74. sesja Komitetu Ochrony Środowiska Morskiego (MEPC) IMO

Ośrodek ds. IMO Polskiego Rejestru Statków relacjonuje tematy podjęte podczas 74. sesji Komitetu Ochrony Środowiska Morskiego (MEPC).  

74 sesja Komitetu Ochrony Środowiska Morskiego odbyła się w Londynie w dniach 13-17 maja br. Podczas obrad Komitet podjął następujące zagadnienia:

- przyjęcie poprawek do obowiązkowych instrumentów IMO
- redukcja emisji gazów cieplarnianych ze statków
- wdrożenie globalnego limitu siarki w paliwach w 2020 r.
- plan działania na rzecz przeciwdziałania zanieczyszczeniom morza odpadami z tworzyw sztucznych ze statków
- bdrożenie Konwencji BWM
- zatwierdzenie wytycznych
- współpraca techniczna oraz budowanie potencjału.

1. Przyjęcie poprawek do obowiązkowych instrumentów IMO.

Poprawki do Konwencji MARPOL - korzystanie z elektronicznych książek zapisów

Przyjęto poprawki do następujących części Konwencji MARPOL, które umożliwiają korzystanie z elektronicznych książek zapisów:

Załącznik I - Książka zapisów olejowych, Część I - Operacje w obrębie pomieszczeń maszynowych, oraz Książka zapisów olejowych, Część II - Operacje ładunkowo-balastowe
Załącznik II - Książka zapisów ładunkowych
Załącznik V – Książka zapisów o postępowaniu z odpadami
Załącznik VI – prawidło 12 – Substancje zubożające warstwę ozonową, prawidło 13 – Tlenki azotu (NOx) oraz prawidło 14 – Tlenki siarki (SOx) i cząsteczki stałe.
Zmiany mają wejść w życie 1 października 2020 r.

Komitet przyjął również Wytyczne w sprawie stosowania elektronicznych Książek zapisów, w zakresie Konwencji MARPOL.

Poprawki do Konwencji MARPOL – pozostałości ładunkowe oraz popłuczyny zawierające szkodliwe substancje ciekłe trwale unoszące się na wodzie

W celu wzmocnienia wymagań dotyczących zrzutów na określonych obszarach morskich, Komitet MEPC przyjął poprawki do Załącznika II Konwencji MARPOL dotyczące pozostałości ładunkowych oraz popłuczyn zawierających produkty trwale unoszące się na wodzie, charakteryzujące się dużą lepkością oraz/lub wysoką temperaturą topnienia, które w określonych warunkach mogą się zestalać (np. niektóre oleje roślinne czy ładunki parafinopodobne).

Poprawki dodają nowe paragrafy do prawidła 13 Załącznika II - Kontrola usuwania pozostałości szkodliwych substancji ciekłych, w świetle których, w przypadku określonych produktów i na określonych obszarach (płn.-zach. wody europejskie, obszar Morza Bałtyckiego, zachodnie wody europejskie, Morze Norweskie) będzie wymagane mycie wstępne oraz zdawanie do urządzenia odbiorczego powstałej podczas mycia wstępnego mieszaniny pozostałości z wodą.

Zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2021 r.

Poprawki do Konwencji MARPOL - wymagania EEDI dla statków ze wzmocnieniem lodowym.

Inne poprawki do Załącznika VI Konwencji MARPOL odnoszą się do wymagań w zakresie współczynnika projektowego efektywności energetycznej (EEDI) i polegają na zastąpieniu słów "statki towarowe zdolne do kruszenia lodu" (cargo ships having ice-breaking capability) wyrażeniem "statki kategorii A, zdefiniowane w Kodeksie polarnym" (category A ships as defined in the Polar Code).

Zmiany mają wejść w życie 1 października 2020 r.

Poprawki do obowiązkowych kodeksów

Poprawki do Kodeksu IBC

Komitet przyjął kompleksowy zestaw poprawek do Międzynarodowego kodeksu budowy i wyposażenia statków przewożących niebezpieczne chemikalia luzem (Kodeks IBC), w tym zmieniony Rozdział 17 (Podsumowanie minimalnych wymagań), 18 (Wykaz produktów, do których Kodeks nie ma zastosowania), 19 (Indeks produktów przewożonych masowo), oraz 21 (Kryteria przypisania wymagań dla przewozu produktów podlegających Kodeksowi IBC). Komitet przyjął również odnośne poprawki do Kodeksu budowy i wyposażenia statków przewożących niebezpieczne chemikalia luzem (Kodeks BCH).

Przewiduje się, że poprawki wejdą w życie 1 stycznia 2021 r.

Poprawki do Kodeksu technicznego NOx 2008

Poprawki są związane ze stosowaniem elektronicznych Książek zapisów oraz wymagań w zakresie wydawania świadectw dla systemów selektywnej redukcji katalitycznej (SCR). Komitet przyjął ponadto Rezolucję wprowadzającą poprawki do Wytycznych 2017 dotyczących dodatkowych aspektów związanych z Kodeksem NOx 2008, odnoszących się do szczególnych wymagań dla okrętowych silników wysokoprężnych wyposażonych w systemy selektywnej redukcji katalitycznej (SCR).

Zmiany mają wejść w życie 1 października 2020 r.

2. Redukcja emisji gazów cieplarnianych ze statków.

Na sesji zintensyfikowano prace nad środkami, które mają pomóc w osiągnięciu celów wyznaczonych we Wstępnej strategii IMO dotyczącej redukcji emisji gazów cieplarnianych (GHG) ze statków, zgodnie z Porozumieniem Paryskim (UNFCCC) oraz Agendą Narodów Zjednoczonych na rzecz Zrównoważonego Rozwoju - 2030.

Komitet MEPC zatwierdził poprawki, które zaostrzają istniejące wymagania obowiązkowe w zakresie efektywności energetycznej dla nowych statków; zainicjował czwarte studium GHG IMO; przyjął rezolucję zachęcającą do współpracy z portami w obszarze redukcji emisji z żeglugi; zatwierdził procedurę oceny wpływu nowych proponowanych środków; zgodził się na ustanowienie zbiorowego Funduszu powierniczego darczyńców na rzecz GHG; oraz zatwierdził harmonogram prac szóstej
i siódmej międzysesyjnej Grupy roboczej, które mają obradować w listopadzie br. oraz w marcu 2020 r.

Prowadzono również dyskusje nad ewentualnymi propozycjami środków krótko-, średnio- i długoterminowych, mających na celu redukcję emisji GHG ze statków. Temat będzie kontynuowany na kolejnych sesjach.

Dalsze prace nad efektywnością energetyczną statków (przegląd EEDI)

Komitet zatwierdził, z perspektywą przyjęcia na następnej sesji w kwietniu 2020 r., poprawki do Załącznika VI Konwencji MARPOL, które znacząco wzmocnią wymagania "fazy 3" dla wskaźnika projektowego wydajności energetycznej (EEDI).

3. Wdrożenie limitu siarki 2020

Komitet MEPC zatwierdził i przyjął kompleksowy zestaw wskazówek i wytycznych, które mają pomóc w jednolitym wdrożeniu limitu siarki do 0,50% w paliwie żeglugowym, który zacznie obowiązywać z dniem 1 stycznia 2020 roku. Zatwierdzono również poprawki do Konwencji MARPOL w tym zakresie.

Wytyczne 2019 na temat jednolitego wdrożenia limitu siarki na poziomie 0,50%, zgodnie z Załącznikiem VI Konwencji MARPOL, przyjęte Rezolucją MEPC.320(74), zawierają wzór formularza Raportu w sprawie niedostępności paliwa zgodnego z normami (Fuel Oil Non-Availability Report - FONAR), który znajduje się w Dodatku 1 oraz Przegląd techniczny zidentyfikowanych możliwych skutków w zakresie bezpieczeństwa związanych z korzystaniem z paliwa zgodnego z wymaganiami 2020 (Dodatek 2).

Wytyczne są dostępne tutaj.

4. Plan przeciwdziałania zanieczyszczeniom morza odpadami z tworzyw sztucznych ze statków.

W ramach przyjętego na zeszłej sesji Planu przeciwdziałania zanieczyszczeniom morza odpadami z tworzyw sztucznych ze statków, Komitet podjął następujące kroki:

- Zatwierdził zakres studium IMO na temat odpadów z tworzyw sztucznych ze statków, ze szczególnym uwzględnieniem informacji dotyczących przyczyniania się wszystkich statków do generowania tych odpadów, oraz informacji dotyczących przechowywania, dostarczania oraz odbioru odpadów plastikowych gromadzonych i zdawanych przez statki.
- Odnotował ustanowienie przez Wspólną Grupę ekspertów ds. naukowych aspektów ochrony środowiska morskiego (GESAMP), Grupy roboczej ds. źródeł odpadów plastikowych na morzu (GESAMP WG 43), której zadaniem będzie przegląd i przygotowanie analizy istniejącego zasobu wiedzy i oszacowanie luk
w danych w tym temacie. Komitet MEPC zachęcił Grupę GESAMP do przygotowania na następną sesję Komitetu raportu Grupy GESAMP 43 wraz z prezentacją.
- Opracował zakres ram prawnych, w celu zidentyfikowania wszystkich międzynarodowych instrumentów prawnych oraz najlepszych praktyk związanych
z tematem odpadów z tworzyw sztucznych ze statków.
- Zatwierdził zakres prac dla Podkomitetu Zapobiegania i Reagowania na Zanieczyszczenia (PPR) w odniesieniu do Planu przeciwdziałania zanieczyszczeniom morza odpadami z tworzyw sztucznych ze statków (Rezolucja MEPC.310(74)), które sklasyfikowano jako działania krótkoterminowe, obejmujące ułatwienie
i poprawę raportowania przypadkowej utraty lub porzucenia narzędzi połowowych.
- Zachęcił Organizację Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) do podjęcia następujących działań:
     - Udostępnienia Komitetowi MEPC i/lub Grupie roboczej GESAMP 43 informacji dotyczących schematów logowania oraz znakowania narzędzi połowowych.
     - Doradztwa i współpracy z IMO w zakresie dobrowolnego lub obowiązkowego stosowania znakowania narzędzi połowowych, w tym kosztów związanych
z wdrożeniem obowiązkowego wymagania, oraz najbardziej właściwego instrumentu prawnego FAO lub IMO dla jego potencjalnego umiejscowienia.
     - Dostarczenia na kolejne sesje Komitetu MEPC lub Podkomitetu PPR ważnych informacji w sprawie istniejących mechanizmów sprawozdawczych na temat przypadkowej utraty lub porzucenia narzędzi połowowych, w tym informacji na temat wyzwań oraz korzyści tych systemów, jak również informacji pomocnej w wyjaśnianiu szczegółów utraty, które powinny być raportowane.

Komitet zachęcił Państwa członkowskie oraz organizacje międzynarodowe do składania propozycji na Podkomitet PPR dotyczących mechanizmów raportowania przypadkowo utraconych lub porzuconych narzędzi połowowych, z uwzględnieniem wyzwań i korzyści takich systemów, oraz istniejących
i możliwych sposobów skłonienia armatorów jednostek rybackich do raportowania.

Komitet uznał, że najlepszym sposobem poprawy obowiązkowego raportowania informacji na temat kontenerów utraconych na morzu oraz sposobów przekazywania informacji o ich położeniu, będzie wniesienie na Komitet MSC propozycji nowego punktu obrad. Komitet MEPC zobowiązał Podkomitet Przewozu Ładunków i Kontenerów (CCC) oraz Podkomitet Bezpieczeństwa Żeglugi, Radiokomunikacji oraz Poszukiwań i Ratownictwa (NCSR) do odnotowania znaczenia problemu kontenerów utraconych na morzu w kontekście odpadów z tworzyw sztucznych ze statków, z uwagi na fakt, iż w przyszłości konieczne może być skorzystanie z wiedzy eksperckiej Podkomitetów w tym zakresie.

Ustanowiono Grupę Korespondencyjną z zadaniem zakończenia, w oparciu o dyskusje prowadzone podczas sesji, projektu strategii służącej rozwiązaniu problemu morskich odpadów z tworzyw sztucznych ze statków oraz przedłożenia raportu na MEPC 75.

Jednocześnie Norwegia zgłosiła zamiar wsparcia projektu GloLitter opracowanego wspólnie z IMO i FAO, który ma pomóc w realizacji działań IMO. W podziękowaniu za wkład pracy Pani Joanny Toole z FAO, która zginęła w wypadku lotniczym w marcu br., projekt zakłada ustanowienie nagrody jej imienia.

5. Wdrożenie Międzynarodowej konwencji o kontroli i postępowaniu ze statkowymi wodami balastowymi i osadami.

Konwencja BWM, 2004, która weszła w życie we wrześniu 2017 roku, została do tej pory ratyfikowana przez 81 państw, co stanowi 80,76% światowego tonażu. Poprawki do Konwencji związane z harmonogramem wdrożenia wejdą w życie 13 października br.

Obecnie nacisk położony jest na skuteczne i jednolite wdrożenie Konwencji, jak również na gromadzenie doświadczeń z jej stosowania.

Komitet MEPC zatwierdził okólnik BWM.2/Circ.67/Rev.1 w sprawie zrewidowanego planu gromadzenia danych oraz planu nadzoru podczas fazy budowania doświadczeń związanych z Konwencją BWM, tak aby zawierał link do standardowych procedur operacyjnych.

Komitet zatwierdził poprawki do Konwencji BWM w zakresie testowania w momencie uruchomienia systemu obróbki wód balastowych oraz do formularza Międzynarodowego świadectwa postępowania z wodami balastowymi (IBWMC). Zakłada się, że poprawki zostaną przyjęte na MEPC 75. Komitet zgodził się, że próby odbioru powinny rozpocząć się jak najszybciej, zgodnie z już zatwierdzonymi Wytycznymi dla sprawdzania zgodności poszczególnych systemów ze standardem D-2 w trakcie ich odbioru po instalacji (BWM.2/Circ.70).

MEPC 74 zatwierdził pięć systemów do obróbki wód balastowych, które wykorzystują substancje aktywne.

6. Inne poprawki, wytyczne i podjęte zagadnienia.

Komitet MEPC:

- zatwierdził cztery okólniki z nowymi lub zaktualizowanymi wytycznymi w zakresie oceny i przewozu chemikaliów luzem, w tym zmienione Wytyczne w sprawie tymczasowej oceny substancji ciekłych przewożonych luzem;
- zatwierdził metodologię analizy wpływu zakazu stosowania i przewozu paliwa ciężkiego na wodach Arktyki;
- zatwierdził Wskazówki dotyczące praktycznego wdrożenia instrumentów związanych z zapobieganiem i reagowaniem na zanieczyszczenia (Konwencja OPRC oraz Protokół OPRC-HNS);
- odesłał do Podkomitetu PPR w celu sfinalizowania projekt poprawek do Międzynarodowej konwencji o kontroli szkodliwych systemów przeciwporostowych stosowanych na statkach (Konwencja AFS). Podkomitet został zobowiązany do zawarcia w nim zapisów dotyczących nowych środków kontroli systemów przeciwporostowych zawierających cybutrynę.

7. Współpraca techniczna dla ochrony środowiska morskiego oraz działania na rzecz budowania potencjału.

Komitet MEPC podjął decyzję o ustanowieniu dobrowolnego zbiorowego Funduszu powierniczego darczyńców (GHG TC-Trust Fund), który ma stanowić źródło finansowego wsparcia dla działań związanych ze współpracą techniczną oraz budowaniem potencjału w zakresie wdrożenia Wstępnej strategii redukcji emisji gazów cieplarnianych ze statków.

13 maja br. uruchomiono projekt GreenVoyage-2050 autorstwa IMO oraz Norwegii, którego celem jest wsparcie techniczne, ułatwienie transferu technologii oraz promowanie korzystania z rozwiązań przyjaznych środowisku, tak aby poprawić efektywność energetyczną oraz ograniczyć emisje GHG w całym sektorze morskim.

rel (PRS)