Redukcja zawartości siarki w paliwie żeglugowym - pytania i odpowiedzi

Polski Rejestr Statków, w ślad za IMO, opublikował zwięzły, podstawowy zasób wiedzy, w formie pytań i odpowiedzi, dotyczący wymagań Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO) dotyczących redukcji zawartości siarki w paliwie żeglugowym czyli "co należy wiedzieć"...   

Jednym z celów, które Międzynarodowa Organizacja Morska stara się realizować, jest ochrona środowiska przed negatywnym wpływem światowej żeglugi. Elementem tej ochrony jest ograniczenie emisji tlenków siarki (SOx) ze statków. Przepisy IMO dotyczące tego zagadnienia po raz pierwszy weszły w życie w 2005 r., zgodnie z Załącznikiem VI do Konwencji MARPOL. Od 1 stycznia 2020 r. limit SOx dla statku eksploatowanego poza wyznaczonymi obszarami kontroli emisji, zostanie zmniejszony do 0,50% m/m. Ma to przynieść znaczące korzyści dla zdrowia ludzi i stanu środowiska, w szczególności dla populacji żyjących w pobliżu portów i wybrzeży, oraz ograniczyć występowanie zjawiska tzw. kwaśnych deszczy.

Aby wyjaśnić ewentualne wątpliwości i pomóc w przygotowaniu się do spełnienia nowych wymagań dla limitów siarki w paliwach, IMO przygotowało zestaw najważniejszych pytań i odpowiedzi, które prezentujemy państwu poniżej.

1.  Jakie są ograniczenia dotyczące zawartości siarki w przepisach?

Do 31 grudnia 2019 r. limit zawartości siarki w paliwie dla statków eksploatowanych poza obszarami kontroli emisji wynosi 3,50% m/m.

Od 1 stycznia 2020 r. zacznie obowiązywać limit 0,50% m/m.

2.  Czy ta data może zostać zmieniona?

Data 1 stycznia 2020 r.  jest określona w Konwencji MARPOL. Jej zmiany można dokonać jedynie poprzez wprowadzenie poprawki do Załącznika VI ww. konwencji, co wymagałoby złożenia właściwego wniosku przez państwo członkowskie, które jest stroną tego Załącznika. Wniosek musiałby zostać rozpatrzony i ostatecznie przyjęty przez Komitet MEPC. Zgodnie z procedurą, poprawka do Konwencji MARPOL musi zostać rozesłana na co najmniej sześć miesięcy przed jej przyjęciem, a następnie może wejść w życie co najmniej 16 miesięcy po jej przyjęciu.

Biorąc pod uwagę, że strony Załącznika VI do Konwencji MARPOL w październiku 2016 r. zdecydowały o wdrożeniu nowych limitów od 2020 r., nie przewiduje się opracowania takiego wniosku.

3.  Czy możliwe jest opóźnienie wejścia w życie wymagań?

Nie przewiduje się takiej możliwości. Niemniej jednak, państwa członkowskie IMO będą pracować w ramach odpowiednich organów technicznych IMO nad tym, aby rozwiązać wszelkie problemy, które mogą pojawić się w związku z zapewnieniem jednolitego wdrażania.

4.  Kiedy ustalono datę 1 stycznia 2020 r.?

Data 1 stycznia 2020 r. została ustalona w przepisach przyjętych w 2008 r. Sformułowano wówczas zapis zobowiązujący IMO do dokonania przeglądu dostępności paliwa o niskiej zawartości siarki, tak aby pomóc państwom członkowskim w określeniu, czy możliwe będzie wdrożenie nowych limitów z dniem 1 stycznia 2020 r., czy też konieczne będzie odroczenie ich obowiązywania do 1 stycznia 2025 r. Wyniki tego przeglądu dostępne są w dokumencie MEPC 70/INF.6 dostępnym tutaj.

Komitet Ochrony Środowiska Morskiego IMO w październiku 2016 roku (MEPC 70) zdecydował, że limit 0,50% zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2020 r.

5.  Co oznacza nowy limit dla statków?

Zgodnie z nowym limitem, statki będą musiały używać paliwa o zawartości siarki nie większej niż 0,50% m/m, w przeciwieństwie do obecnego limitu w wysokości 3,50%, obowiązującego od 1 stycznia 2012 r.

"Paliwo olejowe stosowane na pokładzie" obejmuje paliwo stosowane w silnikach głównych i pomocniczych, spalarkach okrętowych oraz kotłach.

Wyłączenia przewidziane są w sytuacjach związanych z bezpieczeństwem statku, ratowaniem życia na morzu, oraz w przypadku uszkodzenia statku lub jego wyposażenia.

Kolejne wyłączenia przewidziane zostały w przypadku, gdy na statku prowadzi się próby związane z opracowaniem technologii redukcji i monitorowania emisji, oraz programy projektowania silników. W takich sytuacjach wymagane będzie specjalne zezwolenie wydane przez Administrację Państwa Bandery.

6.  W jaki sposób statki mogą spełniać niższe normy emisji siarki?

Poza stosowaniem paliwa o niskiej zawartości siarki, statki coraz częściej wykorzystują jako paliwo gaz, który powoduje znikomą emisję. Fakt ten został uwzględniony przez IMO podczas opracowywania Międzynarodowego kodeksu bezpieczeństwa dla statków używających jako paliwo gazów lub innych paliw o niskiej temperaturze zapłonu (Kodeks IGF), który został przyjęty w 2015 r. Kolejnym paliwem alternatywnym jest metanol, wykorzystywany w niektórych usługach żeglugi morskiej bliskiego zasięgu.

Statki mogą również spełniać wymagania dotyczące emisji tlenków siarki (SOx), stosując zatwierdzone metody równoważne, takie jak systemy oczyszczania gazów spalinowych lub płuczki (skrubery), które oczyszczają gazy spalinowe przed ich uwolnieniem do atmosfery. Rozwiązania równoważne na statku wymagają zatwierdzenia przez Administrację (Państwo Bandery).

7.  Jakie kontrole będą przeprowadzane po wejściu w życie nowego globalnego limitu?

Statki przyjmujące paliwo muszą otrzymać kwit bunkrowy (bunker delivery note), w którym określona jest zawartość siarki oraz reprezentatywną próbkę paliwa pobranego w czasie bunkrowania, dla celów kontroli i weryfikacji.

Statki są zobowiązane posiadać wydane przez ich Państwo Bandery Międzynarodowe świadectwo o zapobieganiu zanieczyszczaniu powietrza (IAPP), zawierające zapis, że statek używa paliwa o zawartości siarki nieprzekraczającej obowiązującej wartości granicznej lub używa zatwierdzonego rozwiązania równoważnego.

Państwa Portu mogą wykorzystywać Służby Kontroli Państwa Portu do sprawdzenia, czy statek spełnia te wymagania. Państwa mogą również korzystać z nadzoru, np. powietrznego, w celu oceny emisji gazów spalinowych ze statku, jak również innych metod służących stwierdzeniu potencjalnych naruszeń.

8.  Jakie sankcje będą przewidziane za naruszenia?

Sankcje są ustalane przez poszczególne Strony Konwencji MARPOL, jako Państwa Bandery i Państwa Portu. IMO nie ustala wysokości kar finansowych - zależą one od konkretnego Państwa-Strony.

9.  Jakie dodatkowe środki można opracować, aby promować jednolite wdrażanie?

Wdrażanie leży w gestii Administracji (Państwa Bandery, Państwa Portu).

Podkomitet ds. zapobiegania i reagowania na zanieczyszczenia (PPR) przygotował listę pozycji, które należy wziąć pod uwagę przy realizacji zapisów prawidła 14 w Załączniku VI do Konwencji MARPOL. Zakres prac zaproponowanych do realizacji podczas sesji PPR w 2018 i 2019 roku można znaleźć tutaj.

Podczas 71 sesji Komitetu MEPC uzgodniono zakres prac i zlecono Podkomitetowi PPR zbadanie, które działania należy podjąć w celu zapewnienia jednolitego wdrożenia limitu zawartości siarki 0,50% m/m w paliwie, dla statków eksploatowanych poza obszarem kontroli emisji i/lub niekorzystających z rozwiązań równoważnych, takich jak systemy oczyszczania spalin; Podkomitet PPR został również zobowiązany do przeanalizowania działań, które mogą ułatwić wdrożenie tych wymagań przez państwa członkowskie IMO.

Aby zapewnić zakończenie prac do 2020 r., w drugiej połowie 2018 r. odbędzie się spotkanie międzysesyjnej grupy roboczej.

10.  Jakiego rodzaju środki można opracować, aby wesprzeć wdrożenie limitu siarki wynoszącego 0,50%?

Ta decyzja należeć będzie do państw członkowskich IMO. Niektóre propozycje poddane pod rozwagę to:
-  opracowanie projektu ustandaryzowanego formularza (jednolitego systemu) zgłaszania braku dostępności paliwa, który może służyć jako dowód, w sytuacji gdy statek nie jest w stanie pozyskać paliwa zgodnego z limitami,
- opracowanie wytycznych, które mogą pomóc państwom członkowskim i zainteresowanym stronom w ocenie zawartości siarki w paliwie dostarczanym na statek.

Zachęca się państwa członkowskie, jak również organizacje pozarządowe o statusie doradczym, do składania odpowiednich wniosków i informacji do Podkomitetu PPR oraz na spotkanie międzysesyjnej grupy roboczej.

11.  Co robi IMO, aby zapewnić dostępność paliwa?

Wdrażanie wymogów jest zadaniem państw członkowskich, które są stronami Załącznika VI Konwencji MARPOL. W październiku 2016 r. Komitet MEPC potwierdził datę wejścia w życie limitu 0,50% z dniem 1 stycznia 2020 r. Ten ponad trzyletni okres ma na celu m.in. zapewnienie państwom członkowskim i przemysłowi wystarczającej ilości czasu na przygotowanie się do nowego wymagania.

O dostępności i jakości paliw informuje prawidło 18 Załącznika VI do Konwencji MARPOL. W jego treści czytamy: „Każda Strona powinna przedsięwziąć wszelkie możliwe kroki w celu promowania dostępności paliw olejowych, spełniających wymagania niniejszego  Załącznika i poinformowania Organizacji o dostępności spełniających wymagania, paliw olejowych w swoich portach i przystaniach”.

Strony są również zobowiązane do powiadamiania IMO o udokumentowanych przez statek brakach dostępności paliwa spełniającego wymogi. Informacje o tego typu przypadkach dostępne są w systemie GISIS (Global Integrated Shipping Information System) w poniższym module (konieczna bezpłatna rejestracja): gisis.imo.org  

12.  Co robi IMO, aby zapewnić jakość paliwa?

Wdrażanie i monitorowanie jakości paliwa to powinność Państw-Stron Załącznika VI do Konwencji MARPOL. Prawidło 18.3 Załącznika VI określa wymagania w zakresie jakości paliwa przeznaczonego do spalania, dostarczanego i używanego na statkach.

Powiadomienia o przypadkach niespełnienia wymagań przez dostawców paliw dostępne są w systemie GISIS: gisis.imo.org  

W celu zapewnienia jakości paliw stosowanych na statkach pod względem zgodności z wymaganiami Konwencji MARPOL, w tym bezpiecznej i wydajnej eksploatacji jednostek, MEPC 72 zatwierdził okólnik MEPC.1/Circ.875, pt. Wytyczne w/s najlepszych praktyk dla nabywców i użytkowników paliw żeglugowych (okólnik dostępny jest tutaj).

Opracowywany jest również projekt najlepszych praktyk dla administracji państw. Państwa mogą wnosić uwagi do projektu wytycznych na MEPC 73.

13.  Jaka jest aktualna średnia zawartość siarki w oleju opałowym stosowanym na statkach?

IMO monitoruje zawartość siarki w paliwie stosowanym na statkach na całym świecie. Próbki są pobierane z pozostałości „ciężkiego” paliwa olejowego powszechnie stosowanego na statkach, a także z destylowanego „lekkiego” paliwa, tzn. paliwa o niskiej zawartości siarki, częściej stosowanego na obszarach kontroli emisji, gdzie obowiązują bardziej restrykcyjne normy dla emisji siarki.

Najnowsze dane pokazały, że średnia roczna zawartość siarki w pozostałościach testowanych olejów napędowych w 2016 r. wyniosła 2,58%, natomiast światowa średnia zawartość siarki w paliwie destylowanym w 2016 r. wyniosła 0,08%.

14.  Czy przeprowadzono badania dotyczące możliwości wykorzystania LNG jako paliwa?

Tak, organizacja IMO zleciła i opublikowała w 2016 r. badania dotyczące wykonalności i wykorzystania LNG jako paliwa dla żeglugi:  plik PDF z www.imo.org  

Załączona publikacja zawiera studium wykonalności dotyczące wykorzystania LNG jako paliwa do międzynarodowej żeglugi w rejonie ECA Ameryki Północnej, badanie pilotażowe nad wykorzystaniem LNG jako paliwa dla szybkich promów pasażerskich pływających pomiędzy siostrzanymi wyspami Trynidad i Tobago, oraz studium wykonalności w zakresie krótkich podróży morskich i żeglugi przybrzeżnej w regionie Karaibów.

15.  A co z limitem siarki w obszarach kontroli emisji (ECA)?

Od 1 stycznia 2015 r. limit zawartości siarki w paliwie wykorzystywanym przez statki eksploatowane w obszarach kontroli emisji (ECA) wyznaczonych przez IMO w celu kontrolowania tlenków siarki (SOx) wynosi 0,10% m/m.

Obszarami kontroli emisji ustanowionymi zgodnie z Załącznikiem VI do Konwencji MARPOL dla SOx są: obszar Morza Bałtyckiego, obszar Morza Północnego, obszar Północnoamerykański (obejmujący wyznaczone obszary wzdłuż wybrzeży Stanów Zjednoczonych i Kanady) oraz obszar Morza Karaibskiego Stanów Zjednoczonych (wody wokół Portoryko i Wysp Dziewiczych Stanów Zjednoczonych).

rel (PRS / IMO)