Komisja Europejska chce, by porozumienie pomiędzy partnerami społecznymi z sektora transportu morskiego w UE na temat poprawy warunków pracy marynarzy pływających na statkach pod banderami krajów Unii, zostało wpisane do prawa unijnego.
Zdaniem unijnej komisarz ds. zatrudnienia Marianne Thyssen, propozycja nowelizacji unijnego prawa ma doprowadzić do lepszej ochrony prawnej marynarzy i ich rodzin na wypadek porzucenia w obcych portach, śmierci, kalectwa, wypadków przy pracy czy chorób zawodowych.
"Transport morski odgrywa wciąż kluczową rolę w rozwoju gospodarki Unii. Dzisiejsze propozycje wzmocnią zarówno ochronę marynarzy, jak i uczciwą konkurencję w tym sektorze" – powiedziała komisarz Thyssen. "Dzięki polepszeniu warunków praca w żegludze stanie się również bardziej atrakcyjna dla młodych Europejczyków" - dodała.
Obecnie wypłaty odszkodowań oraz innych zadośćuczynień prawnych dla pracowników żeglugi są utrudnione z powodu różnic prawnych pomiędzy krajami, z których pochodzi właściciel, armator czy załoga statku. Komisja Europejska proponuje usprawnienie tego systemu.
Ma ono polegać m. in. na zwiększeniu ochrony prawnej dla członków załogi porzuconych w portach, gdy właściciel statku zalega z wypłatą przez ponad dwa miesiące, lub gdy właściciel nie zapewnia załodze środków koniecznych do utrzymania statku i wykonywania operacji morskich. Wpłynęłoby to korzystnie nie tylko na sytuację samych marynarzy, ale i kapitanatów i innych władz portowych we wszystkich krajach UE, zmniejszając liczbę porzuceń.
W 2010 r. na statkach pod banderami państw UE pływało około 230 tys. marynarzy. Komisja Europejska podkreśla, że transport morski ma zasadnicze znaczenie dla gospodarki europejskiej - 80 proc. światowego handlu odbywa się drogą morską. Transport morski ma też bezpośredni wpływ na życie obywateli, zapewniając usługi transportowe zarówno turystom, jak i mieszkańcom wysp i regionów peryferyjnych. Co roku ponad 400 mln pasażerów morskich korzysta z europejskich portów.
W 2006 r. Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP) przyjęła Konwencję o pracy na morzu (Maritime Labour Convention - MLC), której celem jest poprawa warunków pracy na morzu. Gwarantuje ona zestaw praw i środków ochronnych dla wszystkich marynarzy niezależnie od ich narodowości lub bandery statku. Do tej pory MLC została ratyfikowana przez 81 państw, w tym wszystkie państwa członkowskie UE, z wyjątkiem Austrii, Słowacji i Czech.
Przepisy te zostały włączone do unijnej dyrektywy z 2009 roku. Konwencja dotyczy problemów związanych z odpowiedzialnością i odszkodowaniami w przypadku śmierci marynarza, czy obrażeń ciała. Jednakże marynarze pracujący daleko od domu nadal są narażeni na potencjalne zaniechania w zagranicznych portach w przypadku porzucenia. Według danych zebranych przez MOP, od 2004 r. porzucono 192 statki handlowe, z czego 21 pod banderami państw UE. W 2016 r. pięć statków z łącznie 58 marynarzami na pokładach zostało porzuconych w portach UE.
MOP na spotkaniu w Genewie w 2014 r. zatwierdziła poprawki do Konwencji, a wszystkie państwa członkowskie UE głosowały za ich przyjęciem. 5 grudnia 2016 r. partnerzy społeczni w sektorze transportu morskiego UE (Europejska Federacja Pracowników Transportu oraz Europejskie Stowarzyszenie Armatorów Wspólnoty Europejskiej) zawarli umowę w sprawie nowelizacji dyrektywy z 2009 roku w celu uwzględnienia tych zmian.
Z Brukseli Łukasz Osiński
luo/ mobr/ mal/