W środę, 19 kwietnia br., rolę "medialnego celebryty" lub "gwiazdy" wśród statków i okrętów pełnił okręt oceanograficzny Адмирал Владимирский (Admiral Vladimirskiy), określany jako "okręt szpiegowski". Stał się on jednym z głównych bohaterów dziennikarskiego śledztwa, w którym badano aktywność rosyjskich statków, szczególnie w rejonach lokalizacji infrastruktury krytycznej państw nordyckich i zachodnioeuropejskich.
Mało kto jednak wie i rzadko to również ujawniano w publikowanych i przedrukowywanych czy cytowanych przez agencje prasowe materiałach dotyczących dziennikarskiego śledztwa na temat rosyjskich statków i okrętów badających i mapujących obiekty infrastruktury krytycznej, czy - jak to określono - przygotowujących akcje sabotażowe, że zarówno Admiral Vladimirskiy, jak i niektóre wcześniej wskazywane w podobnych okolicznościach post-sowieckie jednostki pływające, powstały …w Polsce, najwięcej z nich chyba w Stoczni Szczecińskiej oraz w Gdańsku - w Stoczni Północnej.
Dodajmy, że okręty wojenne z polskich stoczni, np. desantowe, znajdują się (na Morzu Czarnym) po obu stronach frontu konfliktu, w którym agresorem jest Rosja, a ofiarą Ukraina i niektóre z nich były już uszkodzone lub zniszczone.
A jeśli chodzi o "medialnego celebrytę" z połowy tego tygodnia - jednostka ta nie po raz pierwszy znalazła się w centrum uwagi mediów i komentatorów, szczególnie w Europie. Przykładowo w listopadzie ubiegłego roku operujący na Morzu Północnym Admirał Władimirski podejrzewany był o prowadzenie działań rozpoznawczych i zbieranie informacji o aktywności brytyjskich sił zbrojnych.
Czytaj także:
Do statków specjalnych budowanych w polskich stoczniach w epoce PRL-u dla ZSRR w największej liczbie należały jednostki hydrograficzne i oceanograficzne kilku projektów (typów) i zróżnicowanej wielkości. Część z nich po przekazaniu przez nasze stocznie eksploatowana była pod banderą cywilną np. przez różne instytuty naukowe sowieckiej Rosji, inne - trafiały do floty wojennej, zazwyczaj bez kamuflażu, pomalowane na biało. Sporo okrętów i statków hydrograficznych i oceanograficznych dla ZSRR zbudowała m.in. Stocznia Szczecińska - wtedy jeszcze "im. Adolfa Warskiego".
Medialna "gwiazda" tego tygodnia - okręt Admiral Vladimirskiy - należy do serii / typu 'Akademik Krylov' (projekt 852 i 856 bis według rosyjskiej klasyfikacji). Większość składających się na nią okrętów lub statków wyszło już ze służby czy eksploatacji.
Te dość duże w swoim rodzaju jednostki określane są przez Rosjan jako "ekspedycyjne statki oceanograficzne". Budowane były w dwóch mutacjach projektu - 852 i 852/II. Bogato wyposażone w sprzęt badawczy, posiadały także lądowiska dla śmigłowców i hangary.
Statki / okręty typu 'Akademik Krylov' Stocznia Szczecińska przekazywała w latach 1974-1979. Projekt statków z serii 852 powstał w gdańskim biurze projektowym CBKO (Centralne Biuro Konstrukcji Okrętowych, którego następcą było Centrum Techniki Okrętowej), a ich budowę w Szczecinie nadzorował późniejszy wieloletni dyrektor stoczni - Zenon Grabowski.
Zaczęto je wycofywać ze służby, w związku z wysokimi kosztami eksploatacyjnymi, od początku lat 90-tych ubiegłego wieku, ale część deaktywowano i pozostawiono w rezerwie - twierdzą źródła amerykańskie. Z łącznie sześciu zbudowanych w ramach tej serii - Akademik Krylov został sprzedany w 1993 roku, a Leonid Sobelyev zezłomowany w 1996. Mogło się to stać także z większością pozostałych - Ivan Kruzenshtern, Leonid Demin i Mikhail Krupskiy), ale - jak widać - nie dotknęło okrętu Admiral Vladimirskiy.
Stępkę jednostki Admiral Vladimirskiy (numer budowy 852/3) położono w Szczecinie 1 grudnia 1973 roku, okręt wodowano 4 kwietnia 1974, a przekazano go armatorowi 31 maja 1975 roku. Jednostka ma więc już 48 lat.
Okręt służył w zasadzie cały czas w radzieckiej, potem rosyjskiej flocie wojennej (ostatnio we Flocie Bałtyckiej, bazując w Kronsztadzie w St. Petersburgu), ale używany był niejednokrotnie także jako platforma badań określanych oficjalnie jako cywilne i przeprowadzane przez naukowców z niewojskowych instytutów naukowych, oraz m.in. w ramach działań Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego (Русское Географическое Общество).
Warto podkreślić, że wojskowi i analitycy od dziesiątków lat nie tylko podejrzewali, ale byli przekonani, że Rosjanie, pod pozorem działalności naukowej lub komercyjnej, wykorzystuje na dużą skalę statki badawcze i handlowe (np. towarowe czy rybackie) do działań szpiegowskich.
Rosyjskie statki naukowo-badawcze wielokrotnie i od dawna wykazywały w różnych częściach świata podejrzaną obecność i aktywność, w miejscach i okolicznościach nierzadko niezgodnych z ich deklarowanym czy wynikającym z funkcji, przeznaczeniem. W dodatku nierzadko na pozycjach lub z wykonywaniem manewrów powodujących czasami utrudnienia lub zagrożenie nawigacyjne dla innych uczestników akwenów i dróg wodnych.
Czy ostatnio doszło do szczególnego, nadzwyczajnego nasilenia tego rodzaju aktywności rosyjskich jednostek pływających? Trudno definitywnie stwierdzić, ale raczej nie. Rosjanie zawsze szpiegowali statkami i okrętami na niemałą skalę. To, że o tym ostatnio często słyszymy i jest o tym głośniej wynika głównie z większego wyczulenia mediów, polityków i opinii publicznej, w związku z pełnoskalową agresją Rosji na Ukrainę, oraz w efekcie uszkodzenia gazociągów Nord Stream, co zdecydowanie wyglądało na działanie sabotażowe, w którym udziału rosyjskiego na razie nie można wykluczyć.
PBS
Fot.: Wimimedia Commons
Ekspedycyjny okręt oceanograficzny projektu 852 Admiral Vladimirskiy - charakterystyka podstawowa:
stocznia - Stocznia Szczecińska im. Adolfa Warskiego
stoczniowy nr budowy - 852/3
rok budowy (przekazania przez stocznię) - 1975
długość całkowita - 147,80 m (według innego źródła - 146,60 m)
szerokość - 18,60 m
zanurzenie - 6,26 m (według innego źródła - 6,44 m)
wyporność standardowa - 6180 t
wyporność pełna - 9120 t (według innego źródła - 9224,9 t)
tonaż pojemnościowy brutto - 6600
silniki napędu głównego - 2 × Zgoda (Świętochłowice) - Sulzer 16ZVB40/48
śruby napędowe - 2 × o stałym skoku
łączna moc napędu głównego - 16 000 KM
zespoły prądotwórcze - 4 × 800 kW
prędkość - 19,2 węzła
ster strumieniowy - 1 × dziobowy
zasięg - 24 000 Mm przy prędkości 14,5 w.; 20 000 Mm przy prędkości 19,2 w.
autonomiczność - 90 dni
lądowisko dla śmigłowca - 1 × Ka-25
miejsca dla załogi - 90 osób załogi stałej + 80 pasażerów / naukowców (według innego źródła: 128+36)
USD
EUR
CHF
GBP