów skarbowych, chcąc zabezpieczyć swój interes prawno-podatkowy, zweryfikowali swoją sytuację podatkową i skorzystali z pomocy profesjonalnego pełnomocnika.