Rozwój połączeń na linii kolejowej E75 Rail Baltica, współpraca portów morskich Polski i Łotwy oraz rewizja sieci TEN-T w kontekście wspólnych projektów infrastrukturalnych były tematami rozmowy ministra infrastruktury Andrzeja Adamczyka z ministrem transportu Łotwy, Talisem Linkaitsem.
Spotkanie z inicjatywy strony polskiej odbyło się w Rydze 14 stycznia 2022 r. Minister Andrzej Adamczyk uczestniczył w wyjeździe na Łotwę wraz z delegacją Ministerstwa Aktywów Państwowych, pod przewodnictwem wicepremiera Jacka Sasina.
Ministrowie omówili bieżący stan prac modernizacyjnych transeuropejskiej linii kolejowej Rail Baltica, która w przyszłości połączy Polskę, Litwę, Łotwę, Estonię oraz w dalszej perspektywie Finlandię. To jedna z najważniejszych inwestycji kolejowych realizowanych obecnie w Polsce. Dzięki prowadzonej modernizacji trasa przystosowana zostanie do ogólnych standardów linii kolejowych obowiązujących w krajach Unii Europejskiej. Na całym polskim odcinku będzie to linia dwutorowa, zelektryfikowana, spełniająca wymogi sieci TEN-T.
Budowa linii kolejowej Rail Baltica od Helsinek do Warszawy zwiększy rolę transportu kolejowego w relacji państwa bałtyckie - Polska - Unia Europejska. Regiony położone na trasie szlaku będą miały szansę na bardziej dynamiczny rozwój. Realizacja projektu na terenie Polski jest już bardzo zaawansowana. Liczymy, że pozostałe państwa także będą dynamicznie realizowały ten projekt - powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.
Współpraca portów morskich
Kolejnym zagadnieniem poruszonym podczas spotkania była współpraca portów morskich Polski i Łotwy. Region Morza Bałtyckiego jest obecnie jednym z najszybciej rozwijających się obszarów gospodarczych na świecie, a stale zwiększający się wolumen przepływów towarowych w coraz większym stopniu obsługują porty morskie. Kluczowymi i najbardziej perspektywicznymi połączeniami lądowymi, które prowadzą do tych portów i na których opiera się wymiana handlowa z ich udziałem, są linie kolejowe. Porty morskie leżące na krańcach tych linii, pełniąc rolę hubów, są bardzo ważnymi elementami tych połączeń.
Między portami Polski i Łotwy główną oś transportową stanowić będzie Rail Baltica, która integruje sieć lądową TEN-T i zapewnia synergię z portami morskimi. W Polsce wszystkie spółki kolejowe realizują inwestycje związane z usprawnieniem połączeń do portów. Widzimy wiele perspektywicznych płaszczyzn współpracy polsko-łotewskiej w sektorze gospodarki morskiej - dodał minister Adamczyk.
Inwestycje infrastrukturalne łączące Polskę i Łotwę
Ponadto minister A. Adamczyk wraz z wicepremierem J. Sasinem odbyli spotkania z europosłem Republiki Łotewskiej Robertsem Zile oraz ministrem sprawiedliwości Republiki Łotewskiej Janisem Bordansem. Podczas tych spotkań omówiono także zagadnienia wspólnych inwestycji infrastrukturalnych łączących Polskę i Łotwę, w tym w szczególności Via Baltica, Rail Baltica oraz znaczenia projektu Via Carpatia dla całego regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Minister A. Adamczyk przyznał, że:
Projekt Via Carpatia powinien zostać uzupełniony o jego kolejowy komponent Rail Carpatia, co pozostaje również w żywotnym interesie państw naszego regionu – podkreślił minister Andrzej Adamczyk.
Dodał, że także komisarz A. Valean oficjalnie wyraziła zainteresowanie tym projektem i zadeklarowała wsparcie. Stanowi to dobry punkt wyjściowy do rozpoczęcia prac nad tym projektem, którego komponent kolejowy pozwoli na przekształcenie Via Carpatia i Rail Carpatia w multimodalny korytarz transportowy.
Rewizja sieci TEN-T
Na spotkaniu poruszono także kwestie koordynacji działań na forum UE, w trwającym właśnie procesie rewizji sieci TEN-T.
W skład transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T wchodzą szlaki drogowe, kolejowe, lotnicze, morskie oraz rzeczne, stanowiące najważniejsze połączenia z punktu widzenia rozwoju Unii Europejskiej, a także punktowe elementy infrastruktury w postaci portów morskich, lotniczych, śródlądowych i terminali drogowo-kolejowych. Celem rozwijania sieci TEN-T jest zapewnienie spójności terytorialnej UE i usprawnienie swobodnego przepływu osób oraz towarów, a przez to poprawa działania jednolitego rynku wewnętrznego, stymulowanie wzrostu gospodarczego regionu oraz zwiększenia konkurencyjności poszczególnych państw członkowskich i całej UE w skali globalnej
W grudniu ubiegłego roku Komisja Europejska (KE) opublikowała propozycję nowego rozporządzenia TEN-T, która będzie teraz przedmiotem prac w Radzie UE i Parlamencie Europejskim. W propozycji KE zawarto m.in. pomysł utworzenia nowego korytarza transportowego Morze Bałtyckie - Morze Czarne/Morze Egejskie. Na terytorium Polski w przebiegu uwzględniono m.in. odcinki dróg i kolei od Gdańska przez Warszawę, Lublin i Rzeszów do Barwinka. Elementy drogowego szlaku Via Carpatia, które były dotychczas częścią sieci kompleksowej w Polsce, Słowacji, Węgrzech i Rumunii ujęto w sieci rozszerzonej bazowej (extended core) i włączono do planowanego korytarza Bałtyk - Morze Czarne/Egejskie. W rozporządzeniu KE uwzględniła również szereg innych wniosków Polski.
W kwestiach transportowych nasze stanowiska niezmiennie się pokrywają. Wciąż do wdrożenia pozostaje wiele zadań infrastrukturalnych, które łączą Polskę i państwa nadbałtyckie z innymi państwami UE. Kluczowe jest pełne otwarcie regionu Europy Środkowej dla transportu i likwidacja białych plam transportowych przy poszanowaniu interesów wszystkich partnerów - powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.
rel (Ministerstwo Infrastruktury)