W czwartek 15 czerwca br. w hotelu Novotel Warszawa Aiport odbyło się Forum Bezpieczeństwa Morskiego Państwa organizowane nieprzerwanie od ośmiu lat. Tematyka konferencji, poświęconej wyzwaniom, jakie niesie za sobą szeroko rozumiane bezpieczeństwo morskie RP, w tym roku skupiła się wokół wojny w Ukrainie, zagrożeń dla bezpieczeństwa narodowego z niej wynikających, bezpieczeństwa morskich szlaków komunikacyjnych i infrastruktury krytycznej, a także dynamiki rozwoju i modernizacji sił morskich RP.
Wśród panelistów znaleźli się przedstawiciele Ministerstwa Obrony Narodowej, Ministerstwa Infrastruktury, Biura Bezpieczeństwa Narodowego, Sejmowej Komisji Obrony Narodowej, Inspektoratu Marynarki Wojennej, Centrum Operacji Morskich - Dowództwa Komponentu Morskiego, kierownictwa Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa, przedstawiciele Dowództwa 3. Flotylli Okrętów, Dowództwa Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej, Morskiego Oddziału Straży Granicznej, przedstawiciele Zarządów Morskich Portów, Urzędów Morskich, przedstawiciele firm z branży stoczniowej i zbrojeniowej z Polski i zagranicy, przedstawiciele spółek energetycznych.
Patronem medialnym wydarzenia był PortalMorski.pl
List skierowany do uczestników konferencji od wicepremiera, ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka odczytał Michał Wiśniewski podsekretarz stanu w MON.
„(…) Forum Bezpieczeństwa Morskiego Państwa to okazja do omówienia najważniejszych zagadnień dotyczących wyzwań dla naszej obronności w kontekście obszarów morskich. To spotkanie powinno zbliżyć nas do odpowiedni na pytania: jaka dziś jest i jaka powinna być przyszłość polskiej marynarki? Jakie wnioski możemy wyciągnąć z wojny w Ukrainie? Jakie są realne możliwości naszego przemysłu obronnego w sferze modernizacji Marynarki Wojennej RP? Warto także pokusić się o odnalezienie odpowiedzi na pytanie: jaką rolę siły morskie odgrywają w odbudowaniu naszego systemu bezpieczeństwa? Sprawy polskiej marynarki wojennej nie mogą być omawiane w oderwaniu od zagadnienia rozwoju państwa. Wojna w Ukrainie pokazała jak ważne jest swobodny import surowców energetycznych przewożonych drogą morską. Jak istotne jest zachowanie bezpieczeństwa żeglugi oraz zabezpieczenie infrastruktury krytycznej i innych kluczowych instalacji podwodnych. W tym kontekście nie chodzi tylko o obronę wybrzeża i dóbr, ale i o dbałość, o bezpieczeństwo akwenu o żywotnym znaczeniu dla interesu RP.”.
Kilka słów do uczestników wydarzenia skierował także Jacek Siewiera, szef BBN, od wielu lat zaangażowany w przygotowanie strategii bezpieczeństwa narodowego, w tym strategii sektorowej, morskiej.
Jak to możliwe, że rola morza, tak krytyczna z punktu bezpieczeństwa państwa, przez tak wiele lat postrzegana była przez pryzmat głównego dobra, jakim jest turystyka? - pytał Siewiera.
Stwierdził, że świadomość znaczenia Bałtyku wzrosła dzięki takim instalacjom jak gazociąg Baltic Pipe, terminale produktów naftowych i gazu ziemnego oraz transportom sojuszniczego uzbrojenia, a także „przez obserwację tego, jak cierpi państwo odcięte od morza, jak cierpi państwo, które na skutek wojny minowej zostało odcięte od możliwości wymiany towarów”.
Dziś ten Bałtyk wzrasta i wzrastać będzie w świadomości polityków, dowódców, również tych z wojsk lądowych, obywateli, będzie wzrastał wraz z każdą kolejną turbiną wiatrową, kotwiczoną w morskim dnie, z każdą fregatą - powiedział szef BBN.
Z kolei Michał Jach, przewodniczący Sejmowej Komisji Obrony Narodowej stwierdził, że Forum Bezpieczeństwa Morskiego Państwa „dołożyło cegiełkę do zrozumienia w społeczeństwie potrzeby funkcjonowania nowoczesnej marynarki wojennej i potrzeb bezpieczeństwa morskiego”.
Dzisiaj nie ma potrzeby pytać o to, do czego ma służyć marynarka wojenna. Wiedza w społeczeństwie, chociażby dzięki funkcjonowaniu tego forum, została ukształtowana.
Jak dodał, z punktu widzenia legislacyjnego, wnioski jakie wyciągamy z wojny w Ukrainie są przekładane na działania administracyjne.
Rok temu przyjęliśmy bardzo dobrze przygotowaną i dobrze napisaną Ustawę o obronie Ojczyzny, która w moim przekonaniu, w obecnej sytuacji jest dostosowana do potrzeb w zakresie zabezpieczenia naszej suwerenności. Ustawa ta daje, po pierwsze, wielkie możliwości dodatkowych źródeł finansowania naszych Sił Zbrojnych. W 2015 roku budżet Ministerstwa Obrony Narodowej wynosił 37 mld złotych. W tym roku to 140 mld złotych. To nieporównywalne kwoty. (…) Zaczynamy być porównywani wydatkowaniem środków z Niemcami, bo oni wydają około 50 mld euro. To świadczy o tym, że możemy oczekiwać nowoczesnej armii i nowoczesnego wyposażenia marynarki wojennej – mówił poseł Michał Jach.
Jestem przekonany, że pomimo wydatków na rzecz Ukrainy to w tym rządzie będzie świadomość tego, że marynarka wojenna na sto procent jest nam potrzebna i trzeba tak gospodarować, aby znaleźć finanse, ażeby również ten rodzaj sił zbrojnych był na miarę potrzeb i miarę ambicji poważnego państwa – spuentował.
O planach w zakresie rozwoju systemów sił morskich, programach kształcenia i strukturach floty pod kątem większej możliwości przeciwdziałaniu zagrożeniom mówił kmdr Tomasz Czapczyński, Szef Oddziału Morskich Systemów Walki, Inspektorat Marynarki Wojennej, DGRSZ.
Inspektorat Marynarki Wojennej jako część Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych cały czas intensywnie pracuje w tym kierunku. Współpracujemy z szeregiem instytucji, m.in. z Akademią Marynarki Wojennej, ale i z ośrodkami szkolenia wojskowego różnych rodzajów sił zbrojnych i ośrodkami badawczymi. Spotykamy się, analizujemy, przedstawionych zostało mnóstwo materiałów i propozycji przedstawicieli przemysłu, m.in. z zakresu cyberbezpieczeństwa, sztucznej inteligencji i pojazdów bezzałogowych. Chciałbym powiedzieć, że nadzorujemy obecnie ponad 30 projektów, badań naukowych i są to kierunki naprawdę przyszłościowe.
Jak dodał, pierwsze efekty już widać na nowoczesnych niszczycielach min typu Kormoran II, wyposażonych w nowoczesny system zarządzania szeregiem podsystemów.
Jest on uznawany w szerokich kręgach za jeden z najlepszych projektów tego typu na świecie, bardzo perspektywiczny. W tej chwili jesteśmy na ukończeniu odbiorów drugiego i trzeciego okrętu. Marynarka Wojenna w kolejnych latach będzie naprawdę o wiele lepiej przygotowana do zwalczania zagrożeń – mówił kmdr Czapczyński.
Jerzy Marek Nowakowski, prezes Stowarzyszenia Euro-Atlantyckiego, były ambasador RP w Armenii i na Łotwie mówił o bezpieczeństwie morskim RP przez pryzmat doświadczeń wojny na Ukrainie.
Sprawą absolutnie kluczową jest zagwarantowanie bezpieczeństwa transportowego i zabezpieczenie szlaków komunikacyjnych. Jednym z największych problemów, z jakimi boryka się w tej chwili Ukraina i państwa czarnomorskie, to niekontrolowane rozsianie min morskich na obszarze Morza Czarnego. Druga rzecz, o której zapominamy to jest to, że morskie szlaki komunikacyjne to nie tylko szlak do portu, to również cała sieć podmorskich kabli i rurociągów. (…) Powinniśmy bardzo dokładnie przestudiować doświadczenie ukraińskie, ale także to, co można wynieść z doniesień prasowych związanych np. z likwidacją gazociągu Nord Stream. Jak się okazuje stosunkowo łatwo można dokonać istotnych wyłomów w bezpieczeństwie państwa poprzez zniszczenie infrastruktury podmorskiej. Wobec tego musimy posiadać zdolności obserwacyjne i zdolności przeciwdziałania takiemu niebezpieczeństwu. Pamiętajmy, że jesteśmy w dużym stopniu powiązani z Baltic Papie, a duża część polskiej energetyki to dostawy przez gazoport.
Jak z perspektywy straży granicznej powinna zmieniać się i budować zdolności do funkcjonowania w sytuacjach kryzysowych mówiła por. Straży Granicznej Izabela Cigert, zastępca naczelnika Wydziału Graniczno-Morskiego, Morskiego Oddziału Straży Granicznej.
Doświadczenia wojny w Ukrainie pokazały nam, że zagrożenia, do których byliśmy przyzwyczajeni wcześniej uległy zmianie i w tej chwili musimy się dostosowywać się bardzo szybko do nowych zagrożeń i reagować na nie. (…) Od 2013 roku do ochrony granicy morskiej zostały włączony Zautomatyzowany System Radarowego Nadzoru polskich obszarów morskich, służący gromadzeniu, przetwarzaniu i wymianie informacji. Jest on bardzo mocno wykorzystywany w codziennej ochronie granicy i to na nim się opieramy, jeśli chodzi o monitorowanie bezpieczeństwa Bałtyku. Od tego czasu technologia zdążyła się bardzo rozwinąć i to, co należałoby zrobić, to zmodyfikować system tak, aby dostosować go do obecnych warunków. Musimy korzystać z różnych rozwiązań współczesnej techniki.
Jednym ze strategicznych jego celów jest koordynowanie i kierowanie działaniami granicznymi z wykorzystaniem jednostek pływających SG, statków powietrznych i sił lądowych oraz stworzenie platformy wymiany informacji umożliwiającej współpracę Straży Granicznej, urzędów morskich, administracji rybackiej, Marynarki Wojennej RP i Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa.
O tym, jak inwazja Rosji na Ukrainę wpłynęła na działalność infrastruktury przesyłowej mówił m.in. Andrzej Brzózka, prezes zarządu Naftoport Sp. z o.o.
Od marca jesteśmy wyłącznym „oknem na świat”, jeśli chodzi o dostawy ropy naftowej do kraju i wschodniej części naszego zachodniego sąsiada. Jako firma stworzona w tej postaci już 30 lat temu, od długiego czasu przeznaczona jest jako alternatywna droga dostaw surowca. Od 2004 roku jesteśmy posiadaczem certyfikatu Międzynarodowego Kodeksu Ochrony Statku i Obiektu Portowego (Kodeks ISPS) z numerem jeden – jako pierwsi w Polsce. I myślę, że jesteśmy zdecydowanie najlepiej chronionym obiektem portowym, cywilnym w naszym kraju.
Znajdujemy się w dobrym punkcie, co nie znaczy, że nie idziemy dalej. Mamy świadomość rozwoju technik ataku i natężenia. Radzimy sobie przy pomocy zespołu złożonego z ludzi o dużym doświadczeniu, także bojowym. Wszystkie obszary zagrożenia, inwestując nie małe środki, zabezpieczamy. Mówię o ochronie lądowej, nawodnej, podwodnej i powietrznej.
Podczas tegorocznego Forum mówiono także o inwestycjach i programie modernizacyjnym Marynarki Wojennej RP. Tej części poświęcamy osobny artykuł, link poniżej:
O programie Miecznik na Forum Bezpieczeństwa Morskiego Państwa
Fot.: Sławomir Lewandowski / PortalMorski.pl
USD
EUR
CHF
GBP