Urzędy Skarbowe wzywają marynarzy

Aparat skarbowy zarówno w Polsce jak i zagranicą dysponuje coraz to nowszymi i bardziej skutecznymi instrumentami pozyskiwania informacji o podatnikach pracujących zagranicą. Co więcej, postępująca fiskalizacja polskiego sytemu podatkowego prowadzi do coraz uważniejszego weryfikowania informacji dotyczących podatników, które napływają do urzędów skarbowych w całej Polsce np. w związku z nabyciem nieruchomości.

Z uwagi na powyższe, na przestrzeni ostatnich 8 miesięcy znacząco wzrosła ilość wezwań kierowanych do polskich rezydentów podatkowych pracujących zagranicą, w tym marynarzy. Większość z ww. wezwań jest efektem działania wymiany informacji podatkowej pomiędzy różnymi państwami, a Polską.

Mechanizmy te nie są jedynymi źródłami informacji dla polskich organów podatkowych. Liczne wezwania ze strony organów podatkowych są również kierowane do osób, które nabyły w Polsce nieruchomości lub pojazdy nie deklarując zarazem swoich zagranicznych dochodów w Polsce. Podkreślić należy, iż wiele z tych wezwań ma na celu tylko wyjaśnienie sytuacji podatkowej podatnika i nie jest równoznaczne z wszczęciem kontroli podatkowej ukierunkowanej od razu na naliczenie podatku. Niemniej jednak należy bardzo precyzyjnie opisać swoją sytuację prawno-podatkową w reakcji na ww. wezwania popierając to stanowisko stosownymi dokumentami.

Każdy marynarz, który na przestrzeni ostatnich lat (2011-2016) dokonywał inwestycji np. nabył mieszkanie lub samochód, lub pracował w sektorach państw (dla armatorów z państw), które mają dobrze funkcjonującą wymianę informacji podatkowej z Polską powinien rozważyć analizę swojej sytuacji podatkowej w celu uniknięcia problemów na wypadek potencjalnego wezwania ze strony polskich organów podatkowych.

Wezwania, których źródłem jest wymiana informacji podatkowej między państwami

Kwestie wymiany informacji podatkowej pomiędzy administracjami różnych państw regulowane są stosownymi dwustronnymi umowami międzynarodowymi (niektóre z tych umów dotyczą wyłącznie wymiany informacji podatkowej pomiędzy państwami np. umowa z dnia 05.12.2013 pomiędzy Polską, a Gibraltarem) oraz innymi aktami prawnymi np. FATCA Foreign Account Tax Compliance Act.

Warto zauważyć, iż w celu wprowadzenia regulacji umożliwiających pełne wykonanie FATCA uchwalono w Polsce ustawę z dnia 9 października 2015 r. o wykonywaniu Umowy między Rządem Rzeczpospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA, która jest obecnie stosowana przez instytucje bankowe w Polsce.

Co więcej, aktualnie Ministerstwo Finansów dopracowuje ustawę o obowiązkowej automatycznej wymianie informacji w dziedzinie opodatkowania. Projekt ustawy z dnia 24 września 2015 r. został opublikowany w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji celem przeprowadzenia konsultacji społecznych i finalnego zaopiniowania projektu. W uzasadnieniu do projektu ustawy wyjaśniono podwaliny stanowiące fundament procedowanych zmian. Przygotowany projekt ustawy ma na celu implementację przepisów dyrektywy Rady 2014/107/UE z dnia 9 grudnia 2014 r. zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w zakresie obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania (Dz. U. UE L 359 z 16.12.2014 str. 1), zwanej dalej „dyrektywą 2014/107/UE”. Przepisy te ukierunkowane są na rozszerzenie zakresu automatycznej wymiany informacji.

Należy pamiętać, iż od września 2017 roku zagraniczne instytucje finansowe będą przekazywały polskim organom podatkowym informacje o polskich podatnikach przechowujących środki pieniężne na zagranicznych rachunkach bankowych. Informacje udzielane będą na zasadzie wzajemności, co oznacza, iż również polskie instytucje finansowe będą obowiązane do przekazywania informacji o zagranicznych rezydentach podatkowych posiadających w Polsce rachunki bankowe.

Marynarze, którzy na przestrzeni ostatnich lat pracowali dla armatorów, których siedziby były usytuowane m.in. w Norwegii, w Belgii, w Danii, w Kanadzie, w Szwecji lub w Holandii muszą liczyć się z potencjalnym wezwaniem ze strony Urzędu Skarbowego w Polsce z uwagi na bardzo efektywną wymianę informacji podatkowej z ww. państwami. Powyższe dotyczy również marynarzy, których statki wykonywały pracę na wodach ww. państw (w sektorach) i zostali zgłoszeni do zagranicznego systemu podatkowego lub ubezpieczeniowego tych państw.

Z uwagi na powyższe, od lipca 2016 roku kilkudziesięciu marynarzy z całej Polski otrzymało wezwania z US do złożenia wyjaśnień w zakresie braku złożenia PIT w związku z zagranicznymi dochodami z ww. źródeł. Organy podatkowe uzyskały informacje o marynarzach w efekcie wymiany informacji podatkowej pomiędzy ww. państwami, a Polską i wszczęły w tych zakresach czynności sprawdzające.

W reakcji na ww. wezwanie należy odpowiednio umotywować brak złożenia zeznania rocznego za dany rok podatkowy w związku z uzyskaniem zagranicznych dochodów i przedstawić dokumenty na poparcie przedstawionych w piśmie twierdzeń m.in. kontrakty, książeczkę marynarską, stosowne zaświadczenia etc.

Wezwania z uwagi na inwestycje (nieruchomości, pojazdy)

Kolejna fala wezwań marynarzy, która rozpoczęła się we wrześniu 2016 roku i trwa do dzisiaj, dotyczy tych podatników, którzy nabyli nieruchomości lub pojazdy w latach 2011-2013, a z bazy danych organu podatkowego nie wynika, że podatnik mógł sfinansować ww. wydatek (brak zeznania rocznego). Organy podatkowe, w takich przypadkach wzywają podatników do przedstawienia stosownych dokumentów, które wykażą źródło finansowania inwestycji oraz legalność dochodów marynarza. Uwagi wymaga również fakt, iż wezwania te różnią się znacząco od siebie - jeśli chodzi o zakres informacji, które chce pozyskać organ podatkowy oraz pytania, które zadaje organ.

Warto również nadmienić, iż bardzo często, w pierwszej fazie czynności sprawdzających, wzywane są żony marynarzy, gdyż tylko one widnieją w bazie danych urzędu skarbowego, a zgodnie z danymi, które posiada urząd nie byłyby one w stanie pokryć wydatku wynikającego ze zgłoszonej do organu podatkowego umowy sprzedaży np. nieruchomości.

W środowisku marynarskim pokutuje również przekonanie, iż posiadanie kredytu na dany zakup „załatwia” sprawę w razie wezwania z urzędu skarbowego. Powyższa teza niestety nie sprawdza się w praktyce, gdyż organ w wielu przypadkach ustala na jakiej zasadzie marynarz był w stanie pozyskać finansowanie w banku skoro nie deklarował w Polsce żadnych dochodów.

Wezwania z uwagi na odmowne decyzje w zakresie ograniczenia poboru zaliczek

Z kolei w grudniu 2016 i na początku roku 2017 pojawiło się wiele wezwań ze strony organów podatkowych, w których wezwano marynarzy do uiszczenia odsetek od niezapłaconych zaliczek za rok 2015 na poczet PIT w sytuacji uzyskania przez marynarza odmownej decyzji w zakresie ograniczenia poboru zaliczek za ww. rok. Powyższe dotyczyło przede wszystkim marynarzy wykonujących pracę najemną na statkach eksploatowanych przez armatorów norweskich lub singapurskich, którzy rozliczyli ww. dochody za rok 2015 w roku 2016 i prawidłowo skorzystali z ulgi abolicyjnej.

Powyższe wezwania nie są zasadne biorąc pod uwagę, iż marynarze nie są prawnie zobowiązani do odprowadzania odsetek od nieopłaconych zaliczek w przypadku zakończenia danego roku podatkowego, w którym zaliczki te miały być opłacone i rozliczenia tych dochodów z ulgą abolicyjną, co znalazło odzwierciedlenie w licznych sprawach, które zostały pozytywnie zakończone dla marynarzy przez Kancelarię.

Inną grupę wezwań stanowią wezwania do korekty zeznań PIT, w których marynarze zastosowali ulgę abolicyjną (m.in. Norwegia, Singapur, Australia, Arabia Saudyjska, Brazylia, Nigeria etc.). Wezwania tego rodzaju pojawiają się od końca 2015 roku, ale żadne z nich, w sprawach do początku prowadzonych przez Kancelarię, nie zakończyło się faktycznym podważeniem prawa do ulgi abolicyjnej, którą zastosował marynarz i naliczeniem podatku przez organ podatkowy, a co za tym idzie korektą zeznania rocznego. Sytuacja w ww. zakresie uległa zamianie na korzyść marynarzy z uwagi na wydanie przez Ministerstwo Finansów w dniu 31.10.2016 roku (numer interpretacji: DD10.8201. 1.2016.GOJ) interpretacji ogólnej, w której rozstrzygnięto kwestię rozliczania zagranicznych dochodów uzyskiwanych przez polskich marynarzy przy zastosowaniu ulgi abolicyjnej. Interpretacja ta jest korzystna dla marynarzy i stanowi ważny argument w kontaktach z organami podatkowymi w odpowiedzi ww. wezwania.

Podsumowanie

Reasumując, rekomendujemy wszystkim marynarzom, którzy wpisują się w powyższe, analizę swojej sytuacji podatkowej z uwagi na wysokie prawdopodobieństwo wezwania w najbliższych latach ze strony organów podatkowych w Polsce.

Z uwagi na zmiany w przepisach i poprawiającą się transparencję wielu zagranicznych systemów podatkowych, polscy marynarze muszą liczyć się z dużo większym prawdopodobieństwem wezwania ze strony polskiego urzędu skarbowego do złożenia wyjaśnień w związku z uzyskanymi dochodami zagranicą.

Co więcej, należy pamiętać, iż wezwanie ze strony organu podatkowego, w którym został zakreślony termin na odpowiedź 7 dni od doręczenia wezwania, jest terminem instrukcyjnymi, który może zostać wydłużony przez podatnika lub jego pełnomocnika, co musi być odpowiednio umotywowane.

Podatnicy powinni odbierać korespondencję wysyłaną od organów podatkowych, gdyż podwójne awizowanie przesyłki skutkuje formalnie jej doręczeniem, dlatego też należy pamiętać o aktualizacji swoich danych kontaktowych w urzędach skarbowych, a w razie przebywania poza granicami Polski przed dłuższy czas należy rozważyć ustanowienie pełnomocnika do doręczeń.

Warto również zauważyć, iż w reakcji na wezwanie z urzędu skarbowego, podatnicy powinni kontaktować się z organami podatkowymi w formie pisemnej za pośrednictwem pełnomocnika profesjonalnego, co znacznie zwiększy ich szanse na pozytywne załatwienie sprawy przez organ podatkowy.

Od 01 marca 2017 roku wejdzie w życie ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej wraz z ustawą wprowadzającą te przepisy, która połączy zadania administracyjne sprawowane dziś przez administrację podatkową, celną i kontrolę skarbową. Krajowa Administracja Skarbowa (KAS), będzie dysponowała bardzo szerokimi wachlarzem uprawnień, których działanie w praktyce trudno na tym etapie ocenić. Z pewnością radykalnie zmieni się sposób prowadzenia kontroli skarbowej w Polsce, o czym powinni pamiętać podatnicy uzyskujący dochody z zagranicy.

Czytaj także: Od 01.03.2017 roku rewolucja w kontroli celno-skarbowej

www.facebook.com/Legal.Marine.Mateusz.Romowicz

Autor jest radcą prawnym w Kancelarii Radcy Prawnego Legal Consulting - Mateusz Romowicz.