W poniższym artykule zostanie poruszonych kilka kwestii związanych z prowadzeniem inwestycji budowlanych urządzeń wodnych w tzw. pasie technicznym. Na wstępie należy wyjaśnić szereg definicji ustawowych, którymi należy się posłużyć chcąc przeanalizować to zagadnienie prawne.
Definicje
Zgodnie z art. 36 ust. 2 pkt 1 Ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, pasem technicznym jest obszar lądowy stanowiący strefę wzajemnego bezpośredniego oddziaływania morza i lądu. Jest on obszarem przeznaczonym do utrzymania brzegu w stanie zgodnym z wymogami bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Minimalna i maksymalna szerokość pasa technicznego regulowana jest w drodze rozporządzenia przez Radę Ministrów. Obecnie jest to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 kwietnia 2003 r. w sprawie określenia minimalnej i maksymalnej szerokości pasa technicznego i ochronnego oraz sposobu wyznaczania ich granic, gdzie wskazano, że obejmuje teren od linii brzegu morskiego w kierunku lądu o szerokości od 10 do 1000 m, z uwzględnieniem paragrafu 2 przedmiotowego rozporządzenia. Natomiast zgodnie z art. 9 ust. Pkt. 19 ustawy Prawo wodne przez urządzenia wodne rozumie się urządzenia służące kształtowaniu zasobów wodnych oraz korzystaniu z nich, a w szczególności:
1. budowle: piętrzące, upustowe, przeciwpowodziowe i regulacyjne, a także kanały i rowy,
2. zbiorniki, obiekty zbiorników i stopni wodnych,
3. stawy rybne oraz stawy przeznaczone do oczyszczania ścieków, rekreacji lub innych celów,
4. obiekty służące do ujmowania wód powierzchniowych oraz podziemnych,
5. obiekty energetyki wodnej,
6. wyloty urządzeń kanalizacyjnych służące do wprowadzania ścieków do wód lub urządzeń wodnych oraz wyloty urządzeń służące do wprowadzania wody do wód lub urządzeń wodnych,
7. stałe urządzenia służące do połowu ryb lub do pozyskiwania innych organizmów wodnych,
8. mury oporowe, bulwary, nabrzeża, pomosty, przystanie, kąpieliska,
9. stałe urządzenia służące do dokonywania przewozów międzybrzegowych;
W tym miejscu należy wskazać, że przedmiotowe kwestie, ze względu na swoją specyfikę i skomplikowanie, zostały uregulowane w kilku ustawach tj. ustawie Prawo budowlane, ustawie Prawo wodne i ustawie o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej.
Pozwolenie na budowę
Zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy Prawo budowlane każde rozpoczęcie i prowadzenie robót budowlanych jest dopuszczalne po uprzednim uzyskaniu przez inwestora ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Pozwolenie na budowę jest decyzją administracyjną zezwalającą na rozpoczęcie i prowadzenie budowy, odbudowy, nadbudowy, rozbudowy, przebudowy, montażu, remontu i rozbiórki obiektu budowlanego lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego. W stosunku do urządzeń wodnych art. 29 ustawy Prawo budowlane przewiduje liczne zwolnienia z konieczności uzyskania pozwolenia dotyczące np.:
1. obiektów budowlanych piętrzących wodę i upustowych o wysokości piętrzenia poniżej 1 m poza rzekami żeglownymi oraz poza obszarem parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz ich otulin;
2. pomostów o długości całkowitej do 25 m i wysokości, liczonej od korony pomostu do dna akwenu, do 2,50 m, służących do:
a) cumowania niewielkich jednostek pływających, jak łodzie, kajaki, jachty,
b) uprawiania wędkarstwa,
c) rekreacji;
3. opasek brzegowych oraz innych sztucznych, powierzchniowych lub liniowych umocnień brzegów rzek i potoków górskich oraz brzegu morskiego, brzegu morskich wód wewnętrznych, niestanowiących konstrukcji oporowych;
4. urządzeń pomiarowych, wraz z ogrodzeniami i drogami wewnętrznymi, państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej i państwowej służby hydrogeologicznej:
a) posterunków: wodowskazowych, meteorologicznych, opadowych oraz wód podziemnych,
b) punktów: obserwacyjnych stanów wód podziemnych oraz monitoringu jakości wód podziemnych,
c) piezometrów obserwacyjnych i obudowanych źródeł;
5. wykonywaniu urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, z wyjątkiem:
a) ziemnych stawów hodowlanych,
b) urządzeń melioracji wodnych szczegółowych usytuowanych w granicach parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz ich otulin;
6. wykonywaniu ujęć wód śródlądowych powierzchniowych o wydajności poniżej 50 m3/h oraz obudowy ujęć wód podziemnych;
7. wykonywaniu podczyszczeniowych robót czerpalnych polegających na usunięciu spłyceń dna, powstałych w czasie użytkowania basenów i kanałów portowych oraz torów wodnych, w stosunku do głębokości technicznych (eksploatacyjnych) i nachyleń skarp podwodnych akwenu;
Powyższe zwolnienia nie dotyczą inwestycji, które wymagają przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, oraz inwestycji wymagających przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000, zgodnie z art. 59 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Dodatkowo należy wskazać, że zgodnie z art. 37 ust 3 ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę w przypadku gdy inwestycja ma mieć miejsce w pasie technicznym, organ administracji zobowiązany jest dokonać stosownych uzgodnień z dyrektorem właściwego urzędu morskiego.
Pozwolenia wodnoprawne
Jak wskazuje orzecznictwo sądów administracyjnych przed uzyskaniem pozwolenia na budowę, inwestor powinien również uzyskać pozwolenie wodnoprawne. Organem właściwym do wydania tego pozwolenia jest w zależności od rodzaju urządzeń; starosta, marszałek województwa bądź dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej (art. 140 ustawy Prawo wodne). Zgodnie z art. 122 ust 1 pkt. 3) jest ono niezbędne do wykonywania urządzeń wodnych oraz na podstawie art. 122 ust 2 w zw. z ust. 2a niektórych obiektów budowlanych. Pozwolenie wodnoprawne na podstawie art. 127 ust. 1 ustawy Prawo wodne wydawane jest w formie decyzji i co do zasady na czas określony. Obowiązek ustalenia czasu obowiązywania nie dotyczy pozwoleń wodnoprawnych na wykonanie urządzeń wodnych. Należy jednak pamiętać, że w przypadku urządzeń wodnych, pozwolenie wygasa jeżeli nie rozpoczęto wykonywania urządzeń wodnych w terminie 3 lat od dnia, w którym pozwolenie wodnoprawne na wykonanie tych urządzeń stało się ostateczne. W treści pozwolenia wskazuje się cel i zakres korzystania z wód, warunki wykonywania uprawnienia oraz obowiązki niezbędne ze względu na ochronę zasobów środowiska, interesów ludności i gospodarki, a także opis urządzenia wodnego, w tym położenie za pomocą współrzędnych geograficznych oraz podstawowe parametry charakteryzujące to urządzenie i warunki jego wykonania.
Pozwolenie to wydawane jest na wniosek, do którego należy dołączyć min.
1. operat wodnoprawny (wymagania co do treści wskazano w art. 132 ustawy Prawo wodne),
2. decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzję o warunkach zabudowy, jeżeli jest ona wymagana - w przypadku wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzenia wodnego;
3. opis prowadzenia zamierzonej działalności sporządzony w języku nietechnicznym;
4. projekt urządzeń wodnych.
Pokrótce należy wskazać, że decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego wydaje się w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla danego obszaru objętego inwestycją. Decyzji tej nie wymagają na podstawie art. 50 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, roboty budowlane:
1. polegające na remoncie, montażu lub przebudowie, jeżeli nie powodują zmiany sposobu zagospodarowania terenu i użytkowania obiektu budowlanego oraz nie zmieniają jego formy architektonicznej, a także nie są zaliczone do przedsięwzięć wymagających przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, w rozumieniu przepisów o ochronie środowiska, albo
2. niewymagające pozwolenia na budowę.
Decyzji o warunkach zabudowy na podstawie art. 59 o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, wymaga natomiast zmiana zagospodarowania terenu w przypadku braku planu miejscowego, polegająca na budowie obiektu budowlanego lub wykonaniu innych robót budowlanych, a także zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.
Przy czym zarówno wydanie pozwolenia woodnoprawnego jak i decyzji o warunkach zabudowy w pasie technicznym wymaga przeprowadzenia uzgodnień z dyrektorem właściwego urzędu morskiego.
Podsumowanie
Jak wynika z powyższego, prowadzenie inwestycji polegającej na wykonaniu urządzeń wodnych w pasie technicznym wymaga nie tylko odpowiedniego przygotowania stosownych projektów budowlanych, ale także zaplanowania wieloetapowego postępowania administracyjnego ukierunkowanego na uzyskanie pozwolenia na budowę. Przy czym ze względu na specyfikę tego postępowania, wynikającą z konieczności posiadania szczegółowej wiedzy prawnej, technicznej oraz wiedzy w zakresie projektowania i wykonywania urządzeń wodnych, powinno ono być prowadzone w ścisłej współpracy pomiędzy prawnikami, architektami i inżynierami odpowiedzialnymi za realizacje inwestycji.
Aplikant radcowski - Patryk Warecha
http://www.kancelaria-gdynia.eu
www.facebook.com/Legal.Marine.Mateusz.Romowicz
Autorzy pracują w Kancelarii Radcy Prawnego Legal Consulting - Mateusz Romowicz.
USD
EUR
CHF
GBP