FORUM OKRĘTOWE: Rośnie rola kobiet w przemyśle okrętowym

Polska jest jednym ze światowych liderów, jeżeli chodzi o udział kobiet wśród studiujących na kierunkach ścisłych, takich jak nauki przyrodnicze, techniczne, matematyka i informatyka. Udział ten - według różnych źródeł - kształtuje się obecnie na poziomie około 40 procent.

W ostatnich latach dogoniliśmy i zdecydowanie wyprzedziliśmy pod tym względem kraje, które w przeszłości zbudowały swój dobrobyt na rozwoju nauk ścisłych, takich jak Niemcy, w których odsetek ten wynosi ok. 22 proc., czy Japonię – 15 proc.

Kobiety na publicznych uczelniach technicznych w Polsce stanowią obecnie blisko 36 proc. kształcących się. Niektóre kierunki zostały przez nie niemal całkowicie zdominowane, jak np. architektura i urbanistyka, gdzie odsetek absolwentek wynosi blisko 73 proc. Z kolei udział kobiet wśród kończących studia na kierunku biotechnologii wynosi 79 proc. i technologii chemicznej – 71 proc. Liczby imponujące, tak jak przystało na spadkobierczynie najwybitniejszego umysłu ścisłego w historii ludzkości – Marii Skłodowskiej-Curie. Rosnąca rola polskich kobiet w naukach ścisłych staje się faktem nie przez wszystkich dostrzeganym.

Coraz więcej kobiet w przemyśle okrętowym

Fenomen ten nie ominął również branży okrętowej. Jeszcze 35 lat temu w ówczesnym Instytucie Okrętowym Politechniki Gdańskiej udział studiujących kobiet nie przekraczał 3 proc. Obecnie kobiety stanowią tam ok. 30 proc. wszystkich kształcących się na studiach stacjonarnych. To swoista rewolucja, która dokonuje się na naszych oczach.

Zmienia się kadra menedżerska w przemyśle okrętowym

Znajduje to również swoje odbicie w zatrudnieniu na wyższych stanowiskach w przemyśle okrętowym. Jeszcze 30 lat temu kobiet w zarządzaniu praktycznie nie było. Dzisiaj jest ich coraz więcej i liczby te będą rosły.

Kobieta kieruje dziś Stocznią Remontową NAUTA – Monika Kozakiewicz, a biurami projektowymi: DAMEN ENGINEERING – Katarzyna Romantowska, DELTAMARIN – Jadwiga Sztelwander-Zięba, WESTCON DESIGN POLAND – Joanna Hebda-Nowacka. Członkiem zarządu REMONTOWA CLIMAREM jest Anna Kotlewska, zastępcą kierownika projektu budowy jednego z serii niszczycieli min klasy KORMORAN w stoczni REMONTOWA SHIPBUILDING była Joanna Ryngwelska.

Kobiety coraz liczniej zasilają działy techniczne stoczni, w tym biura projektowe i technologiczne, a także działy zakupów, logistyki i marketingu. Coraz częściej kierowniczkami tychże działów są właśnie kobiety.

Naturalny proces

Polskie kobiety wchodzą szerokim strumieniem do nauki zawodów technicznych i odbywa się to bez żadnych sztucznych zachęt, takich jak znane z przeszłości tzw. punkty za pochodzenie, czy obecnie modne w niektórych kręgach, ale często absurdalne - parytety. Jest to po prostu naturalny proces. Zważywszy na to, że studia inżynieryjne są często żmudne i wymagają dużego wysiłku i poświęcenia, jest to tym bardziej godne podkreślenia. Ogromna w tym zasługa tych nauczycieli szkół podstawowych i średnich, którzy nie tylko przekazują wiedzę, ale potrafią również zaszczepić w uczniach zainteresowanie i często pasję do nauk ścisłych.

Duże wyzwania i niepokojące sygnały

Niepokojące w tym kontekście są zapowiedzi resortu edukacji o zamiarze redukcji tzw. podstawy programowej w programie nauczania od nowego roku szkolnego, obejmującej również matematykę, fizykę i chemię. Po bardzo gwałtownych i niemal powszechnych negatywnych reakcjach, resort tłumaczył że chodzi o redukcję o ok. 20 proc. podstawy programowej przy niezmienionej siatce godzin, w celu „poprawy jakości nauczania”.

Zapowiedziano również konsultacje przed podjęciem ostatecznych decyzji. Dlatego należy spokojnie poczekać na konkrety proponowanej reformy. Przy jej tworzeniu i w trakcie nadchodzącej debaty warto jednak mieć na względzie fakt, że kraje z naszego kręgu cywilizacyjnego zbudowały swój dobrobyt i bezpieczeństwo właśnie na rozwoju nauk ścisłych. Nasz sukces gospodarczy ostatnich 30 lat bez nich również nie byłby możliwy.

Przed Polską ogromne wyzwania związane z fizycznym bezpieczeństwem naszego państwa, wynikające z zagrożenia wojennego, którym musimy stawić czoła. Budowa kompetencji inżynieryjno-technicznych – w tym wiedzy o tym, jak zaprojektować i zbudować jednostkę pływającą - jest fundamentem tegoż bezpieczeństwa. Rosnącą rolę w budowie tychże kompetencji odgrywają polskie kobiety - szczególnie w branżach inżynieryjnych, kluczowych dla naszego bezpieczeństwa, do których zalicza się również przemysł okrętowy.

Historyczna zmiana

Zachodzące zmiany są jeszcze wyraźniej widoczne w Instytucie Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej na nowo otwartych – z inicjatywy FORUM OKRĘTOWEGO - studiach podyplomowych „Budowa Okrętów”. Zapisy na te studia co prawda jeszcze trwają i będą kontynuowane do 15 lutego, ale już na tę chwilę udział kobiet wśród zgłaszających się przekroczył 50 proc.! To czytelny znak zmian jakie zachodzą w naszej branży. Dlatego ważne jest, żeby kadra menedżerska – ciągle jeszcze bardzo męska - dostrzegła te zachodzące fundamentalne zmiany.