Kształtowanie kompetencji, w tym POSTAWY do autoratownictwa w centrum szkoleniowym. Czy to możliwe?
Niezbędne kompetencje w zakresie ratowania życia na morzu są potrzebne pracownikom branży offshore oil&gas oraz offshore wind (morska energetyka wiatrowa) do rozpoczęcia i kontynuacji pracy. Takie kompetencje pracownicy zdobywają i rozwijają w ośrodkach szkoleniowych na całym świecie.
Od 2017 nowoczesne centrum szkoleniowe Vulcan Training & Consultancy w Szczecinie dołączyło do mapy tych ośrodków. Prowadzi certyfikowane i akredytowane szkolenia spełniające wymagania i standardy wielu organizacji (np. OPITO), umożliwiając osobom zatrudnionym lub rozpoczynającym ścieżkę zawodową w szeroko rozumianym Offshore Industry zdobyć potrzebne wymagania.
Jednym z wymagań, a tym samym regularnie odbywającym się szkoleniem w centrum jest BOSIET with CA-EBS (Basic Offshore Safety Induction & Emergency Training with Compressed Air Emergency Breathing System), dla odnawiających uprawnienia FOET with CA-EBS (Further Offshore Emergency Training). Natomiast ich integralną częścią jest moduł HUET with CA-EBS (Helicopter Underwater Escape Training), szkolenie ewakuacji ze śmigłowców w przypadku konieczności ich awaryjnego lądowania na wodzie.
Każde z tych szkoleń nie tylko zakończy się kwalifikacjami do pracy, ale także nabyciem odpowiednich kompetencji w zakresie reagowania w sytuacjach awaryjnych na morzu.
Zacytuję pomysłodawcę ośrodka, koordynatora całego centrum, mgr inż. Artura Ambrożewicza Kapitana Żeglugi Wielkiej:
„Należy zdawać sobie sprawę, że prowadzenie takiego ośrodka to przede wszystkim misja ratowania życia na morzu. Szkolenia te prowadzone są nie po to, by wysłać osobę na morze, ale po to, by z tego morza bezpiecznie wróciła do domu, do rodziny”.
Uczestnicząc w pracy ośrodka od pierwszych jego szkoleń, jako instruktor zawsze miałam na uwadze tę misję - bezpiecznego powrotu do domu. Dlatego delegatom dostarczamy maksimum treści programowych, które wymaga standard. Przykładowo, na kursie BOSIET prócz modułu HUET będą zagadnienia związane z profilaktyką zagrożeń, m.in. identyfikacja zagrożeń, ocena ryzyka, redukowanie ryzyka do akceptowalnego poziomu, środki kontroli, itp. Do tego przeciwdziałanie pożarom i zapobieganie im, a także reagowanie w przypadku powstania małego pożaru. Delegaci uczestnicząc w module Sea Survival poznają również zasady przeżycia na morzu oraz będą mieć możliwość wykazania swoich umiejętności podczas ćwiczeń z tratwą morską.
Celem całego szkolenia jest nabycie kompetencji w podstawowym zakresie zrozumienia i świadomości bezpieczeństwa oraz reagowania w sytuacjach awaryjnych na instalacjach morskich oraz podczas transportu. Mówiąc o kompetencjach, zgodnie z definicją w literaturze - to suma, na którą składa się: Wiedza, Umiejętności, Postawa.
Wiedza – zakres wiadomości - wiem co, rozumiem dlaczego. Delegat po rejestracji na kurs zapoznał się z zakresem teoretycznym szkolenia. W obecnym czasie odbywa się to drogą on-line realizując moduły teoretyczne. Wynikiem jest pozytywne ukończenie testów on-line. Natomiast w klasie delegat wypełnia test w wersji papierowej, który jest podsumowaniem wszystkich modułów szkolenia i ma na celu naprowadzenie na ewentualne braki w wiedzy i ich uzupełnienie w postaci wyjaśnienia przez instruktora niezrozumiałych treści. To zamyka nam aspekt nabycia wiedzy, a instruktor mierzalnie może ocenić zakres zrozumienia tematu.
Umiejętności – nabycie kompetencji w zakresie zastosowanie wiedzy w praktyce, rozwiązywanie problemów. Delegat może wykonać działania, ćwiczenia, ponieważ: wie jak, w jaki sposób, potrafi to zrobić. Każde ćwiczenie posiada zasadę powtarzalności, czyli umiejętność jest możliwa to wykonania kolejny raz, nie była efektem „przypadku”, „udało się”, np. : ewakuacja z helikoptera – 3 ćwiczenia, praca z CA-EBS – 6 ćwiczeń. Po wykonaniu ćwiczeń instruktor jest pewien umiejętności delegata (sam delegat również).
Postawa – jestem gotów wykorzystać umiejętności w praktyce, w realnym zdarzeniu. Gotowość do wykonania, do działania, tak ja to zrobię! Postawa często określana jako odpowiedzialność za wdrożenie. Tylko jak w ośrodku szkolenia można oczekiwać nabycia kompetencji postawy jako efekt szkolenia? Czy to możliwe? To sedno zagadnienia w temacie kompetencji .
Na jednym z pierwszych moich szkoleń kilku kursantów zapytało: jakie będą warunki na basenie, ponieważ byli w ośrodku (szkolenie non OPITO) i zrobiono im na basenie „trudniejsze” warunki: było ciemno – kompletnie nic nie widać, fale zalewały im gardła, krzyki dookoła. Osobiście jestem zwolennikiem symulacji jak najbardziej realnych, ale dostosowanych do umiejętności i możliwości kursantów. Jaki jest jednak efekt takiego szkolenia? Na moje pytanie - Jakie wnioski po takim szkoleniu, jak się Panowie czuli? Odpowiedź: ”W takiej realnej sytuacji i tak byśmy nie przeżyli, nie ma sensu działanie”.
Czy cel szkolenia (nabycie postawy do ewakuacji) został zrealizowany? NIE! Dla mnie jako dydaktyka, jest to niedopuszczalne. Motywacja tych osób do autoratownictwa – żadna, przy tym wystąpiła duża obawa przed zajęciami praktycznymi w basenie. Po realizacji naszego szkolenia OPITO, zapytałem jak teraz się czują, czy wierzą, że są w stanie ewakuować się z helikoptera, a przede wszystkim, czy podejmą się próby działania w sytuacji zagrożenia? Zadeklarowali działanie! Potwierdziło to nabycie postawy, odpowiedzialności, motywacji do wykorzystania umiejętności, motywacji do ratowania życia. W naszym centrum prowadzone są szkolenia z bardzo zaawansowaną symulacją, szczegółową pozoracją, ale zawsze z zachowaniem zasady stopniowalności trudności, a najważniejsze - z zachowaniem priorytetów: bezpieczeństwa naszych delegatów.
Dlatego oczekiwanym efektem szkolenia jest również deklaracja do działania w sytuacjach awaryjnych. Wykształcenie motywacji do działania to dla mnie (i innych instruktorów) kluczowy czynnik w kształtowaniu kompetencji u delegatów, ponieważ świadczy o nabyciu ostatniej składowej: POSTAWY. Zawsze po szkoleniu pytam: jak oceniają swoje umiejętności i czy mogą mi zadeklarować działanie. Jedna z uczestniczek odpowiedziała: „Nie sądziłam, że to w ogóle możliwe (w domyśle: ewakuacja z helikoptera), że ja to mogę zrobić!”.
Delegaci mogą zadeklarować działanie tylko wtedy, kiedy będą pewni swoich umiejętności nabytych podczas zajęć praktycznych. Czy są świadomi wagi tych zajęć? Potwierdzam, że tak! Po przeanalizowaniu ankiet ewaluacyjnych po zakończeniu szkolenia na pytanie: Co było dla Ciebie najważniejsze podczas szkolenia ? 85 procent delegatów odpowiedziało: "Zajęcia praktyczne na basenie”, (pozostałe 10 proc. nie udzieliło odpowiedzi, a 5 proc. odpisało: "Inne").
Na zakończenie kursu, życzę wszystkim, aby ta wiedza i umiejętności nigdy się w ich pracy nie przydały!